Otto Dix

Otto Dix (2 a viz Kerzu 1891 e-kichen Gera – 25 a viz Gouere 1969 e Singen) a oa ul livour alaman eus luskad an eztaolouriezh hag an Neue Sachlichkeit.

Otto Dix

den

Reizh pe jener	paotr
Bro ar geodedouriezh	Alamagn
Anv e yezh-vamm an den	Otto Dix
Anv ganedigezh	Wilhelm Heinrich Otto Dix
Anv-bihan	Otto, Wilhelm Heinrich Otto, Wilhelm
Anv-familh	Dix
Deiziad ganedigezh	2 Kzu 1891
Lec'h ganedigezh	Untermhaus
Deiziad ar marv	25 Gou 1969
Lec'h ar marv	Singen (Hohentwiel)
Doare mervel	abeg naturel
Abeg ar marv	Gwallzarvoud eus gwazhied an empenn
Lec'h douaridigezh	Hemmenhofen
Pried	Martha Dix
Bugel	Ursus Dix, Nelly Dix, Jan Dix
Yezhoù komzet pe skrivet	esperanteg, alamaneg
Tachenn labour	livouriezh, Arzoù ar gweled
Implijer	Dresden Academy of Fine Arts
Bet war ar studi e	Kunstgewerbeschule Dresden, Dresden Academy of Fine Arts
Studier	Erika Streit
Bet studier da	Ernst Schunke, Carl Senff, Richard Guhr, Otto Gussmann
Strollad etnek	Germans
Perzhiad e	documenta, Documenta III
Brezel	Brezel-bed kentañ, Eil Brezel-bed
List of works	list of paintings by Otto Dix
Oberenn heverk	Großstadt, Die Skatspieler, Der Krieg
Luskad	Expressionism, New Objectivity
Ezel eus	Academy of Arts of the GDR, Prussian Academy of Arts, Dresdner Sezession
Darvoud-alc'hwez	Nazi book burnings
Prizioù resevet	Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany, Medal Carl von Ossietzky, honorary citizen of Gera, Lichtwark Prize
Lec'hienn ofisiel	http://www.otto-dix.de
Dileuriet gant	Artists Rights Society
Dileuriad ar gwirioù a aozer	Verwertungsgesellschaft Bild-Kunst, reproduction right represented by CISAC-member
Statud e wirioù aozer	Oberennoù dezhe gwirioù aozer
Teuliad arzour e	Philadelphia Museum of Art Library and Archives, Frick Art Research Library, Smithsonian American Art and Portrait Gallery Library, College for Creative Studies Library

Otto Dix (a-zehou)

E vuhez

Ti Otto Dix e Gera

Micherour e oa e dad, Ernst Gauis Franz Dix e anv, met deskadurezh war arzoù en doa bet Oto Dix digant e vamm, hag a oa dedennet gant ar sonerezh hag al livouriezh. E-pad e vugaleaj e teske Dix gant ar c'helenner Ernst Schunke. Etre 1905 ha 1909 e teskas ivez gant Carl Senff. Goude bezañ bet ur yalc'had e voe degemeret Dix e skol arzoù-pleustek Dresden, ma teskas etre 1909 ha 1914. Johann Nikolaus Türk ha Richard Guhr a oa e-touez e gelennerien. Ouzh meur a luskad livañ e klaskas Dix tostaat : ar gubouriezh, dazontouriezh, an dadaouriezh. Perzh a gemeras e Brezel-bed kentañ abalamour ma felle dezhañ santout mat ha bezañ intret gant an anken hag ar marv. Kaset e voe d'an talbenn er Champagne, er Somme hag e Rusia. E Düsseldorf e studias eus 1919 da 1922, kent emezelañ d’an emsav realour ha flemmus (Neue Sachlichkeit) objektivelezh Nevez. E skol arzoù-kaer Dresden e kelennas da c’houde adalek 1927. Gant Martha Lindner e voe dimezet er bloaz 1923. 70 poltred a livas diouti e-kerz o vuhez asambles. Tri bugel o doe Nelly (de) (1923-1955), Ursus (1927–2002) et Yann (1928–2019). Perzh a gemeras e diskouezadeg kempred al livourien-gravourien alaman aozet e Pariz e-barzh al levraoueg vroadel, e 1929. Poltredoù arzourien, poltredoù gwazed ha meinlivouriezh, ha poltredoù maouezed.

Da vare an Trede Reich

Ur wech ma voe tapet ar galloud gant an nazied e 1933 e voe Dix, e-touez ar gelennerien gentañ difennet outo da gelenn, e-se e voe skarzhet diouzh akademiezh Dresden. Ar renad nevez a soñje dezho e oa ur « bolchevik eus ar sevenadur » anezhañ. Hevelep bloavezh e oa bec’h warnañ, peogwir e oa en arvar da vout kaset en toull-bac’h pe en ur c’hamp-bac’h. Diwar neuze e krogas gant un divroadeg eus an diabarzh, hag eñ mont d'en em staliañ e mervent Alamagn e Randegg. E 1936 ez eas da Hemmenhofen ma livas gweledvaoù. Gant an nazied e voe lâret, e 1937, e sevene oberennoù distaret. Dilammet e voe betek 170 a oberennoù savet gantañ, diouzh ar mirdioù. Ul lodenn vat a voe devet, hag ul lodenn all a voe diskouezet da-geñver diskouezadeg an arz disteraet. E 1938 e voe harzet gant ar Gestapo ha bac'het e-pad div sizhunvezh. Rediet e voe eta brezeliñ e-pad an Eil Brezel-bed. Prizoniet e voe gant ar C'hallaoued.

Goude an Eil Brezel-bed

Goude ar brezel ha betek e varv e pellaas Dix diouzh al luskadoù arzoù nevez. Ne teue ket a-benn da vezañ plijet nag gant luskad arz ar realouriezh sokial a rae berz d’an ampoent en DDR, nag gant an arz a-c’houde brezel er BRD. Enoret e voe gant titloù anaoudegezh roet dezhañ a-berzh an daou Stad.

Meur a briz a resevas memestra :

• 1959 - Bundesverdienstkreuz
• 1966 - Alfred-Lichtwark-Preis e Hamburg ha Martin-Andersen-Nexö-Preis e Dresden
• 1968 - Rembrandt-Preis e Salzburg

Mervel a reas Dix d'ar 25 a viz Gouere 1969 e Singen abalamour d'un angwazhiad. E bered Hemmenhofen emañ e vez.

Oberennoù

1914 - Selbstbildnis als Soldat, Kunstmuseum Stuttgart 1914 - Selbstbildnis mit Artillerie-Helm a-dreñv Selbstbildnis als Soldat, Kunstmuseum Stuttgart 1915 - Selbstbildnis als Mars 1920 - " Die Skatspieler" pe "Kartenspielende Kriegskrüppell", Kunstmuseum Stuttgart 1920 - Streichholzhändler I, Staatliche Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin 1921 - Bildnis der Eltern, Kunstmuseum Basel 1921 - L'ouvrier 1922 - An die Schönheit, Von der Heydt Museum, Wuppertal 1923 - Bildnis Karl Krall, Heydt-Museum, Wuppertal 1923 - Bildnis Frau Martha Dix I, Kunstmuseum Stuttgart 1924 - Der Krieg 1924 - Die Eltern des Künstlers II, Sprengel-Museum, Hannover 1925 - Bildnis der Tänzerin Anita Berber, Kunstmuseum Stuttgart 1923 – Schützengraben, kollet 1926 - Porträt der Journalistin Sylvia von Harden, Kreizenn Georges Pompidou, Pariz

1926 - Der Kunsthändler Alfred Flechtheim, Neie Nationalgalerie, Berlin 1926 - Der Streichholzhändler II, Kunsthalle Mannheim 1928 - Teirzaolenn Großstadt, Kunstmuseum Stuttgart 1932 - Teirzaolenn Der Krieg, Galerie Neue Meister, Dresden 1933 - Die sieben Todsünden, Staatliche Kunsthalle, Karlsruhe 1933 - Die Tänzerin Tamara Danischewski, Kunstmuseum Stuttgart 1934 - Der Triumph des Todes, Kunstmuseum Stuttgart 1935 - Waldrand mit Buche, Galerie Michael Haas, Berlin 1936 – Flandern, Neue Nationalgalerie, Berlin 1939 - Der heilige Christophorus, Otto-Dix-Haus Gera 1945 - Saül ha David 1947 - Selbst als Kriegsgefangener, Kunstmuseum Stuttgart 1962 - Grosse Kreuzaufrichtung, Stadtkirche Sankt Johannes (Bad Saulgau)

Liammoù diavaez

• Otto Dix
• Ti Otto Dix e Gera
• Diskouezadeg e Kunstmuseum Stuttgart
• Oberennoù Otto Dix
• Otto Dix

Levrlennadur

En alamaneg

• Eva Karcher: Otto Dix - 1891 1969 - Leben und Werk, Köln 1988
• Florian Karsch: Otto Dix. Das graphische Werk, Hannover 1970
• Fritz Löffler: Otto Dix. Leben und Werk, Dresden 1977
• Fritz Löffler: Otto Dix 1891–1969. Œuvre der Gemälde, Recklinghausen 1981
• Fritz Löffler: Otto Dix. Bilder zur Bibel. Berlin: Union Verlag, 1986.
• Ulrike Lorenz: Otto Dix. Das Werkverzeichnis der Zeichnungen und Pastelle, Weimar
• Ulrike Lorenz: Dix avant Dix. Das Jugend- und Frühwerk 1909–1914, Jena: Glaux, 2000
• Catalogue d'exposition, Galerie der Stadt Stuttgart, Nationalgalerie Berlin 1991
• Suse Pfäffle : Otto Dix. Werkverzeichnis der Aquarelle und Gouachen, Stuttgart 1991
• Diether Schmidt: Otto Dix im Selbstbildnis, Berlin 1981
• Dietrich Schubert. Otto Dix - Der Krieg. 50 Radierungen von 1924. Jonas Verlag, Marburg 2002
• Birgit Schwarz: Großstadt, Frankfurt/M. 1993

E galleg

• Otto Dix : Dessins D'une Guerre a L'autre. Katalog an diskouezaeg e kreizenn Georges Pompidou, Gallimard, 2003. ISBN2844261671
• "Otto Dix, Metropolis" katalog an diskouezadeg e Diazezadur Maeght, St.Paul de Vence
• Eva Karscher, Otto Dix (1891-1969) "Je deviendrai célèbre ou je serai honni", Taschen, Köln, 1992
• Serge Sabarsky, Otto Dix, Denis-Armand Canal, Herscher, 1992