Dañs Bekabe

Dañs Bekabe zo un elfenn, an hini diorroetañ, eus an arz stag ouzh ar marv hag ouzh an Ankoù er Grennamzer, er XIV^vet hag er XVI^vet kantved. Taolenniñ a ra el lennegezh, el liverezh pe er gizellerezh, an holl dud, eus forzh petore renk sokial e vefent, ambrouget gant an Ankoù en eun doare diharzus en un ambrougadeg etrezek un tonkad boutin dezhe holl. Gwelout a reer ur pab, un eskob, ur manac'h, un impalaer, ur roue, un aotrou, ur soudard, ur bourc’hiz ha kement zo o vont an eil war-lerc’h egile...

Unan eus ar 17 engravavadur war goad eus Dañs Bekabe kloastr ar Sent Inosant e Pariz. Embannet e 1485 gant daou embanner parizian, Guyot Marchant ha Verard, e voent skignet en Europa a-bezh. Emañ ar skouerenn nemeti e levraoueg Grenoble.

"Abad" an w:Dañs Bekabe, gant w:Hans Holbein ar Yaouankañ.

Kenarroud en istor

Dañs Bekabe trec’h ar marv, Clusone (Italia, 1485)

Dañs Bekabe zo deskrivet e meur a varzhoneg e latin, e brezhoneg, e galleg, alamaneg pe en italianeg, dizanv peurliesañ. A-hed ar XVvet kantved ha deroù ar XVI^vet e veze livet an tem-mañ war mogerioù an ilizoù hag e beredoù Europa an Norzh

An tem-se zo disoc’h ur preder war ar vuhez hag ar marv, en ur prantad ma oa deuet stankoc’h-stank ha spontusoc’h evit kustum. Ar brezelioù, ar vosenn hag ar gernez taolennet dindan stumm tri marc'heger an Diskuliadur o doa c’hwennet ar boblañs. E 1347, ar Vosenn Vras pe Bosenn Zu o tont eus Azia-Vihanañ he doa graet he reuz en Europa. Dindan nebeutoc’h eget 4 bloaz e lazhas moarvat 25 milion a dud. 10 vloaz diwezhatoc’h, un eil frapad bosennus a skubas war-dro 30 % eus poblañs ar c’hevandir. E bered ar Sent Inosant, e Pariz, e savas al leur eus daou vetr da-heul beziadegoù 1417.

Skeudennoù

• 
  Dañs Bekabe de Clusone (Italie), Livadenn gant Giacomo Borlone eus Buschis (détail).
• 
  Skeudenn eus ar Marv
  Engravadur koad Hans Holbein henañ (1491).
• 
  Chapel Kervaria An Iskuit. Lodenn eus al livadur war voger su. Spurmantiñ a reer un destenn skrivet dindan an tudennoù
• 
  Chapel Kervaria An Iskuit. Er c’hreiz, ar vaouez, tudennn nemeti n’eo ket dalc’het gant ar marv.

Stummoù all eus dañs Bekabe

Er savadurioù hag er pezhioù annez

• Albi (Tarn), kloastr Sant-Salvi : engravadur war un treust.
• Angers (Maine-et-Loire), mirdi an arzoù kaer: kizelladur war ur c’houfr koad eus ar XVIvet kantved.
• Blois (Loir-et-Cher), kizelladurioù e maen
• Cherbourg (Manche), penniliz an Dreinded : kizelladur liesliv e meurvos, kreiz ar XVIvet kantved.
• Guiscard (Oise), chapel prevez er vered : mozaikenn.
• Rouen (Seine-Maritime), iliz Sant Maclou : kizelladurioù war postoù ar c’haridell.

En dornskridoù

• Vergonnes (Maine-et-Loire), enlivadur ioù roll ar marv hag ar bev er barrez 1616-1664.

Er sonerezh

• Mattasin oder Toden Tanz, 1598 gant Aogust Nörmiger
• Totentanz gant Franz Liszt (1849), sonerezh diazezet war melodiezh Dies Irae.
• Dañs Bekabe gant Kamilh Saint-Saëns (1874)
• Lieder und Tänze des Todes, 1875 gant Modest Moussorgsky
• Totentanz, Oratorium, 1905 gant Feliks Woyrsch
• Totentanz der Prinzipien, 1914 gant Arnold Schönberg
• Scherzo (Dance of Death), op. 14, in Ballad of Heroes, 1939 gant Benjamin Britten
• Trio en mi mineur op. 67, 4 lodenn eus Dance of Death, 1944 gant Dimitri Chostakovich
• Totentanz, Der Kaiser von Atlantis, 1944 gant Viktor Ullmann
• Dancing with Mr. D, 1973 gant ar Rolling Stones
• Ballo in fa diesis minore (F#m), 1977 gant Angelo Branduardi
• Dañs Bekabe, 1984 gant Celtic Frost
• Totentanz, 1996 gant In Extremo
• Danzon macabre, 1999 gant Kennan Wylie
• An dañs Bekabe bras, 2001 gant Marduk
• Dañs Bekabe, 2001 gant The Faint[1]
• Dañs Bekabe, 2002, gant Cradle of Filth
• Dance of Death (album), 2003 gant Iron Maiden
• Dañs Bekabe (ダ), 2004 gant Plastic Tree
• Dañs Bekabe, 2005 gant Wintersleep

Amprestoù ha daveoù

• Un dañs Bekabe goapaus e stumm un ambrougadeg kloer a weler e Fellini Roma gant Federico Fellini.
• Arvestoù diwezhañ ar film Ar seizhvet siell gant Ingmar Bergman a ziskouez un doare dañs Bekabe.

Gwelet ivez

Levrlennadur

• Utzinger (Hélène et Bertrand), Itinéraires des Danses macabres, éditions J.M. Garnier, 1996, ISBN 2-908974-14-2.
• André Corvisier. Les Danses macabres, Presses Universitaires de France, 1998. ISBN 2-13-049495-1.

Liammoù diavaez

• Levraoueg Troyes a skign tammoù e tri ment eus ar plakennoù koad engravet zo en he c'herz hag a ziskouez dañs Bekabe .(menu bibliothèque virtuelle/images/livrets de colportage/bois gravés/lien skeudenn e tri ment)
• Kartenn ha roll an dañsoù Bekabe kollet pe get e Bro-C'hall hag en Europa[2]
• Geriadur etrebroadel gerioù al lennegezh (Danse macabre)[3]
• La danse macabre & le dit des trois morts et des trois vifs: ur studiadenn gant Daniel Castille.
• PDF Dañsoù Bekabe hag ar c'hevioù-beziañ
• Ar marv en arzh - Dañs Bekabe
• Dañs Bekabe. Emdroadur
• Forum arbennik La Nef des Fous (Skeudennoù niverus eus ar marv hag eus Dañs Bekabe)
• PDF Arouezioù Dañs Bekabe
• Dañs Bekabe e bered ar Saints-Innocents - 1424 lodenn I ha II par Elisabeth Féghali sur Citadelle.org