Lizherenneg hengirillek
Diorroet e oa bet stumm kentañ al lizherenneg kirillek en Xvet kantved evit ober diouzh henslaveg an iliz dre skrid.
Goulennet e oa bet ma vije krouet seurt doare-skrivañ gant Boris I goude ma oa bet lakaet ar gristeniezh da relijion ar Stad e 864, ha kaset da benn ar c'hefridi gant Sant Sant Klemañs ag Ohrid hag a lakaas da anv dezhi hini e vestr Sant Kiril.
Awenet e oa bet al lizherenneg kirillik war-eeun gant hini ar gresianeg, an hini latin hag ivez gant al lizherenneg hebraek zoken.
Mont a rae al lizherenneg war gemmañ a-hed ar c'hantvedoù ha bremañ e vez implijet evit skrivañ meur a yezh e reter Europa hag en Azia bet dindan levezon Rusia pe an Unaniezh Soviedel gwechall.
Al lizherennoù
kemmañLizherenn | Unicode | Name (Kirillek) |
Name (Treuzlizherennadur) |
Name (LFE) |
Treuzlizherennadur | LFE | Notennoù |
---|---|---|---|---|---|---|---|
А а | АЗЪ | azǔ | [aʒʌ] | a | [a] | ||
Б б | БѸКИ | buky | [buki] | b | [b] | ||
В в | ВѢДИ | vědě | [vɛdi] | v | [v] | ||
Г г | ГЛАГОЛИ | glagoli | [glagoli] | g | [g] | ||
Д д | ДОБРО | dobro | [dobro] | d | [d] | ||
Є є | ѤСТЬ | estǐ | [iɛstɪ] | e | [ɛ] | ||
Ж ж | ЖИВѢТЄ | živěte | [ʒivɛtɛ], [ʒivjɛtɛ] | ž, zh | [ʒ] | ||
Ѕ ѕ | ЅѢЛО | dzělo | [ʣɛlo], [ʣjɛlo] | dz, Z | [dz], [z] | ||
З з | ЗЄМЛIА | zeml’ja | [zemlja] | z | [z] | Sellit ouzh notenn 1 | |
И и | ИЖЄ | iže | [iʒɛ] | i | [i] | ||
І і / Ї ї | И | i | [i] | i, I | [i] | ||
К к | КАКО | kako | [kako] | k | [k] | ||
Л л | ЛЮДИѤ | ljudije | [ljudijɛ] | l | [l] | ||
М м | МЫСЛИТЄ | mūslite | [muslitɛ] | m | [m] | ||
Н н | НАШЬ | našǐ | [naʃɪ] | n | [n] | ||
О о | ОНЪ | onǔ | [onʌ] | o | [o] | ||
П п | ПОКОИ | pokoi | [pokoj] | p | [p] | ||
Р р | РЬЦИ | rǐci | [rɪʦi] | r | [r] | ||
С с | СЛОВО | slovo | [slovo] | s | [s] | ||
Т т | ТВРЬДО | tvr̥do | [tvr̤̥do], [tfr̤̥do] | t | [t] | ||
Ѹ ѹ | ѸКЪ | ukǔ | [ukʌ] | u | [u] | Sellit ouzh notenn 2 | |
Ф ф | ФРЬТЪ | fr̤̥tǔ | [fr̤̥tʌ] | f | [f] | ||
Х х | ХѢРЪ | xěrǔ | [xɛrʌ]? [xjɛrʌ]? | x | [x] | ||
Ѡ ѡ | ОТЪ | otǔ | [otʌ] | ō, w | [oː] | ||
Ц ц | ЦИ | ci | [ʦi] | c | [ʦ] | ||
Ч ч | ЧРЬВЬ | čr̤̥vǐ | [ʧr̤̥vɪ] | č, ch | [ʧ] | ||
Ш ш | ША | ša | [ʃa] | š, sh | [ʃ] | ||
Щ щ | ШТА | šta | [ʃta] | št, sht, šč, shch | [ʃt], [ʃʧ] | ||
Ъ ъ | ѤРЪ | jerǔ | [jɛrʌ] | ǔ, u: | [ʌ] | ||
Ы ы | ѤРЫ | jerū | [jɛry] | ū | [y] | ||
Ь ь | ѤРЬ | jerǐ | [jɛrɪ] | ǐ, i: | [ɪ] | ||
Ѣ ѣ | ЯТЬ | jatǐ | [jatɪ] | ě, je | [jɛ] | ||
Ю ю | Ю | ju | [ju] | ju | [iu] | ||
Я я | (И)Я | ja | [ja] | ja | [ja] | ||
Ѧ ѧ | ѦСЪ | ęsǔ | [ɛ̃s] | ę, ẽ | [ɛ̃] | Sellit ouzh notenn 3 | |
Ѩ ѩ | ѨСЪ | jęsǔ | [jɛ̃s] | ję, jẽ | [jɛ̃] | Sellit ouzh notenn 4 | |
Ѫ ѫ | ѪСЪ | ǫsǔ | [ɔ̃s] | ǫ, õ | [ɔ̃] | Sellit ouzh notenn 5 | |
Ѭ ѭ | ѬСЪ | jǫsǔ | [jɔ̃s] | jǫ, jõ | [jɔ̃] | Sellit ouzh notenn 6 | |
Ѯ ѯ | КСИ | ksi | [k͡si] | ks | [k͡s] | ||
Ѱ ѱ | ПСИ | psi | [p͡si] | ps | [p͡s] | ||
Ѳ ѳ | ФИТА | fita | [fita] | θ, th, T, F | [t], [θ], [f] | ||
Ѵ ѵ | ИЖИЦА | ižica | [iʒiʦa] | ü | [ɪ], [y] | ||
Ѥ ѥ | (И)Ѥ | jeː | [jɛ] | jeː | [iɛ] | ||
Ћ ћ | ДѤРВ | đerv, djerv | [ʤɛrv], [djɛrv] | đ, dj | [ʤ], [dj] | Sellit ouzh notenn 7 | |
Ѿ ѿ | ОТЪ | otǔ | [otʌ] | ōt, wt | [ot] | ||
Sellit ouzh notenn 8 |
Notennoù
kemmañ- Zemlya: Ar stumm kentañ a gasas d'an eil.
- Ouku: Kemmañ a reas ar stumm kentañ betek kas d'an eil stumm skrivet stag ouzh lizhreennoù all.
- Ęsǔ: E ruseg: юсъ малый.
- Jęsǔ: E ruseg: юсъ малый йотированный. Kavet ral a wech.
- Ǫsǔ: E ruseg: юсъ болышой. Kavet ral a wech.
- Jǫsǔ: E ruseg: юсъ болышой йотированный. Kavet ral a wech.
- Ћ (Đerv): Kavet e veze al lizherenn-mañ el lizherenn c'hlagolitek met ne veze ket distaget ken d'ar mare ma oa bet kroget d'ober gant al lizherenn kirillek hag e ruseg ne vez implijet nemet evit treuzskrivañ testennoù skrivet e glagolitek. Implijet e vez c'hoazh, avat, e serbeg hag e yezhoù all komzet er Balkanoù.
- Ѡ: N'ouzer ket peseurt anv he doa al lizherenn-mañ. War a seblant e veze implijet evit estalammadennoù.
Niveroù, sinoù diakritek ha poentadur
kemmañDiwar levezon al lizherenneg c'hresianek e talveze pep lizherenn evit niverenniñ, oc'h implijout an titlo evit merkañ an implij niverel-se.
Implijet e veze un nebeud sinoù diakriteks, bet awenet int ivez gant sistem lisetonel ar henc'hresianeg:
- а´ oksia, o verkañ ar silabenn ma poueze an taol-mouezh warni
- а` varia, o verkañ an taol-mouezh pa goueze war ar silabenn diwezhañ
- а҄ kamora, o verkañ ar palatalizadu
- а҅ dasy pneuma, o verkañ ma veze distaget dre c'hwezhañ ur vogalenn ([h])
- а҆ zvatel'tse, or psilon pneuma, o verkañ e veze distaget ur vogalenn hep [h] ebet
- а҃ titlo, o verkañ diverradurioù hag implij niverel ul lizherenn
- ӓ trema, o verkañ e ranke beañ distaget div vogalenn an eil war-lerc'h eben hep ober gant un diftongenn
- а҆´ Iso: anv zvatel'tse mui oksia.
- а҆` Apostrof: anv zvatel'tse mui varia.
Poentadur:
- · ano teleia, implijet evit rannañ an eil ger diouzh egile
- , virgulenn
- . pik
- ։ pik armeniek
- ჻}} Implijet gant ar georgieg evit rannañ an eil rannbennad iouzh egile
- ⁖}} Daou boent tric'hornek
- ⁘}} daou boent $diamant
- ⁙}} daou boent karrezek
- ; pik gouennata
- ! pik estalammañ
Gwelet ivez
kemmañPorched ar yezhoù hag ar skriturioù Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù. |