Indonezeg
Ur yezh malayek-polinezek eo an indonezeg (indonezeg: bahasa Indonesia, "yezh Indonezia"), komzet gant 165 milion a dud en holl, en o zouez 30 milion evel yezh kentañ en Indonezia hag e Timor Lorosae.
| Indonezeg (Bahasa Indonesia) | |
|---|---|
| Perzhioù | |
| Komzet e : | Indonezia, Malaysia, Timor Lorosae (Timor ar Reter) |
| Komzet gant : | >200 milion |
| Renkadur : | 5 |
| Familh-yezh : | Yezhoù aostronezek Yezhoù malayek-polinezek |
| Statud ofisiel | |
| Yezh ofisiel e : |  Indonezia
|
| Akademiezh : | Pusat Bahasa |
| Kodoù ar yezh | |
| ISO 639-1 | id |
| ISO 639-2 | ind |
| ISO 639-3 | |
| Kod SIL | IND |
| Sellit ivez ouzh ar pennad Yezh. | |
Daoust ma vez komzet evel yezh kentañ gant 7% eus poblañs Indonezia hepmuiken ez eo ar yezh ofisiel eno rak komzet e vez evel eil yezh gant meur a hini all ha talvezout a ra da yezh voutin pe lingua franca en ur stad ma reer gant tro-dro da 300 yezh en holl.
Ur yezh nevez an hini eo dre ma oa bet didroc'het diouzh ar malayeg, ha krouet ar yezh unvan anvet indonezeg e 1945. Kenderc'hel a ra an dud avat da gemmeskañ an indonezeg gant o yezhoù kentañ hag un diforc'h bras a c'hell bezañ etre ar yezh "c'hlann" implijet war ar skingomz pe er c'helaouennoù ha yezh ar bobl.
Daoust ma vezont distaget en un doare disheñvel ha daoust d'ar gerioù a orin izelvroek a gaver stank a-walc'h en indonezeg, ez eo chomet tost-tre d'ar malayeg dre vras betek ma'z eo luziet a-walc'h gouzout hag-eñ ez eus yezhoù disheñvel anezhe e gwirionez kentoc'h evit doareoù disheñvel eus un hevelep yezh voutin.
Distagadur
kemmañSkrivet e vez an indonezeg gant al lizherenneg latin:
Yezhadur
kemmañNe rak ar yezh diforc'h ebet etre an anvioù-kardarn hag ar raganvioù personel hervez o jener, da skouer adik "breur/c'hoar yaouankañ". Implijet a c'hell bezañ an anv-gwan ma vez ezhomm evit merkañ reizh tud pe loened, da skouer adik laki-laki "breur (yaouankañ)".
Merket e vez al liester dre eilañ an anv-kadarn nemet pa vez ret pouezañ war al liester, da skouer orang "den", orang-orang "tud/meur a den". Implijet e evz an unander goude un niverenn evel e brezhoneg, da skouer seratus orang "kant den".
Daou stumm zo evid ar c'hentañ gour liester (brezhoneg: "ni"), hervez ma vez kontet pe get an den emeur o komz dezhañ, da lâret eo kami "me, an dud emaon gante met ket "te" an hini emaon o kaozeal ganit" ha kita "me ha "te" emaon o kaozeal ganit (hag an dud all a zo ganin ma vez dioute)".
Peurliesañ e vez kavet an urzh SVO (rener-verb-renadenn).
Ne vez ket displeget ar verboù. Mar bez ezhomm e vez merket an amzer gant adverboù.
Diouzh an tu all avat ez eus ur sistem rakgerioù pinvidik-tre evit merkañ perzhioù all, da skouer:
- an tu-gouzañv hag an tu-ober
- tranzitivelezh ar verboù
- ...
Geriaoueg
kemmañAn darn vrasañ eus gerioù an indonezeg a zo a-orin aostronezek.
A-hed hec'h istor, ar yezh-se he deus bet kemeret gerioù diwar yezhoù a-beb seurt :
- sañskriteg : 750 ger ; d.s. kerja (labour), warna (liv), guru (kelenner), kepala (penn), negara (bro), budi (furnez), bumi (douar), putera (priñs)...
- arabeg : 1000 ger ; d.s. alamat (chomlec'h), kamus (geriadur), dunia (bed), selamat hari/... (devezh/mad, kiv. salam aleikom)
- portugaleg (hag ivez spagnoleg ha italianeg) : 125 ger ; d.s. sekola (skol), kereta (karr-tan), biola (violoñs), gereja (iliz), sabun (soavon), meja (taol, b.), minggu (sul), jendela (prenestr)...
- sinaeg : un nebeudig gerioù hebken : pisau (kontell), kongsi (embregerezh) ;
- ha dreist-holl an izelvroeg : 10 000 ger ; d.s. polisi (polis), kualitas (perzh-mat), telepon (pellgomz), bis (karr-boutin), kopi (kafe), rokok (sigaretenn), universitas (skol-veur)...
An darn vrasañ dioute a zo "gerioù etrbroadel". Ar re all ne vezent ket kavet en bahasa Malaysia, peogwir e oa bet trevadennet Malaysia gant ar saozon.