Mammout
| |||
|---|---|---|---|
 Mammout
| |||
| Rummatadur filogenetek | |||
| Riezad : | Animalia | ||
| Skourrad : | Chordata | ||
| Kevrennad : | Mammalia | ||
| Urzhad : | Proboscidea | ||
| Kerentiad : | Elephantidae | ||
| Genad : | Mammuthus | ||
| Anv skiantel | |||
| Mammuthus Brookes (1828) | |||
| Annezva | |||
| Afrika, Europa, Asia, Norzhamerika | |||
| Prantad | |||
| Plioken, Pleistoken, -4,8 da -0,0037 Ma AK | |||
D'ar vevoniezh   e tenn ar pennad-mañ. | |||
Ar mammouted a oa bronneged en urzhad Proboscidea hag er c'herentiad Elephantidae.
Bronneged etre 1 ha 4,3 m o uhelder, etre 310 ha 9 000 kg enno e oant, dezhe ur penn tuzum gant un drompilh hag ur c’horf truilhennek, gant izili stummet evel pileroù ha pemp biz dezhe. Aet e oa bihan ment o divskouarn ha hini o lost.
Tri gwiskad kroc'hen a oa dezho evit en em zifenn diouzh an diavaez : 8 cm evit ar gwiskad lard, 2 cm evit ar c’hroc’hen ha tri seurt blev, ar re ziwezhañ 1 metr hirder evit en em zifenn diouzh an amzer.
En Afrika e voe kavet ar c'houenn goshañ anezhe, Mammuthus africanavus.
Bevet o deus adalek mare ar Plioken (5 milion a vloavezhioù zo) betek an Holoken (war-dro 3 700 vloaz zo). Ar mammouted diwezhañ a oa c'hoazh o treistbevañ en Enez Wrangel a-vaez da Siberia p'edod o sevel Piramidenn vras Gizah en Henegipt.
Ar spesadoù
kemmañ- † Da get eo aet an holl spesadoù mammouted.
| Anver(ez) | Maread | Notennoù | |
|---|---|---|---|
| Mammuthus africanavus | Arambourg, 1952 |
-3 da -1.65 Ma[1] |
"Mammout-you Afrika" |
| Mammuthus columbi[2] | Falconer, 1857 |
-1.5 da -0.0115 Ma |
"Mammout Kristol Goulm" ; eus Norzhamerika ar Su betek Costa Rica |
| Mammuthus creticus | Bate, 1907 | Pleistoken | Mammout Kreta ; ar bihanañ mammout a zo bet (1 m, 310 kg) |
| Mammuthus exilis | Stock & Furlong, 1928 |
-0.06 da -0,011 Ma |
Mammout korr Channel Islands Kalifornia |
| Mammuthus lamarmorae | Forsyth Major, 1883 |
-0,45 da -0,04 Ma |
Mammout Sardinia |
| Mammuthus meridionalis | Nesti, 1825 |
-2,5 da -1,5 Ma |
"Mammout ar Su" ; en Europa hag Azia ar C'hreiz |
| Mammuthus primigenius | Blumenbach, 1799 |
-0,4 da -0,004 Ma |
Mammout gloanek ; Europa, Azia an Norzh, Norzhamerika an Norzh |
| Mammuthus rumanus | Ştefănescu, 1924 |
-3,5 da -2,6 Ma |
"Mammout Roumania ; Europa ar Reter |
| Mammuthus subplanifrons | Osborn, 1928 |
-5 da -2.58 Ma |
"Mammout Afrika ar Su" ; en Ethiopia, Afrika ar Reter ha Suafrika |
| Mammuthus trogontherii | Pohlig, 1885 |
-1,8 da -0,126Ma |
"Mammout ar stepennoù" ; Eurazia an Norzh |
| |||
Levrlennadur
kemmañ- (en) Lester, Adrian & Bahn, Pul & Green, Richard & Auel Jean M.: Mammoths – Giants of the Ice Age, University of California Press, 2007(ISBN 978-0-520-25319-3)
Liammoù diavaez
kemmañ- (en) Larramendi, Aser (2016) : Shoulder height, body mass, and shape of proboscideans