Gwiskri

Erwan Vallerie : "Guiscri, 1053; Guiseri, 1099; Guasgury, 1160; Guiscrist, 1292; Guiscruy, 1293; Guyscri, 1368; Guyscry, 1368; Guisguri, 1508; Guiscryuy, 1516; Guiscruiff, 1536; Quiscriff, 1630"

Embannadurioù Flohic : eus breton gwik = kêr. Disanvet eo talvoudegezh er ger scriff .

Hervé Abalain : "Guiscri, 1057; Guiscrist, 1292, parrez savet war gwic evit Largillière; nevez eo an dilost ff : Guiscriff e 1536. Marteze un anv den savet war gwisc, "an hini hag a zoug (gwikamañtoù pe ardamezioù), ha ri = roue pe penn"

ArdamezioùAozañ

N'ez eus ket evit ar poent

IstorAozañ

HenamzerAozañ

An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) d'ar Pouldu a dreuze Gwiskri, e tu Pont-Briand^[2].

XVII^vet kantvedAozañ

Emsavadeg ar Bonedoù ruz:

un digoll a 3 000 lur a voe paeet gant ar barrez hag he zrev Lannejenn d'an Aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad Emsavadeg ar Bonedoù ruz^[3];
nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Gwiskri anvet Ollivier Le Marchand, goude an emsavadeg^[4].

Dispac'h GallAozañ

Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ul lodenn eus parrez Gwiskri, he zrev Lannejenn a yeas d'ober ur gumun ivez; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Gwiskri e kanton Lannejenn^[5]; e Bann ar Faoued e oa; dilamet e voe kanton Lannejenn gant al lezenn eus an 8 pluviôse an IX (28 a viz Genver 1801), dezhi an titl loi portant réduction du nombre de justices de paix^[6]. Lakaet e voe Gwiskri en Arondisamant Pondi bet krouet e 1800 hag e Kanton ar Faoued bet brasaet e 1801.

XX^vet kantvedAozañ

Brezel-bed kentañAozañ

220 gwaz hervez marilhoù ar gumun, 221 hervez monumant Santez-Anna-Wened, 278 hervez monumant ar re varv (d.le. 5,16 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911. )^[7] eus ar gumun, a gollas o buhez abalamour d'ar brezel^[8].

Repuidi Brezel SpagnAozañ

Meneget e voe un ti evit degemeret repuidi Brezel Spagn er gumun gant is-prefed Arondisamant Pontivi^[9].

Eil brezel-bedAozañ

Repuidi-brezel: d'an 10 a viz Even 1940 e oa 200 repuad e Gwiskri; 14 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar 1añ a viz Gwenholon 1940^[10].
D'an 28 a viz Even 1944 e voe tapet 110 000 Lur en ti-post gant tud eus ar Rezistañs^[11].

Anv P. Morvan, un den eus Gwiskri, ouzh monumant ar re fuzuilhet e Porzh-Loeiz
d'an 23 a viz Mae 1945 e voe kavet korf marv un den eus ar gumun e-tal gwikadell Porzh-Loeiz. Er Rezistañs e oa; fuzuilhet e oa bet gant al lu alaman^[12];
mervel a reas 54 den abalamour d'ar brezel^[13].

Brezelioù didrevadennañAozañ

Brezel Indez-Sina: tri gwaz a varvas.
Brezel Aljeria: ur gwaz a varvas^[14].

BrezhonegAozañ

Ar Brezoneg er SkolAozañ

1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol^[15].

Monumantoù ha traoù heverkAozañ

An iliz katolik.
Chapel Sant Antoen.
Chapel Sant Vode
Chapel Sant Tudual
Chapel Sant Gwenael
Lia Kervilioù

Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol, XV-XVI^vet kantved.
Chapel Sant Antoen, XVI^vet kantved.
Chapel Lokmaria.
Chapel Sant Tudual, XVII^vet kantved, un delwenn rummet eus Sant Varzhin (XVI^vet kantved) enni.
Monumant ar re varv.

Bez ar C'hommonwealth e bered GwiskriAozañ

Bez al Letanant de Carville, ar Serjant Miodon hag ar Major Ogden-Smith

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	1 (Jedburgh-SOE)
Hollad	1

Lazhet e voe ar Major Colin Ogden-Smith hag ar Serjant Miodon gant an Alamaned e Kerien d'an 29 a viz Gouere 1944^[16]. Gloazet e voe al letanant de Carville e-pad emgannoù dieubiñ Rosporden; mervel a reas e Kemper d'ar 7 a viz Eost 1944^[17].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1790Aozañ

MelestradurezhAozañ

TudAozañ

Paotred koz Gwiskri

Tud bet ganet enoAozañ

1852 : Frañsez ar Mae, barzh ha skrivagner brezhonek
1910 ː François-Louis-Marie Kervéadou, eskob Sant-Brieg ha Landreger, eus 19 Genver 1961 da 02 Here 1976

Tud bet marvet enoAozañ

1916 : Frañsez ar Mae, barzh ha skrivagner brezhonek. Daoust ma varvas e Gwiskri emañ e relegoù e bered Sant-Inan.

Tud er straed Sant Vode gwechall

Ardamezeg ar familhoùAozañ

	Ansquer, aotrounez Kenec'hkivilli ha Sant-Kijo	En glazur e arbenn-karv en aour

GevelliñAozañ

Gleann na Madadh (Iwerzhon)

Liammoù diavaezAozañ

(br) Gwiskri war lec'hienn Geobreizh

LevrlennadurAozañ

Hervé Abalain : Les noms de lieux bretons. Les Universels Gisserot. 2000
Centre généalogique et historique du Poher. Kaier ar Poher. war ar stern
Albert Dauzat & Charles Rostaing : Dictionnaire étymologique des noms de lieux en France. Larousse, 1963. Guénégaud, 1978
A. Marteville & P. Varin, warlec'hien Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. Molliex. Rennes. 1843. Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993
J.B. Ogée : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne. 1780
Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990
Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoùAozañ

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Henri Guiriec, La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé, e ti an aozer, 1939, (e galleg), pajennoù 16 ha 17
↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 106-109
↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 152-154
↑ Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 132 ha 168
↑ Cassini - EHESS - Gwiskri - Fichenn ar gumun
↑ Monumant ar re varv
↑ 1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 94
↑ Isabelle Le Boulanger, L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940, Coop Breizh, 2016, pajenn 140
↑ Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118
↑ Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 133
↑ René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 315 ha 316
↑ memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ memorialgenweb - Monumant ar re varv
↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
↑ Commonwealth War Graves Commission
↑ Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn IV, pajenn 33

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Henri Guiriec, La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé, e ti an aozer, 1939, (e galleg), pajennoù 16 ha 17

[3] Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 106-109

[4] Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 152-154

[5] Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 132 ha 168

[6] Cassini - EHESS - Gwiskri - Fichenn ar gumun

[7] Monumant ar re varv

[8] 1914 - 1918 - Des champs aux tranchées, Liv'Editions, Ar Faoued, 1998, pajenn 94

[9] Isabelle Le Boulanger, L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940, Coop Breizh, 2016, pajenn 140

[10] Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118

[11] Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, Histoire de la Poste dans le Morbihan, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 133

[12] René Le Guénic, Morbihan - Mémorial de la Résistance, 1998, pajennoù 315 ha 316

[13] rialgenweb - Monumant ar re varv

[14] rialgenweb - Monumant ar re varv

[15] Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936

[16] Commonwealth War Graves Commission

[17] Association Mémoire du canton du Faouët, 1939-1945 en Centre-Bretagne, Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn IV, pajenn 33

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]