Gatling (mindrailherez)
Ar vindrailherez Gatling, Gatling gun e saozneg, a zo marteze ar vindrailherez koshañ er bed. Ijinet e voe gant ar stadunanat Richard Jordan Gatling e 1861[1].
| Mindrailherez Gatling | |
|---|---|
 Ur vindrailherez Gatling war he fust | |
| Kinnig | |
| Bro |  Stadoù-Unanet
|
| Mont en-dro | Mindrailherez-dro 6 pe 10 kanol |
| Munisionoù | Kartouchennoù paper, bannadelloù kalibr .58 (stumm orin) .45-70 Government (adalek ar Model 1881) .30 Army (adalek 1893) |
| Produer orin | Eagle Iron Works Cooper Firearms Manufacturing Company Colt's Manufacturing Company American Ordnance Company |
| Mare servij | 1862-1911 (US Army) |
| Pouez ha muzulioù (stumm kentañ) | |
| Mas hollek gant an daoubez (hep kartouchenn) | 64 kg |
| Hirder | 1.220 mm |
| Hirder ar c'hanol | 626 mm |
| Perzhioù all | |
| Lusk tennañ teorikel | 200 tenn/mn (stumm kentañ e .58), etre 400 ha 900 tenn/mn (stummoù war-lerc'h gant kartouchennoù a galite) |
| Tizh o vont e-maez | 400 m/s |
| Endalc'h | Karger, kargañ dre c'hravitadur |
| Lezenn | |
| Rummad e Bro-C'hall | A |
.png)
Istor ha mont en-dro
kemmañFellet a rae d'hec'h ijinour sevel un arm a c'hallje kemer plas kantadoù a soudarded war an dachenn ha digreskiñ an niver a dud ret war an tachennoù-emgann[2]. Ur breved a lakaas war e vindrailherez d'ar 4 a viz Du 1862. Stumm kentañ ar Gatling gun a oa dezhañ 6 kanol a droe pa veze implijet un dornikell. Karget e veze an arm gant ur voestad a-us dezhañ a-drugarez d'ar gravitadur[3]. Awenet e oa an dore kargañ diwar hini an Agar[4]. Implijout a rae kartouchennoù paper dezhe bannadelloù kalibr .58[5]. Pevar soudard a oa ret kaout evit implijout anezhi.
Implijet e voe gant arme an Unaniezh e dibenn Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika. Daoust d'an nevezenti a zegase e save kudennoù ivez : ne oa ket bras ampled reoliañ he zennoù war ar c'hostezioù, setu e oa efedus evit gwareziñ lec'hioù strizh dreist-holl, evel pontoù pe straedoù. Implijout a rae kement a gartouchennoù hag ur gompagnunezh troadeien evit un dachenn c'holoet strishoc'h, hag abalamour d'he hed-tenn etre e c'halle bezañ tizhet gant kanolierezh an enebourien[4]. Kalz ezhommoù pourvezañ a zegase ivez : evit lakaat e plas ur strollad 6 mindrailherez[6] dezhe 10.000 kartouchenn evit pep hini anezhe e oa ret implijout 6 tenn-kezeg ha div garrigell, da lavaret eo 34 loen-kezeg.
Lakaet e voe memestra da arm ofisiel an arme e 1866[5]. Graet e voe gant ar Gatling e meur a vrezel all evel Brezel ar Boshin, ar Brezel Saoz-Zoulou[5], pe c'hoazh e argadenn ar menez San Juan e-pad ar Brezel etre Spagn hag ar Stadoù-Unanet. Implijet e voe ivez gant bezennoù ha gwardoù broadel SUA (National Guard) e-pad lod eus stourmoù ar Great Railroad Strike e 1877, dreist-holl e Pittsburgh (Pennsylvania). Stummoù all eus ar Gatling a voe savet, dezhe 6 pe 10 kanol, kambret evit kartouchennoù metal adalek 1881 (kalibroù .45-70 Government ha .30 Army). Ne oe ket plijet an holl ofiserien troadegezh pe marc'hegerezh gant ar Gatling peogwir e oa hir da ziblasañ anezhi hag e lake ar fiñvadegoù war an dachenn da vezañ gorrekoc'h[4]. Tennet e voe eus ar servij e 1911 gant arme ar Stadoù-Unanet.
Un amprouenn kaset etre an 23 hag ar 25 a viz Here 1873 a ziskouezas e c'halle ar Gatling tennañ 100.000 boled diouzh renk hep darvoud-tennañ ebet[4]. Deuet eo da vezañ diazez mindrailherezioù-tro a-vremañ evel an M134 Minigun pe an M61 Vulcan.
Daveennoù
kemmañ- ↑ (en) Gatling gun war al lec'hienn American Civil War Story (aozer dianav) (lennet d'ar 25/07/2024)
- ↑ (en) «It occurred to me that if I could invent a machine—a gun—which could by rapidity of fire, enable one man to do as much battle duty as a hundred, that it would, to a great extent, supersede the necessity of large armies, and consequently, exposure to battle and disease be greatly diminished.» Richard Jordan Gatling, lizher d'ur c'hamarad, meneget e Gatling Gun, war lec'hienn History, 09/09/2021 (lennet d'ar 25/07/2024)
- ↑ (fr) McNAB Chris, Armes à feu Encyclopédie visuelle, L'Imprévu, 2022, p. 238
- ↑ 4,0 4,1 4,2 ha4,3 (fr) BERNARD Vincent, La Gatling, une légende à 200 balles la minute, e Sciences & Vie Guerres & Histoire n°49, miz Even 2019, pp. 62-66
- ↑ 5,0 5,1 ha5,2 (en) Gatling Gun, war lec'hienn History, 09/09/2021 (lennet d'ar 25/07/2024)
- ↑ Doare standart ur strollad mindrailherezioù en US Army e 1906.
