Malgeneg
kumun ar Mor-Bihan
Malgeneg [margəˈnek][2] a zo ur gumun eus Breizh e Kanton Gourin e departamant ar Mor-Bihan.
| Malgeneg | ||
|---|---|---|
 An ti-kêr. | ||
| Anv gallek (ofisiel) | Malguénac | |
| Bro istorel | Bro-Gwened | |
| Melestradurezh | ||
| Departamant | Mor-Bihan | |
| Arondisamant | Pondi | |
| Kanton | Gourin | |
| Kod kumun | 56125 | |
| Kod post | 56300 | |
| Maer Amzer gefridi | Dominique Guégan 2014-2020 | |
| Etrekumuniezh | Pondi Kumuniezh | |
| Bro velestradurel | Bro Pondi | |
| Lec'hienn Web | (fr)malguenac.fr | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 1 849 ann. (2022)[1] | |
| Stankter | 48 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | kreiz-kêr : 207 m bihanañ 73 m — brasañ 222 m | |
| Gorread | 38,45 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Douaroniezh
kemmañ- War richerioù Bonnechère, Frétu, ha Santez-Trifin, emañ Malgeneg
- Kumunioù amezek
| Seglian | Klegereg | Klegereg |
| Gwern |  |
Pondivi |
| Gwern | Gwern | Ar Sorn |
Dezougen
kemmañ- War al linenn hent-houarn Pondi Mêlann edo Malgeneg.
Anv
kemmañ- Marteville & Varin ː Maigeechac'h
- Erwan Vallerie ː Malgenac, 1194, 1221 ; Melgennac, 1228 ; Maelgannac, 1274 ; Melguennec, 1301 ; elguennac', Melguenac, 1301 ; Meoulguenac, 1314 ; Meoulguennec, 1314 ; Melguegnac, 1315 ; Melganac, Melguenac, Melguennac, Malguennac, 1315 ; Malganac, Melguenac, 1373 ; Malguenac, 1387 ; Melguengnac, 1482 ; Melguenac, 1516.
- Gerdarzh
- Herve Abalain ː un anv den gant mael "penn", "priñs" + cann "gwenn", "skedus".
Istor
kemmañ- Un digoll a 1 500 lur a voe paeet gant ar barrez d'an Aotrou de la Pierre ha da tud all eus Pondivi goude an distrujoù bet graet e kêr e-pad an emsavadeg[3].
- Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Malgeneg, Lescodan e anv, goude an emsavadeg[4].
- Melestradurezh: krouet e voe kumun Malgeneg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e kanton Klegereg; e Bann Pondi e oa; gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix, e voe miret ha brasaet kanton Klegereg gant ar memes anv, ha chom a reas Malgeneg ennañ; lakaet e voe Malgeneg en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800[5],[6].
- Krouet e voe kumun Ar Sorn d'ar 1añ a viz Meurzh 1869 diwar lodennoù eus kumunioù Bizhui, Gwern, Malgeneg, Pondi ha Stival[7],[8].
- Mervel a reas 89 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,08 % eus he foblañs e 1911[9].
- Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel[10].
- Tapet e voe eizh rezistant er gumun gant archerien Pondi. C'hwec'h anezhe a voe fuzuilhet e Gwened, an daou all a varvas er c'hampoù-bac'h nazi[11].
Monumantoù ha traoù heverk
kemmañ- Lia Sant-Nizon.
- Peulvan Sant-Steven.
- Priodi, ha goude maner Moustouer Lann, XVvet kantved, bet distrujet e-kerzh XVIIIvet kantved, gant e c'houldri hag e di-oranjez. Deut da vezañ kastell Moustouer Lann, echuet er bloaz 1781.
- Kastell Lesturgant (XVvet, XVIvet); adaozet e 1885; kouldri eus 1697; dismantroù un vilin avel eus 1736.
- Iliz sent Pêr ha Paol, bet adaozet e XIXvet kantved,
- Chapel Itron-Varia Moustouer
- Chapel Sant-Steven Stumultan (XVvet, XVIvet); feunteun eus 1881.
- Chapel Sant-Padarn (fin XVvet-deroù XVIvet); tour bet adsavet e 1927
- Chapel Sant Pedig[12] (lodennoù eus XVIvet kantved)
- Chapel Sant Gweltaz (XVvet-XVIIIvet)
- Dismantroù chapel Sant-Nikolaz.
- Feunteun devosionoù Sant-Nikolaz, bet adaozet e 1862.
- Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost[13].
-
Iliz Malgeneg; talbenn en aer vat. -
Iliz Malgeneg; an tour. -
Iliz Malgeneg talbenn en aer enep. -
Kalvar ar vered. -
Feunteun Sant-Nikolaz. -
Monumant ar re varv.
_Croix_de_cimeti%C3%A8re_01.JPG)
Emdroadur ar boblañs abaoe 1793
kemmañ
- Mammenn : EBSSA.
Melestradurezh
kemmañTud
kemmañ- Joakim Gwilhom (1797-1857), skrivagner brezhonek
Ardamezeg ar familhoù
kemmañ
|
du Roscoët Aotrounez Lesturgant En argant e deir rozenn en gul skoret en geot |
El lennegezh
kemmañ- Eugène Thibault (1871-1929) : Penaos emañ bet savet tour-iliz Malgeneg, Dihunamb niv. 72, Genver 1911 – Adembannet en dastumad Torkad, Al Lanv, 2019, pp.281-3 (ISBN 978-2-916745-31-2)
Liammoù diavaez
kemmañLevrlennadur
kemmañ- (fr)Hervé Abalain : Les noms de lieux bretons. Les Universels Gisserot. 2000
- (fr)Daniel Delattre : Le Morbihan. Les 261 communes. 2004
- (fr)A. Marteville & P. Varin, warlec'hien Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. Molliex. Rennes. 1843. Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993
- (fr)Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
- (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
Notennoù
kemmañ- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ (fr)Jean Le Dû, Nouvel Atlas Linguistique de la Basse-Bretagne, Centre de Recherche Bretonne et Celtique, 2001
- ↑ (fr)Yvon Garlan ha Claude Nières, Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges, Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 159 ha 160
- ↑ (fr)Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)
- ↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 214
- ↑ (fr)Cassini - EHESS - Malgeneg - Fichenn ar gumun
- ↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14
- ↑ (fr)Cassini-EHESS
- ↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
- ↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
- ↑ (fr)Memorialgenweb
- ↑ (fr)Sant Podig, hervez Marteville & Varin, 1843; Sant Pedig, hervez Daniel Delattre, 2004
- ↑ (fr)Memorial Genweb