Ar Gemene

Ar Gemene a zo ur gumun eus Breizh e departamant ar Mor-Bihan. Pennlec'h kanton ar Gemene e oa betek 2015.

Ar Gemene

Ar maerdi

Anv gallek (ofisiel)

Guémené-sur-Scorff

Melestradurezh

Gourin (pennlec'h)

56073

56160

Maer
Amzer gefridi

René Le Moullec
2014-2026

Etrekumuniezh

Roue Morvan Kumuniezh

Bro velestradurel

Bro Kornôg Kreiz Breizh

Lec'hienn Web

(fr)www.guemenesurscorff.com

Poblañsouriezh

Poblañs

1 136 ann. (2022)^[1]

Stankter

971 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 04′ 09″ Norzh
3° 12′ 06″ Kornôg / 48.0691666667, -3.20166666667

Uhelderioù

kreiz-kêr : 137 m
bihanañ 118 m — brasañ 180 m

Gorread

1,17 km²

Ar Gemene

Douaroniezh

War lez ar stêr Skorf emañ ar Gemene.

Dezougen

War al linenn hent-houarn Pondi Mêlann e oa ar Gemene. Ur mirlec'h dafar hent-houarn a oa er gumun.

Anv

(fr)Dauzat ha Rostaing(1963-1978) : "Kemenet-Guégant, 1160; hen-brezhoneg kemenet, dalc'h, gounidigezh, eus al commendare (J. Loth); Guégant, anv den"
(br)Erwan Vallerie (1995) : Guemenet ? 1516^[2].

Ardamezioù

Palefarzhet : ouzh 1 en gul e nav mailhenn en aour ; ouzh 2 en erminoù ; ouzh 3 geotet e dreustell gommek en glazur ; ouzh 4 en gul e groaz koñchek en aour.

Istor

Dispac'h Gall

Melestradurezh: krouet e voe kumun ar Gemene e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet ar Gemene ur c'hanton, hini ar Gemene, gant teir c'humun: Ar Gemene, Lokmac'hloù ha Persken; e distrig Pondi e oa. Miret ha brasaet e voe Kanton ar Gemene e 1801 gant lezenn an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix. Lakaet e oa bet ar Gemene en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800^[3]^,^[4].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

111 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,32 % eus he foblañs e 1911^[5].

Eil Brezel-bed

D'an 19 a viz Even 1940 e tegouezhas al lu alaman er Gemene^[6].
Ar maer, Eugène Raude, a voe dizorniet gant prefed ar Mor-Bihan d'ar 25 a viz Gouhere 1942 peogwir e oa frañmason^[7].
D’an 30 a viz Du 1943 e voe taget an archerdi gant tud eus ar Rezistañs ha kemeret ar pistolennoù gante^[8]^,^[9].
Er skol Santez-Anna e voe toullbac'het tud ag ar Rezistañs gant an Alamaned^[10].

Plakenn Sala ha Liliane Segal ouzh monumant ar re varv.

Div Yuzevez, ur plac'hig, Liliane Segal hag he mamm, Sala Segal, a voe serret gant an Alamaned d'ar 4 a viz Genver 1944; kuitaet o doa Pariz evit mont d'an Oriant, met dav oa bet dezhe dilojañ eus an Oriant abalamour d'ar bombezadegoù e miz C'hwevrer 1943 evit klask repu e Ploue da gentañ hag er Gemene da c'houde. E penn-kentañ miz C'hwevrer 1944 e chomjont e-pad un nebeud deizioù e kamp Drancy a-raok bout kaset, evel pemp Yuzev arall bet tapet en departamant er memes devezh, da Auschwitz d'an 10 a viz C'hwevrer gant ar steudad niverenn 68; eno e voent drouklazhet;
Ti-post, 1944: d'ar 7 a viz Ebrel e voe tapet 153 923,60 Lur en ti-post ha 315 000 Lur e ti an tailhoù gant tud eus ar Rezistañs, ha 280 528,90 Lur en ti-post d'an 23 a viz Mae^[11]^,^[12].
Ar Gemene a voe dieubet d'ar 4 a viz Eost 1944^[13].

Anv F. Trebuil, unan eus tud ar Gemene bet fuzuilhet, ouzh monumant Porzh-Loeiz

20 den eus ar gumun a voe fuzuilhet, marvet er strouezheg pe er c'hampoù-bac'h^[10]; d'an 23 a viz Mae 1945 e voe kavet korfoù marv pevar anezhe e-tal gwikadell Porzh-Loeiz^[14].
Fuzuilhet e voe ur gwaz ag ar gumun e Kernevez-Zinzeg e Berne, d'ar 16 a viz Gouhere 1944 abalamour d'e berzh er Rezistañs^[15].
Mervel a reas 32 zen abalamour d'ar brezel^[16].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

Ur gwaz a varvas^[17].

Monumantoù ha traoù heverk

Porzh ar Roc'haned.
Ti ar Breujoù.
Monumant ar re varv.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 ^[18]

Niver a annezidi

Melestradurezh

Mare		Anv	Strollad	Karg
Roll maered ar gumun
1800	1801	Jean François Le Guyader
1801	1807	Louis Thomas Le Cloirec
1807	1813	Jean François Le Guyader-Dubotterff
1813	1815	Jean Marie Herpe
1815	1821	Julien Thomas Le Fur
1821	1826	Jean Marie Romain Peuchant
1826	1832	Joseph Louis Godet-Destouches
1832	1835	Jean Marie Romain Peuchant
1835	1840	Pierre Marie Le Gal
1840	1853	Jean Louis de Launay
1853	1877	Julien Peuchant
1877	1892	Louis Frédéric Champenois
1892	1897	Joseph Le Bris
1897	1900	Joseph Moroch
1900	1904	Joseph Le Bris
1904	1906	Charles Le Flahec
1906	1911	Désiré Chardevel
1911	1915	Jean François Daniel
1915	1919	Raphaël Guidy
1919	1942	Eugène Raude
1942	1944	André Le Coguic
1944	1945	Eugène Raude
1945	1945	Louis Le Ravallec
Mae 1945	1966	Charles Montmayeur
1966	1966	Jean Le Guennec
1966	Meurzh 1983	Louis Hubert
Meurzh 1983	Meurzh 2001	Jean Moec	Strollad Sokialour Gall	Kuzulier-departamant Kanton ar Gemene (1985-1992)
Meurzh 2001	Meurzh 2014	Christian Perron	Strollad Komunour Gall	Kuzulier-departamant Kanton ar Gemene (2004-2011)
2014	bremañ	René Le Moullec
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Brezhoneg

Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[19].
D'ar 16 a viz Kerzu 2014 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Tud

Tud bet ganet eno

Pierre Le Bigault, marc'hhouarnour a vicher, e 1959.
Hubert Graignic, marc'hhouarnour a vicher, e 1957.
Joseph Loth, yezhoniour ar brezhoneg hag ar yezhoù keltiek, 27 a viz Kerzu 1847.

Ardamezeg ar familhoù

	Antoine Baurin Kabiten ar Gemene e 1635 En glazur e gebrenn en argant heuliet gant teir c'hreskenn ivez en argant.
	de Beaumez Aotrounez ar barrez En gul e groaz garzentek en aour.

Gevelliñ

Levrlennadur

Liammoù diavaez

(br) ar Gemene war lec'hienn Geobreizh

Daveoù ha notennoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 117, 175 ha 255
↑ (fr)Cassini - EHESS - Ar Gemene - Fichenn ar gumun
↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ (fr)1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 126
↑ (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 111
↑ (fr)Joseph Oliviéro, Christian Perron ha Yannick Perron, Résistances et maquis en centre Bretagne, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 1997, pajenn 106
↑ (fr)Les Amis de la Résistance
↑ ^10,0 ha^10,1 (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 42-43
↑ (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 121
↑ (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 308
↑ (fr)Archives départementales du Morbihan, Le Morbihan en guerre 1939-1945, 2009, pajenn 130
↑ (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 315-316
↑ (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajenn 23
↑ (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ (fr)memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ (fr)EBSSA
↑ (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] (br)Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

[3] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 117, 175 ha 255

[4] (fr)Cassini - EHESS - Ar Gemene - Fichenn ar gumun

[5] (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv

[6] (fr)1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 126

[7] (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 111

[8] (fr)Joseph Oliviéro, Christian Perron ha Yannick Perron, Résistances et maquis en centre Bretagne, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 1997, pajenn 106

[9] (fr)Les Amis de la Résistance

[Guénic,_1998-10] 10,0 ha^10,1 (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 42-43

[11] (fr)Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 121

[12] (fr)Roger Leroux, Le Morbihan en guerre 1939-1945, Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 308

[13] (fr)Archives départementales du Morbihan, Le Morbihan en guerre 1939-1945, 2009, pajenn 130

[14] (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 315-316

[15] (fr)René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajenn 23

[16] (fr)Memorialgenweb - Monumant ar re varv

[17] (fr)memorialgenweb - Monumant ar re varv

[18] (fr)EBSSA

[19] (fr)Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Ar Gemene

Douaroniezh

Dezougen

Anv

Ardamezioù

Istor

Dispac'h Gall

XXvet kantved

Brezel-bed kentañ

Eil Brezel-bed

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

Monumantoù ha traoù heverk

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 [18]

Melestradurezh

Brezhoneg

Tud

Tud bet ganet eno

Ardamezeg ar familhoù

Gevelliñ

Levrlennadur

Liammoù diavaez

Daveoù ha notennoù

XX^vet kantved

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 ^[18]