Gwalldaolioù an 22 a viz Meurzh 2016 e Brusel

Gwalldaolioù an 22 a viz Meurzh 2016 e Brusel

Skeudenn graet gant kameraioù surentez Aerborzh Etrebroadel Brusel, an tri den a vefe ar sponterien, Ibrahim El Bakraoui eo an hini e-kreiz

Lec'hioù ar gwalldaolioù
Kentañ gwalldaol	Zaventem, Belgia
Pal	Aerborzh Brusel
Eil gwalldaol	Kêr Brusel, Belgia
Pal	Dor metro Maelbeek
Deiziad	22 a viz Meurzh 2016 Eus 7eur58 betek 9eur11
Doare	Tarzhadennoù emlazh
Gouzañverien	35 lazhet (en ur gontañ ar sponterien) Zaventem : 14 Maelbeek : 17
Gloazidi	340
Sponterien	Ibrahim El Bakraoui Khalid El Bakraoui Najim Laachraoui
Pennkaoz	Stad Islamek
Skour	Sponterezh Islamek
kemmañ

Gwalldaolioù an 22 a viz Meurzh 2016 e Brusel a oa tri anezho, graet dre vombez-emlazh gant tud eus ar Stad Islamek, hervez a voe embannet gant pennoù an aozadur : daou a voe graet en aerborzh Brusel tre a-raok 8 eur veure, hag unan un tamm goude 9 eur tostik da arsav metro Maelbeek (Wetstraat/rue de la Loi). Hervez ar gouarnamant belgiat e vefe bet lazhet 31 den ha gloazet 340 d'an nebeutañ. Biskoazh c'hoazh ne oa bet graet gwalldaolioù ken gwadek en istor Belgia.

Ar vreudeur Ibrahim El Bakraoui ha Khalid El Bakraoui, tost ouzh Salah Abdeslam, eo an daou dorfedour anavezet ar re gentañ. Najim Laachraoui, an eil den emlazhet an aerborzh a zo bet anavezet diwezhatoc'h, Fayçal Cheffou harzet d'ar 24 a viz Meurzh n'eo ket an trede den en aerborzh lesanvet "an den gant an tog", tamallet eo met lezet eo bet da vont. An hini kentañ a varvas dre emlazh e aerborzh etrevroadel Brusel, an eil en arsav metro Maelbeek^[1].

Disoc'h

Hervez ar Stad velgiat hag ar bomperien, d'an 22 a viz Meurzh 2016 diouzh noz e oe bet lazhet 14 den ha gloazet 92 e-pad gwalldaol Aerborzh Brusel. Aotrou bourc'hvestr Brusel Yvan Mayeur e-pad ur brezegenn kelaouiñ d'an 22 a viz Meurzh a ziskler e vefe bet lazhet 20 den ha gloazet 106 gant 17 den en arvar bras gant gwalldaol arsav metro Maelbeek.

Gwalldaolioù Brusel, d'an 22 a viz Meurzh 2016, a zo bet sevenet 7 devezh goude oberiadurioù polis e Forest d'ar 15 a viz Meurzh 2016^[2] a zegasas harzadenn Salah Abdeslam en unan eus an 19 kumun eus Brusel-Kêrbenn, e Molenbeek. An oberiadur-se a oa un heuliad da Gwalldaolioù Pariz, mennet da herzel kendorfedourien ar c'homando e Pariz.

Pazennadur

D'an 22 a viz Meurzh 2016 da 7 eur 58, div darzhadenn a voe e sal degemer aerborzh etrevroadel Brusel-Zaventem, unan e-kichen degemer ar gompagnunezh-nij Brussels Airlines hag an hini all e-kichen hini an American Airlines.

Ur sell war aerborzh etrevroadel Brusel, al lec'h kentañ taget gant ar sponterien
Arsav metro Maalbeek, eil lec'h an tagadennoù
Arsav metro Maalbeek, eil lec'h an tagadennoù

Ar steuñv gwallreuz a zo enaouet evit talañ ouzh dilerc'hioù an div darzhadenn. Hollad an eskemmoù-nij a zo paouezet pe dihentet hag al live war ziwall a zo adlakaet d'an uhelañ, 4, war holl tiriad bro Belgia, dre urzhioù an Azodur kenurzhiañ evit dielfennañ ar gourdrouz (galleg: Organe de coordination pour l'analyse de la menace; OCAM).

Gouarnamant Belgia en deus embannet abaoe ar gwalldaolioù ur skeudenn eus an tri sponter tapet gant kameriaoù surentez aerborzh Brusel. Gallout a reer gwelet daou zen hag a vefe ar sponterien emlazh dres a-raok an dagadenn hag un trede, a glasker war e lerc'h, hag a vefe tec'het kuit. Ar polis en deus kavet ur fuzuilh-arsailh Kalachnikov war lerc'h unan eus an darzhadennoù.

Poltriji graet gant kameraioù surentez aerborzh etrevroadel Brusel hag a ziskouez ar sponterien oc'h erruout en Aerborzh

Un darzhadenn all a zo bet da 9eur11 e metro Brusel en ur metro o loc'hañ eus arsav Maelbeek (karter european). An disoc'h da c'hortoz a zo 15 den lazhet ha 55 den gloazet evit an trede tagadenn-se.

Plan ar c'harter Europat e Brusel

Ar penn ministr belgian Charles Michel a ziskler e oa « div dagadenn dall, feuls ha laosk ». Diskleriañ a ra ivez e oa bet « tud lazhet e-leizh, tud gloazet don e-leizh »^[3]. Ar jujeri kevredadal (galleg:Le Parquet fédéral) a gadarna goude-se e oa an div darzhadenn en aerborzh Zaventem reoù doare emlazh.

Tud lazhet hervez o broadelezh

Disorc'h d'an 23 a viz Meurzh 2016
(Renkadur hervez an niver a dud aet da Anaon)
Broadelezh	Marvet	Gloazet	Hollad
Belgia	17	6^[4]	23
Maroko	1	6	7^[5]
Perou	1	-	1
Portugal	-	21	21
Frañs	1	12	13
Spagn	1	9	10
Stadoù-Unanet	4	4	8
Roumania	-	4	4
Rouantelezh-Unanet	1	4	5
Hungaria	-	2	2
Brazil	-	1	1
Turkia	-	1	1
Kolombia	-	1	1
Japan	-	1	1
India	1	-	1
Sina	1	-	1
Italia	2	-	2
Alamagn	1	1	2
Polonia	1	3	4
Suis	1	-	1
Patrom:Holand	3	-	3
Hollad holl vroadelezhioù kemmesket	32^[6]	340^[7]	368

Listenn ar sponterien

Aerborzh Brusel

Ibrahim El Bakraoui , 29 bloaz †
Najim Laachraoui, lesanvet Soufiane Kayal, 24 bloaz †

Arsav metro Maalbeek

Khalid El Bakraoui, 27 vloaz †

Arc'hadurezh

Dre e ostilh propaganda ha kelaouiñ « Amaq News Agency », aozadur ar Stad Islamek en deus diskleriet goude-merenn d'an 22 a viz Meurzh 2016 e oa un taol eus he ferzh^[8].

Ar pal a oa kaout un digoll dre ma oa Belgia o kemer perzh er stourm enep-sponterezh. Ar gemennadenn a oa titlet "Kemennadenn war kasadenn benniget Brusel a-enep Belgia kroazet"^[9]^,^[10]

Gwazoniezhoù

Tresadennoù

Kartenn Belgia livet gant livioù ar banniel

Evel evit ma oa bet goude gwalldaolioù Pariz e voe savet e-leizh a dresadennoù evit diskouez harp an arzourien da c'houzañverien ar sponterezh.

Ar rouedadoù sokial

Lugan "Me 'zo Brusel" adkemer eus an hini ijinet goude gwalldaolioù Pariz

Bruxelles 22 a viz Meurzh 2016 - pannel kemenniñ

Ar rouedadoù sokial a zo bet awenet bras gant ar gwalldaolioù, implijet int bet gant harp an nerzhioù surentez belgian evit reiñ da c'houzout e oa bev an den-mañ-den e-serr implij ar pellgomzerioù hezoug.

Implijet int bet ivez gant ar bolitikourien evit reiñ o gourc'hemennoù a gengañv d'ar re lazhet gant ar gwalldaolioù.

Kinkladurioù du-melen-ruz

Evel goude gwalldaolioù an 13 a viz Du 2015 e Pariz ez eo bet kinklet monumantoù dre ar bed gant livioù ar banniel belgian: du melen ha ruz.

Dor Brandenburg e Berlin
An tour Eiffel livet gant livioù banniel Belgia

Kounlidoù

Kounlidoù a bep seurt a zo bet en enor d'ar c'houzañverien. Tri devezh kañv zo bet e Belgia. Ur vunutennad tav a zo bet d'an 23 a viz Meurzh 2016 e Belgia.

Bleunioù ha skrivadurioù Place de la Bourse e Brusel
Bleunioù en ur c'hounlec'h
Lec'h koun dirak kannati Belgia e Varsovia, Polonia
Tolpadeg tud place de Brouckère e Brusel
Bannieloù a-bep seurt tolpet evit diskouezh kengred ar vroioù gant Belgia
Banniel Belgia a-zistribil ouzh ur prenestr e Brusel
Kamionoù soudarded bet kaset evit surentez Brusel
Straedoù Brusel didud
Skrivadurioù koun e Brusel
Skrivadurioù koun e Brusel
Kazetennerien tolpet evit filmañ al lidoù koun
Bleunioù e-stumme ar simbol a peoc'h livet e Du-mele-ruz
26 a viz Meurzh 2016 skipailh Racing 92 e Toulon e parkva Pierre-Mauroy.

Goude ar gwalldaolioù

Forbannerezh ha sponterezh islamek

Gant e vreur Khalid El Bakraoui, hent Ibrahim El Bakraoui a ziskouez anatoc'h anatañ al liamm etre ar forbannerezh vras hag ar sponterezh islamek en Europa ha dre ar bed. Lod politikourien a gomz eus ar fed-se evel un nevezinti, padal al liamm forbanerezh ha sponterezh islamek n'eo ket nevez tamm ebet. Abaoe ar bloavezhioù 1980 e voe dija an Hezbollah o kemer liamm gant trafikerien dramm Amerika ar Su a-benn kavout ur vammenn all evit arc'hantaouiñ o stourm^[11].

Gouiet e vez ivez anat emañ ar Stad Islamek o trafikañ an dramm Captagon evit arc'hantouiñ e stourm a reiñ nerzh kalon d'e soudarded^[12].

Perak Brusel?

Klasket e vez kompren goude ar gwalldaolioù, na perak eo bet tizhet Brusel ha ket ul lec'h all en Europa. Meur a abeg a vez lakaet war-wel:

Digoll goude oberiadenn polis Forest a welas harzadenn Salah Abdeslam

Skrid dre dirak arsav metro Maelbeek o sevel ar goulenn "perak?"

Hervez lod e vije an abeg hini an estrengasoni e Belgia evel ma tiskler Christophe Mincke, ur sokiologour a Vrusel^[13]

"Comme tout mythe, la légende dorée de la petite Belgique cache bien des misères. Mille haines recuites, un pays et des villes clivés, un racisme rampant (de moins en moins), la tentation du repli." — « La légende dorée de la petite Belgique cache un racisme rampant », Le Monde, 23 a viz Meurzh 2016 gant Christophe Mincke

An trede abeg lakaet war-wel a zo eo Brusel kêrbenn Europa ha neuze e oa ur pal anat da sponterien ar Stad Islamek hag a zo a-enep holl kredennoù ar c'hevandir.

Stadoù-Unanet Amerika hag ar gwalldaolioù

An New York City Police Department en devoa kelaouet ar Stad Izelvroeek d'ar 16 a viz Meurzh 2016 war ar vreudeur El Bakraoui hag al liammoù etrezo hag ar sponterezh. Ar c'heloù-se a oa bet kaset etrezek Belgia met hep ma vefe graet un dra bennak evit herzel anezho^[14]^,^[15].

An FBI a gemer perzh en enklaskoù dre ma oa bet gouzañverien lazhet ha gloazet a orin Amerikan^[16].

Gouarnamant Stadoù-Unanet Amerika a zo saouzanet gant an darvoudoù feuls e-liamm gant ar sponterezh islamek en Europa. Soñjal a ra d'ar pennoù e vefe tu da welet ur gwalldaol gant un arm lous, doare derc'hanel, o c'hoarvezout pe war o tiriad pe war hini Europa. Kinniget eo bet gant gouarnamant Amerika da sikour Belgia a-benn difenn ar greizennoù nukleel diouzh un dagadenn pe ul laeroñsi a-berzh sponterien. Ar Pentagone en deus aon «e vefe tapet armoù a zistruj meur gant sponterien». An Ti Gwenn en deus harpet ar c'homzoù-se dre diskleriañ « aozadurioù sponterezh a glask abaoe bloavezhioù da dapout dafar nukleel »^[17].

Politikerezh degemer an divroidi

Goude gwalldaolioù Brusel, Polonia a ziskler ne fell ket mui d'ar vro da zegemer repuidi dre mouezh ar benn ministr Beata Szydlole: «Ret eo deomp da ziwall gant menneg surentez hor geodedourien a-raok pep tra»^[18]

Notennoù ha daveennoù

Gwelet ivez

[1] (fr) 23/04/2016 lechienn rtbf.be : Ar vreudeur El Bakraoui e-touez an dud emlazhet, Ibrahim e Zaventem, Khalid e Maelbeek

[2] (fr) 13/03/2016 lec'hienn france24.com: Un den armet lazhet e-pad un obriadur enep-sponterezh e Brusel

[3] (fr) 22/03/2016 lec'hienn rtbf.be - Charles Michel: "Ar pezh a zegase douetañs deomp, a zo erruet. Hor bro a zo bet taget gant gwalldaolioù laosk"

[4] (fr) http://www.leparisien.fr/international/attentats-de-bruxelles-bilan-ramene-a-31-morts-les-premieres-victimes-identifiees-23-03-2016-5652761.php

[5] (fr) http://www.medias24.com/INTERNATIONAL/162647-Attentats-de-Bruxelles-nouveau-bilan-des-victimes-marocaines.html

[6] (fr) http://www.francetvinfo.fr/monde/europe/attentats-de-bruxelles/direct-attentats-de-bruxelles-un-chauffeur-de-taxi-a-conduit-les-trois-suspects-a-l-aeroport_1371603.html

[7] (fr) http://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/attentats-de-bruxelles-qui-sont-les-victimes_1776134.html

[8] (en) 22/03/2016 lec'hienn Amaq (propaganda ar Stad Islamek) - Bombezadeg obererezh kadourien ar Stad Islamek e Brusel, kêr-benn Belgia.

[9] (fr) 22/03/2016 lec'hienn 20minutes.fr - Gwalldaolioù Brusel: Perak eo bet hir da c'hortoz an arc'hadurezh.

[10] (fr) 23/03/2016 lec'hienn linternaute.com Linternaute.com - Kemennadenn Daesh : Goude ar gwalldaolioù e Brusel, ar Stad Islamek a ziougan un dazont "teneroc'h ha trenk muioc'h-mui".

[11] (en) Matthew Levitt, « Hizbullah Narco-Terrorism: A Growing Cross-Border Threat » [Hezbollah trafikerezh dramm ha sponterezh: Un eskemm tre an harzoù o vont war-gresk], IHS Defense, Risk, and Security Consulting,‎ Gwengolo 2012

[12] (fr)2/07/2015 Lec'hienn Liberation.fr gant Morgane Heuclin-Reffait « Ar C'haptagon un dramm e servij d'an djihad »

[13] (fr) 23/03/2016 Lec'hienn Le Monde gant Christophe Mincke: Mojenn alaouret Belgia a guzh ur gouennelouriez o ruzañ.

[14] (fr) 29/03/2016 lec'hienn 20minutes.fr - Gwalldaolioù Brusel: an FBI en devoa kelaouet war ar vreudeur El Bakraoui a-raok an dagadennoù

[15] (fr) 30/03/2016 lec'hienn lesoir.be - Gwalldaolioù Brusel: «An FBI n’eo ket mammenn ar c'helaouiñ a-zivout ar vreudeur El Bakraoui»

[16] (fr) 23/03/2016 lec'hienn lesoir.be - Gwalldaolioù Brusel: an FBI a zeuio e Brusel

[17] (fr) 30/03/2016 lec'hienn Ouestfrance - Neuz ur « vombezenn lous » gant ar Stad Islamek o darnijal a-us da Washington

[18] (fr) 23/03/2016 Lec'hienn 20 minutes - Gwalldaolioù Brusel: Polonia a nac'h bremañ da zegemer repuidi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]