Luskad ar stadoù distag diouzh ar bloc'hoù
Luskad ar stadoù distag diouzh ar bloc'hoù (diwar skouer an alamaneg) pe Luskad ar broioù didu[1] zo ur forom a 120 stad ha n'emaint ket a-du gant pe a-enep unan eus ar bloc'hoù galloud. Goude Aozadur ar Broadoù Unanet ez eo ar brasañ strollad stadoù er bed[2][3]
Deiziad krouiñ | 1 Gwe 1955 |
---|---|
Diazezer | Jawaharlal Nehru, Josip Broz Tito, Gamal Abdel Naser |
Prezidant | Nicolás Maduro |
Darvoud-alc'hwez | Non-Aligned Movement summits |
Pal | peoc'h |
Lec'hienn ofisiel | https://nam.go.ug/ |
Kregiñ a reas al luskad goude Brezel Korea, evel ur striv a-berzh broioù zo da gempouezañ disparti prim ar bed e-pad ar Brezel yen, ma oa savet bloc'hoù disheñvel gant daou c'halloud bras a loc'he ur politikerezh da sachañ ar peurrest eus ar bed en unan eus ar c'hampoù. An URSS e oa ar c'hentañ anezhe, e penn ar bloc'h komunour hag e hini Pakt Varsovia, hag egile e oa strollad ar stadoù kapitalour a-du gant Stadoù-Unanet Amerika, en o zouez kalz izili eus Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel. E 1961, hervez ar pennaennoù divizet e Kuzuliadeg Bandung e 1955, e oa diazezet Luskad ar stadoù distag en un doare fetis e Beograd, e Yougoslavia, war atiz prezidant Yougoslavia, Tito, kentañ ministr India, Jawaharlal Nehru, prezidant Egipt, Gamal Abdel Nasser, prezidant Ghana, Kwame Nkrumah, ha prezidant Indonezia, Sukarno[4][5][6]
Heuliet e voe gant Kentañ emvod ar pennoù stad eus Luskad ar broioù distag diouzh ar bloc'hoù[7]. An droienn non-aligned movement a anadas da gentañ da vare ar bempvet emvod e 1976. Ar broioù a gemere perzh en emvod a voe disklêriet "izili al luskad". Termenet e voe pal an aozadur gant Fidel Castro en e zisklêriadenn en Havana e 1979 : asuriñ "an dizalc'hded vroadel, ar riegezh, anterinder an tiriad ha surentez ar broioù distag diouzh ar bloc'hoù" en o "stourm a-enep an impalaerouriezh, an drevadennouriezh, an nevez trevadennouriezh, ar ouennelouriezh, hag holl seurtoù tagadenn estren, dalc'herezh, mestroni, emelladenn pe hegemoniezh koulz hag a-enep politikerezh ar galloudoù bras hag ar bloc'hoù"[8][9].
Bodañ a ra al luskad tost an div drederenn eus izili ar Broadoù Unanet ha 55% eus poblañs ar bed. Un niver bras eus ar broioù en aozadur a vez sellet oute evel broioù o tiorren pe Stadoù eus an Trede bed, daoust ma'z eus ivez un niver a vroioù diorroet.
Kendalc'het en deus al luskad da vezañ oberiant a-hed ar brezel yen, daoust da veur a vrezel etre an izili, ha daoust da izili zo da ziorren liammoù startoc'h gant an URSS, Sina, pe ar Stadoù-Unanet. Abaoe diwezh ar Brezel yen, e 1992, en deus klasket al luskad diorren liammoù lieskostezel ha darempredoù koulz hag unaniezh etre ar broioù o tiorren, e-touez broioù ar Su dreist-holl.
Kuzuliadegoù
kemmañKuzuliadeg pennoù Stad pe gouarnamant ar broioù distag eus ar bloc'hoù, a vez graet anv anezhi alies evel Kuzuliadeg luskad ar broioù didu eo an emvod pennañ eus al luskad ha dalc'het e vez bep an amzer :[10]
Deiziad | Bro degemer | Kêr degemer | Lugan | |
---|---|---|---|---|
1añ | 1–6 a viz Gwengolo 1961 | Yougoslavia | Beograd | |
2vet | 5–10 a viz Here 1964 | Egipt | Kaero | |
3de | 8–10 a viz Gwengolo 1970 | Zambia | Lusaka | |
4vet | 5–9 a viz Gwengolo 1973 | Aljeria | Aljer | |
5vet | 16–19 a viz Eost 1976 | Sri Lanka | Colombo | |
6vet | 3–9 a viz Gwengolo 1979 | Kuba | La Habana | |
7vet | 7–12 a viz Meurzh 1983 | India | New Delhi | |
8vet | 1–6 a viz Gwengolo 1986 | Zimbabwe | Harare | |
9vet | 4–7 a viz Gwengolo 1989 | Yougoslavia | Beograd | |
10vet | 1–6 a viz Gwengolo 1992 | Indonezia | Jakarta | |
11vet | 18–20 a viz Here 1995 | Kolombia | Cartagena | |
12vet | 2–3 a viz Gwengolo 1998 | Suafrika | Durban | |
13vet | 20–25 a viz C'hwevrer 2003 | Malaysia | Kuala Lumpur | |
14vet | 15–16 a viz Gwengolo 2006 | Kuba | La Habana | |
15vet | 11–16 a viz Gouere 2009 | Egipt | Charm el-Cheikh | Kengred etrebroadel evit ar peoc'h hag an diorroadur |
16vet | 26–31 a viz Eost 2012 | Iran | Tehran | Ar peoc'h padus dre ur gouarnamant hollek a-gevret |
17vet | 13–18 a viz Gwengolo 2016 | Venezuela | Porlamar | Peoc'h, riegezh ha kenskoazell evit an diorroadur |
18vet | 25–26 October 2019[11] | Azerbaidjan | Bakou | |
19vet | Dibenn 2023 | Ouganda[12] | - |
Kadoridi
kemmañDilennet e vez ur c'hadoriad e pep kuzuliadeg[13]. Ar burev kenurzhiañ, diazezet ivez er Broadoù Unanet, eo ar benveg pennañ a dalvez da ren labour task forces, bodadoù ha strolladoù labour al luskad.
Notennoù
kemmañ- ↑ Diwan, Geriaoueg an eil derez, "Istor-Geografiezh-Ekonomiezh"
- ↑ NAM Members & Observers.
- ↑ About NAM. Non Aligned Movement.
- ↑ Nehru, Jawaharlal (2004). Jawaharlal Nehru.: an autobiography.. Penguin Books. ISBN 9780143031048. OCLC 909343858.
- ↑ Non-Aligned Movement | Definition, Mission, & Facts (en).
- ↑ Mukherjee, Mithi (2010). "'A World of Illusion': The Legacy of Empire in India's Foreign Relations, 1947-62.". The International History Review 32: 2 (2): 253–271. DOI:10.1080/07075332.2010.489753
- ↑ (1988) "BEOGRADSKA KONFERENCIJA NEANGAŽOVANIH. NESVRSTANOST - Brionska izjava predsednika Tita, Nasera i Premijera Nehrua, jula 1956.", Jugoslavija 1918–1988: Tematska zbirka dokumenata, 2 (in sh), Belgrade : Izdavačka radna organizacija "Rad". 1078–1084 p. ISBN 9788609001086.
- ↑ Fidel Castro speech to the UN in his position as chairman of the non-aligned countries movement 12 October 1979.
- ↑ "Pakistan & Non-Aligned Movement" Diellaouet eno. Board of Investment, Gouarnamant ar Pakistan. 2003.
- ↑ XVvet kuzuliadeg luskad ar broioù distag diouzh ar bloc'hoù, e Sharm El Sheikh, 11–16 a viz Even 2009: Kuzuliadegoù kozh diellaouet eno
- ↑ 18th Summit of Non-Aligned Movement gets underway in Baku (en).
- ↑ No:267/21, Information of the Press Service Department of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan on the Mid-Term Ministerial Conference of the Non-Aligned Movement (en).
- ↑ NAM Summits. Non-Aligned Movement. “Nicolás Maduro Moros, President of the Bolivarian Republic of Venezuela, who was elected by acclamation as Chair of the Non-Aligned Movement (NAM)”
- ↑ Fidel Castro, o paouez bezañ oberataet eus ar bouzelloù, ne oa ket evit kemer perzh er guzuliadeg hag a gasas en e lec'h e vreur yaouank, Raúl Castro. Sellet ouzh "Castro elected President of Non-Aligned Movement Nations" Diellaouet eno. People's Daily. 16 September 2006.