Karantoer

Karantoer a zo ur gumun eus Breizh e kanton Gwern-Porc'hoed e departamant ar Mor-Bihan. Kresket eo bet d'ar 1añ a viz Genver 2017 goude bezañ bodet gant Kelenneg.

Karantoer
An iliz katolik.
Anv gallaouek	Carantoir
Anv gallek (ofisiel)	Carentoir
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	Gwened
Kanton	Gwern-Porc'hoed
Kod kumun	56033
Kod post	56910
Maer Amzer gefridi	Catherine Lamour 2017-2020
Etrekumuniezh	Eus an Oud da Vreselien Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Redon hag ar Gwilen
Lec'hienn Web	http://www.carentoir.com
Poblañsouriezh
Poblañs	3 062 ann. (2020)
Stankter	42 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 49′ 03″ Norzh 2° 07′ 59″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 60 m bihanañ 7 m — brasañ 109 m
Gorread	72,87 km²
Karantoer

Anv

• Erwan Vallerie ː Carantoer, 826; Karantoer, 864; Carantor, XI^vet, 1171, 1178; Carantoer, 1286; Karantoer, 1387; Karantoir, 1430; Karantoir, 1441; Kerentoer, 1516; Carantouër, 1573

Gerdarzh

• (fr)JB Ogée (1780), heuliet gant Marteville & Varin (1843) ː kêr an doerien.
• (fr)Dauzat & Rostaing (1963-1978) ː kêr an doerien.
• (fr)Jean-Yves Le Moing (2007) ː mann da welout gant an doerien ; kammamzeriek eo ǃ Gwelloc'h eo klask ur stumm caranto-duron = kreñvlec'h un den anvet Carantos.

Ardamezioù

Rannet; ouzh 1, en geot e di en aour, digor ha goulaouet en gul, ur skeul toer ivez en gul war an doenn, heuliet gant un tour difoupant; ouzh 2, en sabel e dour en aour digor ha mogeriet en sabel, o vont d'ar strad e-barzh ur mor en glazur kommek en argant ouzh beg; ur gammell en argant, skedet en aour, balirant war al lodennadur; e gab en erminoù karget gant ur groaz pavek en gul.

Aozer ː J.P. Fernandez. ː An ti evit an toer; an tour, ar gammell, hag ar sked evit sant Marcoul, hag en devoa diouganet lonkadur tour kastell La Ballue.

Istor

Dispac'h Gall

• Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h kanton Karantoer; e Bann Roc'h-an-Argoed e oa; d'an 28 a viz Ebrel 1792 e voe staget kumun An Templ ouzh kumun Karantoer; miret ha brasaet e voe kanton Karantoer e 1801 gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Katantoer en Arondisamant Gwened bet krouet e 1800.
• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant ar person-dean, Le Cerff e anv, ha pemp kure, Penhoux, Michel, Briand, Boucicaud ha Bouchet.

XIX^vet kantved

• E 1837 e voe lakaet Gazilieg da bennlec'h kanton Karantoer, adanvet kanton Gazilieg neuze; krouet e voe kumun Kelenneg d'an 2 a viz Mae 1863 ha kumun Ar Chapel-Wagelin d'ar 17 a viz Genver 1874 diwar lodennoù eus kumun Karantoer.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ: mervel a reas 172 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 5,06 % eus he foblañs e 1911. Eil brezel-bed:

• d'an 23 a viz Gwenholon 1943 e kouezhas ur c'harr-nij P-47 eus aerlu SUA (United States Army Air Forces) e Karantoer; lazhet e voe e nijour;
• dieubet e voe Karantoer d'an 3 a viz Eost 1944 gant ar "Combat Command B" eus ar 4^re Rannlu Hobregonet eus tirlu SUA;
• mervel a reas 14 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel.

Monumantoù ha traoù heverk

• Monumant ar re varv.
• Iliz katolik Sant Markoul.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Brezhoneg

Panell divyezhek

Melestradurezh

Roll maered ar gumun
Mare		Anv	Strollad	Karg
	→ bremañ
2008	Mae 2014	Catherine Lamour	tu-dehou, distrollad
1989	2008	Noël Rocher	tu-dehou, distrollad	Kouer, Kuzulier-departamant
1965	1989	Alphonse Menand	tu-dehou, distrollad	Mezeg, kuzulier-departamant
tro 1866	tro 1866	François Orinel
tro 1816	tro 1826	Jean Marie de Carheil
?	?	Julien Allain
tro 1802	tro 1804	Joseph Garel
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Tud

Ardamezeg ar familhoù

	Aulnette, aotrounez Boisby	En glazur e deir greskenn en argant
	de Couëtus aotrounez al lerc'h se	En argant e arbenn-c'harv en gul
	de Marnières, aotrounez la Choannière	En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour

• ar vreudeur Guillemot, krouerien Ubisoft.

Pennadoù kar

• An Templ,
• Kelenneg.

Liammoù diavaez

• (br)Karantoer war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• (fr)Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes du Morbihan. 1999
• (fr)A. Marteville & P. Varin, warlec'hien Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. Molliex. Rennes. 1843. Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993
• (fr)Jean-Yves Le Moing : Noms de lieux de Bretagne. Christine Bonneton Editeur. 2007
• (fr)J.B. Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. 1780
• (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995