Ceridwen a oa ur wrac'h e mojennoù kozh Kembre, o chom war lez Llyn Tegid. Tegid Foel e oa he fried, ha daou vugel o doa, Morfran a oa divalav-mezh, ha Creirwy, ur verc'h kaer evel an heol.

Ceridwen, livet gant Christopher Williams (1910)

Hanes Taliesin

kemmañ

Kaoz zo anezhi er skrid Hanes Taliesin, savet er XVIvet kantved. Ur gaoter he doa, a oa kaoter an Awen, a veze eveshaet gant he mevelig Gwion Bach. Lonket he devoa he mevel bihan a voe adc'hanet hag a deuas da vezañ ar barzh Taliesin.

Gerdarzh

kemmañ

Cyrridven eo ar stumm koshañ a gaver e Levr Du Caerfyrddin[1]. Un displegadur all zo bet roet gant Ifor Williams evel "crooked woman" (cyrrid < cwrr "crooked, pe pleget"? + ben "maouez"), met n'eo ket asur ster resis ar ger cyrrid[2],[3].

Ur ster all a c'haller reiñ d'an eil lodenn eus ar ger savet diwar ar stumm boutinoc'h 'Ceridwen', ma komprener gwen evel karet, koant, pe sakr, benniget, -wen gant ar c'hemmadur, un elfenn voutin en anvioù sentezed evel Dwynwen[4].

Ar vojenn

kemmañ

Hervez Hanes Taliesin, a vez staget ouzh ar Mabinogion e darn eus an embannadurioù a vremañ, e oa divalav-mezh mab Ceridwen, ur paotr anvet Morfran, pe Afagddu. He mamm neuze a glaskaas ober un den fur anezhañ.
Ur gaoter vurzhudus he devoa ha ganti e c'halle Ceridwen aozañ un died a rofe dezhañ furnezh hag awen evel d'ar varzhed. Ret e oa birviñ ar soubenn e-pad bloaz ha deiz. Morda, un dall, an hini a c'hwezhas an tan dindan ar gaoter, tra ma oa ar paotrig Gwion Bach, o treiñ al loa-bod. Teir zakenn domm a strinkas war meud Gwion a-greiz ma oa o treiñ, ma voe poazhet un tamm. Kerkent e lakaas e viz en e c'henoù, ha sede penaos e teuas furnezh ha gouiziegezh dezhañ.

Diwar teir zakenn gentañ dourenn ar gaoteriad e teue ar furnezh. Ar peurrest avat ne oa ken nemet pistri.

Mont a reas Ceridwen war-lerc'h Gwion. Eñ ac'h eas en gad. hare.Hi a droas e ki-hemolc'h. Eñ ac'h eas en pesk, hag a lammas en ur stêr. Ha hi treiñ e ki-dour. Eñ ac'h eas en evn; ha hi treiñ e falc'hun. A-benn ar fin e oa aet en greunenn ed. Hai, troet en yar d'en dibriñ. Pa voe deuet Ceridwen da vezañ dougerez e ouias-hi e oa Gwion a oa en he c'hof ma vennas lazhañ ar bugel kenkent ha ganet. Nemet pa voe dirak he daoulagad ne voe ken evit e lazhañ. Ma en taolas er mor kentoc'h, en ur vagig lêr. Hogen ne varvas ket ar bugel. Kavet e voe en ur gored e-kichen Aberdyfi hervez ar gontadenn - gant ur priñs anvet Elffin ap Gwyddno; hag ar bugel-se eo a deuas da vezañ ar barzh Taliesin.

Pennadoù kar

kemmañ

Notennoù

kemmañ
  1. A. O. H. Jarman (ed.). Llyfr Du Caerfyrddin (University of Wales Press, 1982), 3.3.
  2. Ronald Hutton, The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy, Blackwell Publishing, 1993, p. 323
  3. Rachel Bromwich (ed.), Trioedd Ynys Prydein (University of Wales Press, 1991), pp. 308-9.
  4. Rachel Bromwich (ed.), Trioedd Ynys Prydein (University of Wales Press, 1991), p. 308.