P. G. Wodehouse

Sir Pelham Grenville Wodehouse (Guilford,Surrey, 15 a viz Here 1881 – Southampton, New York, 14 a viz C'hwevrer 1975) a oa ur skrivagner saoznek brudet-bras a-hed an XX^vet kantved dre e zanevelloù fentus ha tudennoù evel Bertie Wooster hag e vevel Jeeves, Psmith, Lord Emsworth, Mr Mulliner, Ukridge, a-douez reoù all. Tremen 70 levr, 40 pezh-c'hoari, 200 istor berr a skrivas etre 1902 ha 1974 ; evit ar sinema e skrivas ivez.

Sir P. G. Wodehouse
P. G. Wodehouse e 1930
Ganedigezh	15 Here 1881 Guilford, Surrey Rouantelezh-Unanet
Marv	14 C'hwevrer 1975 Southampton, New York Stadoù-Unanet
Broadelezh	Breizhveuriat   Stadunanat (1955 →)
Micher	Skrivagner
Respet	1902–1974
Oberennoù 160 Romant 71 C'hoariva 42 Dastumad 24 Sinema 15 All 8

E vuhez

E Guilford, Surrey, e voe ganet Pelham Grenville d'ar 15 a viz Here 1881, trede mab Henry Ernest Wodehouse (1845–1929), anezhañ ur reizhaouer e trevadenn vreizhveuriat Hong Kong, hag e wreg Eleanor Deane (1861–1941), a oa dekvet bugel diwar trizek ar pastor ha skrivagner John Bathurst Deane.
Echuet gantañ e studioù e Dulwich College e Londrez e voe gopret P. G. Wodehouse gant un ti-bank ; peogwir ne veze ket plijet gant al labour-se e skrive pennadoù evit kelaouennoù e-pad e amzer vak.
E 1902 e voe embannet e romant kentañ, The Pothunters, a c'hoarveze en ur skol faltazius a anvas St. Austin's ; gant an hevelep hent e chomas pa skrivas e istorioù berr kentañ. An hevelep skol a voe leurenn e zastumadoù istorioù berr, an hini kentañ o vezañ Tales of St. Austin's bet embannet e 1903.

A-hed e respet hir ez ijinas P. G. Wodehouse tudennoù fentus a gejer outo a istor da istor, hag a veze anavezet mat gant e lennerien. Liesdoare e oa dodennoù an istorioù, eus ar golf da Iliz Bro-Saoz.

E romant A Gentleman of Leisure (1910 a azasaas evit ar c'hoariva e 1911 hag evit ar sinema (1915 ha 1923). War-dro sonerezh ar filmoù a reas ivez er bloavezhioù 1930.
E 1930 end-eeun e labouras evit an embregezh media Metro-Goldwyn-Mayer kent bezañ tutet gant RKO Pictures e 1937.

Eil brezel-bed

E norzh Bro-C'hall edo P. G. Wodehouse o chom pa darzhas an Eil Brezel-bed ; paket e voe gant an Alamaned ha bac'het e-pad tremen ur bloavezh a-raok bezañ rediet da skignañ dre ar skingomz alaman pemp abadenn fentus hag anpolitikel war-du Stadoù-Unanet Amerika. Enebadur garv a savas e Breizh-Veur, ha biken ne zistroas ar skrivagner d'e vro, petra bennak ma oa bet didamallet gant Servij ar Surentez (MI5).

Difennet e voe gant George Orwell, a skrivas In defence of P.G. Wodehouse e 1946, ha gant Evelyn Vaugh.

E 1947 en em stalias en SUA, ma voe lakaet da geodedad stadunanat e 1955.

Betek e varv d'ar 14 a viz C'hwevrer 1975 e kendalc'has P. G. Wodehouse da skrivañ.

Oberennoù

E 1904, oadet 23 bloaz

Golo Love Among the Chickens (1906)

♦ Romantoù

Skeudenn gant Will Grefé (1875–1957) evit ar romant A Gentleman of Leisure (1910)

notenn : goude bloaz an embann er Rouantelezh-Unanet emañ hini Stadoù-Unanet Amerika etre krommelloù ; lod oberennoù a voe embannet en SUA kent dont er gouloù en R-U ; lod titloù zo disheñvel en SUA.

Bloavezhioù 1900

• The Pothunters, 1902 (SUA : 1924)
• A Prefect's Uncle, 1903 (1924)
• The Gold Bat, 1904 (1923)
• William Tell Told Again, 1904 (1904)
• The Head of Kay's, 1905 (1922)
• Love Among the Chickens, 1906 (1909)
• The White Feather, 1907 (1922)
• Not George Washington, 1907 (1909)
• The Swoop!, 1909 (The Swoop! and Other Stories, 1979)
• Mike, 1909 ; en SUA : eil rann embannet e 1935 dindan an titl Enter Psmith ; an div rann adembannet e 1953 :

1. Mike at Wrykyn
2. Mike and Psmith)

• A Gentleman of Leisure, 1910 (The Intrusion of Jimmy, 1910)
• Psmith in the City, 1910 (1910)

Bloavezhioù 1910

• The Prince and Betty, 1912 (1912)
• The Little Nugget, 1913 (1914)
• Psmith, Journalist, 1915 (1915)
• Something Fresh, 1915 (Something New, 1915)
• Uneasy Money, 1917 (1916)
• Piccadilly Jim, 1918 (1917)
• A Damsel in Distress, 1919 (1919)
• The Coming of Bill, 1920 (Their Mutual Child, 1919)

Bloavezhioù 1920

• Jill the Reckless, 1921 (The Little Warrior, 1920)
• The Girl on the Boat, 1922 (Three Men and a Maid, 1922)
• The Adventures of Sally, 1922 (Mostly Sally, 1923)
• Leave It to Psmith, 1923 (1924)
• Bill the Conqueror, 1924 (1925)
• Sam the Sudden, 1925 (Sam in the Suburbs, 1925)
• The Small Bachelor, 1927 (1927)
• Money for Nothing, 1928 (1928)
• Summer Lightning, 1929 (Fish Preferred, 1929)

Bloavezhioù 1930

• Big Money, 1931 (1931
• If I Were You, 1931 (1931)
• Doctor Sally, 1932 (diembann en SUA)
• Hot Water, 1932 (1932)
• Heavy Weather, 1933 (1933)
• Thank You, Jeeves, 1934 (1934)
• Right Ho, Jeeves, 1934 (Brinkley Manor, 1934)
• The Luck of the Bodkins, 1935 (1936)
• Laughing Gas, 1936 (1936)
• Summer Moonshine, 1938 (1937)
• The Code of the Woosters, 1938 (1938)
• Uncle Fred in the Springtime, 1939 (1939)
• Quick Service, 1940 (1940)

Bloavezhioù 1940

• Money in the Bank, 1946 (1942)
• Joy in the Morning, 1947 (1946)
• Full Moon, 1947 (1947)
• Spring Fever, 1948 (1948)
• Uncle Dynamite, 1948 (1948)
• The Mating Season, 1949 (1949)
• The Old Reliable, 1950 (1950)

Bloavezhioù 1950

• Barmy in Wonderland, 1952 (Angel Cake, 1952)
• Pigs Have Wings, 1952 (1952)
• Ring for Jeeves, 1953 (The Return of Jeeves, 1954)
• Jeeves and the Feudal Spirit, 1954 (Bertie Wooster Sees It Through, 1955)
• French Leave, 1956 (1959)
• Something Fishy, 1957 (The Butler Did It, 1957)
• Cocktail Time, 1958 (1958)
• Jeeves in the Offing, 1960 (How Right You Are, Jeeves, 1960)

Bloavezhioù 1960

• Ice in the Bedroom, 1961 (1961)
• Service with a Smile, 1962 (1961)
• Stiff Upper Lip, Jeeves, 1963 (1963)
• Frozen Assets, 1964 (Biffen's Millions, 1964)
• Galahad at Blandings, 1965 (The Brinkmanship of Galahad Threepwood, 1965)
• Company for Henry, 1967 (The Purloined Paperweight, 1967)
• Do Butlers Burgle Banks?, 1968 (1968)
• A Pelican at Blandings, 1969 (No Nudes Is Good Nudes, 1970)
• The Girl in Blue, 1970 (1971)

Bloavezhioù 1970

• Much Obliged, Jeeves, 1971 (Jeeves and the Tie That Binds, 1971)
• Pearls, Girls and Monty Bodkin, 1972 (The Plot That Thickened, 1973)
• Bachelors Anonymous, 1973 (1974)
• Aunts Aren't Gentlemen, 1974 (The Cat-nappers, 1975)
• Sunset at Blandings, 1977 (1978)
• The Luck Stone, 1997 (diembann en SUA)

♦ Dastumadoù istorioù berr

Bloavezhioù 1900

• Tales of St. Austin's, 1903 (1923

Bloavezhioù 1910

• The Man Upstairs, 1914 (diembann en SUA)
• The Man with Two Left Feet, 1917 (1933)
• My Man Jeeves, 1919 (diembann en SUA)

Bloavezhioù 1920

• Indiscretions of Archie, 1921 (1921)
• The Clicking of Cuthbert, 1922 (Golf Without Tears, 1924)
• The Inimitable Jeeves, 1923 (Jeeves, 1923)
• Ukridge, 1924 (He Rather Enjoyed It, 1925)
• Carry On, Jeeves, 1925 (1927
• The Heart of a Goof, 1926 (Divots, 1927)
• Meet Mr Mulliner, 1927 (1928)
• Mr Mulliner Speaking, 1929 (1930)
• Very Good, Jeeves, 1930 (1930)

Bloavezhioù 1930

• Mulliner Nights, 1933 (1933)
• Blandings Castle and Elsewhere, 1935 (Blandings Castle, 1935)
• Young Men in Spats, 1936 (1936)
• Lord Emsworth and Others, 1937 (Crime Wave at Blandings, 1937)
• Eggs, Beans and Crumpets, 1940 (1940)
• Nothing Serious, 1950 (1950)
• A Few Quick Ones, 1959 (1959)

Bloavezhioù 1960

• Plum Pie, 1966 (1967)

Bloavezhioù 1970

• En SUA hepken : The Uncollected Wodehouse, 1976

Bloavezhioù 1990

• A Man of Means, 1991 (diembann en SUA)
• Plum Stones, 1993 (diembann en SUA)
• Tales of Wrykyn and Elsewhere, 1997 (diembann en SUA)
• En SUA hepken : Enter Jeeves, 1997

Bloavezhioù 2010

• Kid Brady Stories & A Man of Means, 2013 (2013)

♦ C'hoariva

Tri fezh-c'hoari zo bet savet gant P.G. Wodehouse en e unan : Good Morning, Bill (1927),Candle-light (1934) ha The Inside Stand (1935) ; kenlabourat gant meur a zen en deus graet evit aozañ an 39 fezh all. notenn : goude anv ar pezh-c'hoari emañ ar gêr hag an deiziad m'eo bet c'hoariet da gentañ, heuliet gant bloaz an embann etre krommelloù ; e Londrez e voe an holl embannadurioù.

Golo levrig sonerezh The Lilt of a Gypsy Strain, kanet e The Riviera Girl (1917)

• After the Show, kêr dianav, 1911 (diembann)
• A Gentleman of Leisure, New York, 14 Eost 1911 (diembann)
• A Thief for the Night, Chicago, 13 Meurzh 1913 (diembann)
• Brother Alfred, Londrez, 8 Ebrel 1913 (diembann)
• Nuts and Wine, Londrez, 4 Genver 1914 (diembann)
• Have a Heart, New York, 11 Genver 1917 (1913}}
• Oh Boy!, New York, 20 C'hwevrer 1920 (1917)
• Leave It to Jane, New York, 28 Eost 1917 (1917)
• Kitty Darlin, New York, 19 Gwengolo 1917 (1918)
• The Riviera Girl, New York, 24 Gwengolo 1917 (1917)
• Miss 1917, New York, 5 Du 1917 (1917)
• Oh, Lady! Lady!, New York, 1añ C'hwevrer 1918 (1918)
• See You Later, Baltimore (Maryland), 15 Ebrel 1918 (1918)
• The Girl Behind the Gun, New York,16 Gwengolo 1918 (1918)
• The Canary, New York, 4 Du (diembann)
• Oh, My Dear!, New York, 17 Du 1918 (1918)
• The Rose of China, New York, 25 Du 1919 (1919)
• Sally, New York, 21 Kerzu 1920 ((1920)
• The Golden Moth, Londrez, 5 Here 1921 (1921)
• The Cabaret Girl, Londrez, 19 Gwengolo 1922 (1922)
• The Beauty Prize, Londrez, 5 Gwengolo 1923 (1923)
• Sitting Pretty, New York, 18 Ebrel 1924 (1925)
• Hearts and Diamonds, City of Westminster e Londrez, 1añ Mezheven 1926 (1926)
• The Play's the Thing, New York, 3 Du 1926 (1927)
• Oh, Kay!, New York, 8 Du 1926 (1926)
• Her Cardboard Lover, New York, 21 Meurzh 1927 (diembann)
• Good Morning, Bill, Londrez, 28 Du 1927 (1928=
• The Three Musketeers, New York, 13 Meurzh 1928 (1937)
• A Damsel in Distress, Londrez, 13 Eost 1928 (1930)
• Baa, Baa, Black Sheep, Londrez, 22 Ebrel 1929 (1930)
• Candle-light, New York, 30 Gwengolo 1929 (1934)
• Leave It to Psmith, Londrez, 30 Gwengolo 1930 (1931)
• Who's Who, Londrez, 20 Gwengolo 1934 (diembann)
• Anything Goes, New York, 21 Du 1934 (1936)
• The Inside Stand, Londrez, 21 Du 1935 (diembann)
• Arthur : azasaet e 1947 diwar ar pezh Jemand ("Un den bennak" en alamaneg) skrivet gant an dramaour hungariat Ferenc Molnár (1878–1952) ; biskoazh ne voe c'hoariet.
• Game of Hearts : azasaet e 1947 diwar ur pezh skrivet gant Ferenc Molnár ; biskoazh ne voe c'hoariet.
• Don't Listen, Ladies, Londrez, 2GWengolo 1948 (diembann)
• Nothing Serious : bet c'hoariet e 1950 gant strolladoù hag a veaje dre Vreizh-Veur.
• Phipps : skrivet e 1951 ; biskoazh ne voe c'hoariet.
• Come On, Jeeves : bet c'hoariet e 1950 gant strolladoù hag a veaje dre Vreizh-Veur ; embannet e 1956.
• Oh, Clarence!, Manchester, 29 Gouere 1968 (1969)

♦ Sinema

Bruderezh evit A Gentleman of Leisure (1923)

• A Gentleman of Leisure, 1915 (sevenet gant George Melford)
• A Damsel in Distress, 1919 (George Archainbaud)
• Piccadilly Jim, 1919}} (Wesley Ruggles)
• The Prince and Betty, 1919 (Robert Thornby)
• Oh, Lady, Lady, 1920 (Maurice Campbell)
• A Gentleman of Leisure, 1923 (Joseph Henabery)
• The Golden Butterfly, 1926 (Michael Curtiz)
• Oh, Kay!, 1928 (Mervyn LeRoy)
• Those Three French Girls, 1930 (Harry Beaumont & Erle C. Kenton)
• The Man in Possession, 1931 (Sam Wood)
• Brother Alfred, 1932 (Henry Edwards)
• Leave It to Me, 1933 (Monty Banks )
• Summer Lightning, 1933 (Maclean Rogers)
• Anything Goes, 1936 (Lewis Milestone)
• Piccadilly Jim, 1936 (Robert Z. Leonard)
• Thank You, Jeeves!1936 (Arthur Greville Collins)
• Step Lively, Jeeves, 1937 (Eugene Forde)
• A Damsel in Distress, 1937 (George Stevens)
• Rosalie, 1937 (W.S. Van Dyke)
• Thunder and Lightning, 1938 (Anders Henrikson)
• Anything Goes, 1956 (Robert Lewis)
• The Girl on the Boat, 1962 (Henry Kaplan)

All

Wodehouse gant e adverc'h Leonora, 1930

• The Globe By the Way Book, 1908 (kenskrivet gant Herbert Westbrook) – Dastumad pennadoù kezetennoù ; diembann en SUA
• Louder and Funnier, 1932 – Pennadoù evit ar gelaouenn Vanity Fair ; diembann en SUA
• Bring on the Girls!, 1954 (kenskrivet gant Guy Bolton) – Istorioù awenet gant buhez P.G. Wodehouse ; 1953 en SUA
• Performing Flea, 1953 – Dastumad lizheroù ; Author! Author en SUA (1962)
• Over Seventy, 1957 ; America, I Like You en SUA (1956)
• The Parrot and Other Poems, 1990 – Barzhonegoù ; diembann en SUA
• Yours, Plum: the letters of P.G. Wodehouse, 1988 – Lizheroù ; diembann en SUA
• A Life in Letters, 2011 – Lizheroù ; 2013 en SUA

Levlennadur

• (en) JASEN, David A. : P.G. Wodehouse: A Portrait of a Master, Garnstone Press, 1975 (ISBN 978-0-85511-190-8)
• (en) USBORNE, Richard : Wodehouse at Work to the End, Barrie & Jenkins, 1977 (ISBN 978-0-214-20211-7)
• (en) Dictionary of Literary Biography: British Novelists 1890-1929: Traditionalists, Gale, 1984 (ISBN 978-0-8103-1712-3)
• (en) CONNOLLY, Joseph (1979): P.G. Wodehouse, Thames and Hudson, 1987 (ISBN 978-0-500-26027-2)
• (en) McILVAINE, Eileen : P.G. Wodehouse: A Comprehensive Bibliography and Checklist, Omnigraphics, 1991 (ISBN 978-0-87008-125-5)
• (en) PHELPS, Barry : P.G. Wodehouse: Man and Myth, Constable, 1992 (ISBN 978-0-09-471620-9)
• (en) Dictionary of Literary Biography: British Short-Fiction Writers, 1915–1945, Gale, 1996 (ISBN 978-0-8103-9357-8)
• (en) Dictionary of Literary Biography: Twentieth-Century British Humorists, Gale, 2009 (ISBN 978-0-7876-8170-8)

Liammoù diavaez

• The P G Woodhouse Society (UK). Kavet : 25/06/2019.

• The Woodhouse Society. Kavet : 25/06/2019.