Paul Mauser

Paul Mauser, anvet Paul von Mauser adalek 1912, ganet Peter Paul Mauser d'ar 27 a viz Even 1838 e Oberndorf am Neckar (Rouantelezh Würtemberg)^[1] ha marvet d'an 29 a viz Mae 1914 er memes kêr, a oa un ijinour armoù-tan, embreger ha politikour alaman. Unan eus an armeurerien vrudetañ en Istor eo.

Buhez

Familh

Andreas Mauser, tad Paul, a laboure e labouradeg armoù-tan roueel Württemberg, krouet e Oberndorf am Neckar e 1811 gant ar roue Friedrich Iañ. Er gêr-se e voe ganet Paul Mauser e 1838, hag eñ bidoc'hig ur familh 13 bugel. Treut e oa ar soubenn er familh, ha rankout a rae an tad produiñ munisionoù ouzhpenn er gêr goude e zevezhioù-labour evit gellet magañ e vugale. Daoust da se e voe desket e vibien war ar c'heometriezh hag an tresañ, ouzhpenn d'ar skol. D'ar poent-se e voe merzet e oa speredek-tre Paul hag e vreur Wilhelm^[2].

Deroù er vicher

Da bevarzek vloaz e krogas Paul da labourat asambles gant e dad evel deskard. Diskouez a reas bezañ barrek, ha labourioù diaesoc'h a voe fiziet ennañ buan. E 1857 e welas evit ar wech kentañ ur fuzuilh-nadoz, ha kendrec'het e voe e vije arm an dazont. Goude ur prantad-servij en arme e 1859^[1] e voe kaset da arsanailh Ludwigsburg. Ur wech echuet e brantad e Ludwigsburg e 1860 e tistroas da Oberndorf hag e stagas gant produerezh kopiennoù fuzuilhoù-nadoz asambles gant e vreur Wilhelm^[2].

E 1865 e savjont an arm kentañ ijinet gante, ur fuzuilh-nadoz 14 mm he c'halibr. Kinnig a rejont anezhi da arme Aostria, a oa o klask modernaat hec'h armoù-tan hiniennel. Ne voe ket dibabet an arm daoust d'e zisoc'hoù mat en amprouennoù, met remerket e voe gant Norris, un Amerikan a laboure evit an embregerezh stadunanat Remington. Kregiñ a reas ar vreudeur Mauser da labourat evitañ e-unan^[2].

Kevratoù kentañ gant an arme

Goude ur prantad e Liège e 1869 e-lec'h ma teskjont kalz, Paul ha Wilhelm a savas an arm a zeuas da vezañ ar fuzuilh M71. Ne oa ket ur fuzuilh-nadoz ken, met ur fuzuilh-vorailh, uheloc'h he galloud-tennañ. Norris a ginnigas anezhi da arme Rouantelezh Prusia, met ne voe ket choazet diouzhtu. Ar brezel etre Frañs ha Prusia e 1870 a ziskouezas e oa ret modernaat an armoù, ha d'ar 14 a viz C'hwevrer 1872 e voe choazet fuzuilh ar vreudeur Mauser, dindan an anv M1871, evit holl armeoù an Impalaeriezh Alaman, war-bouez Bavaria a zibabas ar fuzuilh Werder M1869^[2].

Ar Gewehr 98 ijinet gant Paul Mauser, a oa bet arm standart milionoù a soudarded alaman da vare ar Brezel-bed Kentañ.

Savet e voe un uzin e Oberndorf evit produiñ an armoù urzhiet. E miz Eost 1874 e voe distrujet gant un tan-gwall, hag adsavet dindan 8 sizhunvezh. Paul Mauser a rene war an uzin hag a laboure war bimpatromoù armoù nevez, pa oa e vreur Wilhelm o redek ar bed evit kavout pratikoù nevez. Hemañ a varvas e miz Genver 1882 en ur lezel Paul mestr penn-da-benn war an embregerezh Mauser. Er bloavezhioù war-lerc'h e savas Paul Mauser armoù nevez, evel ar Gewehr 98, deuet da vezañ fuzuilh standart an arme alaman^[3] betek mare ar Brezel-bed Kentañ.

E 1901 e kollas Paul Mauser ul lagad abalamour d'ur gudenn war ar fuzuilh C98 e oa oc'h amprouiñ^[4]. Ne viras ket outañ da genderc'hel da labourat war armoù nevez. Munisionoù nevez a savas ivez, evel ar 7,65 × 53 mm (e 1889) hag ar 7 × 57 mm (e 1892). Mervel a reas e Oberndorf d'ar 25 a viz Mae 1914^[2].

Politikerezh

Paul Mauser a voe unan eus dileuridi Württemberg er Reichstag etre 1893 ha 1903. Ezel e oa eus an Nationalliberale Partei, ur strollad kreizour, frankizour hag a-du gant unaniezh an Impalaeriezh alaman.

Krouidigezhioù

Ar Mauser C96, unan eus ar pistolennoù damaotomatek kentañ

Armoù

Mauser M1871
Mauser M1889
Mauser M1893
Gewehr 98
pistolenn Mauser C78
pistolenn Mauser C96

Munisionoù

Kalz munisionoù ijinet en Alamagn a zo Mauser en o anv. Ne dalvez ket dre ret int bet savet gant Paul Mauser e-unan. Alies int bet ijinet gant tud all en embregerezh Mauser pe gant bodadoù-labour an arme.

7,65 × 53 mm (1889)
7 × 57 mm (1892)

Gwelet ivez

Mauser (embregerezh)

Daveennoù

↑ ^1,0 ha^1,1 (en) 100 years ago, the famous gunsmith designer Peter-Paul von Mauser died war Top War, 28/05/2014 (lennet d'an 13/09/2024)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ha^2,4 (en) KRAUSE Hans A., Biography, war Paul Mauser Archive (lennet d'an 13/09/2024)
↑ (en) TIKKANEN Amy, Mauser Rifle, war Encyclopaedia Britannica (lennet d'ar 14/09/2024)
↑ (en) McCOLLUM Ian, Mauser C98: The System That Cost Paul Mauser an Eye, war Forgotten Weapons, 01/10/2018 (lennet d'an 13/09/2024)

Stag eo ar bajenn-mañ ouzh Porched an Armoù-tan

[:0-1] 1,0 ha^1,1 (en) 100 years ago, the famous gunsmith designer Peter-Paul von Mauser died war Top War, 28/05/2014 (lennet d'an 13/09/2024)

[:1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ha^2,4 (en) KRAUSE Hans A., Biography, war Paul Mauser Archive (lennet d'an 13/09/2024)

[3] (en) TIKKANEN Amy, Mauser Rifle, war Encyclopaedia Britannica (lennet d'ar 14/09/2024)

[4] (en) McCOLLUM Ian, Mauser C98: The System That Cost Paul Mauser an Eye, war Forgotten Weapons, 01/10/2018 (lennet d'an 13/09/2024)

[1]

[2]

[3]

[4]