Krac'h

Krac’h (stumm ofisiel : Crach, stumm implijet gant an ti-kêr : Crac'h) zo ur gumun e Breizh lec'hiet e Kanton an Alre e departamant ar Mor-Bihan.

Krac'h
An iliz katolik.
Anv gallek (ofisiel)	Crach / Crac'h
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	an Oriant
Kanton	an Alre
Kod kumun	56046
Kod post	56950
Maer Amzer gefridi	Jean-Loïc Bonnemains 2020-2026
Etrekumuniezh	An Alre Kiberen Douar Atlantel
Bro velestradurel	Bro an Alre
Lec'hienn Web	www.crach.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	3 421 ann. (2020)
Stankter	112 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 37′ 05″ Norzh 3° 00′ 01″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 44 m
Gorread	30,54 km²
Krac'h

Douaroniezh

Lec'hiadur Krac'h

• Bevennet eo Krac'h gant div aber : Stêr Krac'h er c'hornôg hag Stêr an Alre er Reter. En tu all da Stêr Krac'h emañ An Drinded-Karnag er Mervent, Karnag er c'hornôg ha Pleñver er gwalarn. Brec'h hag An Alre a zo en Norzh, Sant-Filiberzh er Su ha Lokmaria-Kaer er gevred.
• War un dorgenn emañ an iliz parrez hag ar vourc'h, setu e soñj da lod e teu anv ar gumun diwar krec'h pe kreac'h.

Anv

• Erwan Vallerie (1995) ː Craz, 1233 ; Crac, 1233 ; Crach, 1262, 1387, 1438 ; Crah, 1442 ; Crach, 1516, 1630.

Ardamezioù

• En glazur e benn marc'h en aour ; e gab gwriet ivez en glazur karget gant peder flourdilizenn en aour treustellet.
• Sturienn ː Douar ha Mor.
• Degemeret gant ar Gumun e 1973.
• Brudet eo oa Krac'h evit marc'hadoù kezeg e penn-kentañ an XX^vet kantved.

Istor

• Dont a ra douaroù Krac'h eus diempradur ar barrez kozh Kaer a oa Krac'h ha Lokmaria enni gwezhall.

Dispac'h Gall

• Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e kanton Lokmaria-Kaer; e Bann an Alre e oa; diskaret e voe kanton Lokmaria-Kaer e 1801 ha lakaet Karnag e kanton Kiberen e 1801 gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix; lakaet e voe Karnag en Arondisamant an Oriant bet krouet e 1800.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• 87 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 4,18 % eus he foblañs e 1911.

Eil Brezel-bed

• D'an 29 a viz Mae 1943 e kouezh ur c'harr-nij B-17 "Up and at them" eus aerlu SUA (United States Army Air Forces) e Kerdavid; en e vourzh e kaver pemp karrnijour marvet, pemp milour all a oa deut a-benn da guitaat ar c'harr-nij en ur lammat a-raok gant o harzoù-lamm, met unan anezhe a varvas memes tra; ar re all a voe tapet gant ar soudarded alaman.
• Mervel a reas 15 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel.

Brezelioù didrevadenniñ

• Ur gwaz a varvas e Brezel Indez-Sina ha daou all e Brezel Aljeria.

Monumantoù ha traoù heverk

Iliz ha chapelioù

• Iliz katolik Sant-Turiav (XV^vet kantved): iliz parrez ;
• Chapel Itron-Varia ar Plas-Kaer (1873-1874) : savet e bet e lec'h ma oa ur chapel eus ar XV^vet kantved bet savet gant ar venec'h ruz ;
• Chapel Lomareg ;
• Chapel Kervin-Berc'hed ;
• Chapel Sant-Yann.

Kestell ha manerioù

• Kastell ar Plesis-Kaer (XV^vet kantved)
• Kastell Rosnarho (XV^vet kantved)
• Kastell Kerantreizh (dibenn an XVIII^vet kantved) : kavet e vez ar stummoù skrivet Kerantré, Kerentré, Kerentreh ha Kerentrech)
• Kastell Kergurioné
• Maner Lokeltaz
• Maner Kergal
• Maner Kergleverit

Feunteunioù

• Feunteun Sant-Turiav
• Feuteun ar Plas-Kaer
• Feunteun Sant-Armel (er Plas-Kaer)
• Feunteunioù Lomareg
• Feunteun Sant-Albin (e Kervin-Berc'hed)
• Feunteun Sant-Yann
• Feunteun Kerbirio
• Feunteun Kervive
• Feunteun Kerberen

Peulvanoù ha taolioù-maen

• Alez toet al Luffang (n'eo ket toet ken)
• Taol-vaen Kervin-Brec'hed
• Taolioù-maen Park Guren (Park Gurun) nepell diouzh bae Sant-Yann
• Taol-vaen ar Breudreg
• Taolioù-maen bae Sant-Yann
• Taol-vaen ar Marc'h
• Taol-vaen Kerkado
• Taol-vaen Kergoed
• Taol-vaen ar Vigeah (aet da get hiziv an deiz)
• Taol-vaen Kerzug

Traoù all

• Geler Frank : e chapel Lomareg ez eus un arched maen-greun eus ar V-VI^vet kantved e stumm un drapezenn ma c'heller lenn warnañ I R H A E M A +INRI. Hervez Gweltaz Bernier e ranker kompren amañ eo beziet ar roue. Warog pe Ereg e vefe ar roue-se, an hini en deus roet e anv da Vro-Warog pe Bro-Ereg, ha da Lomareg ivez.
• Pont roman : Pont-Pesked a vez graet anezhañ dre ma tegemere pesketaerien Kiberen a zeue da gas o fesked da varc'hadourien ar vro.
• Pont an tri c'hanton (XVII^vet pe XVIII^vet kantved).
• Milin-vor.
• Pont-dour roman : ne chom nemet dek piler eus ar pont-se a gase dour a-us da Stêr an Alre eus ar Bonoù war-zu Lokmaria-Kaer.
• Monumant ar re varv.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Tud

Ardamezeg ar familhoù

	Malestroit (de) Aotrounez Plessis En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3;
	Coué Aotrounez Kergurioné En argant e dreustell en sabel, heuliet gant teir flourdilizenn en gul.

Liammoù diavaez

• (fr) Lec'hienn an ti-kêr
• (br) Krac'h war lec'hienn Geobreizh