Impalaeriezh santel roman german

An Impalaeriezh santel roman german (alamaneg: Heiliges Römisches Reich pe e latin:Sacrum Imperium Romanum) a oa anv ofisiel an tolpad broioù dindan an Impalaer roman german- (römisch-deutscher Kaiser) adalak ar grennamzer izel betek 1806 pa voe diskaret gant Napoleone Buonaparte. Dont a ra an anv a zeu eus an hoalad karolingat dre e impalaered, ar re-se a c'halle adsevel an Impalaeriezh roman diskaret abaoe ar Vvet kantved met en un doare kristen, setu perak e bet perzheget hennezh "sacrum" pe "heiliges", da lavaret eo: renet gant youl Doue (an doue kristen).

Savet e voe a-hed an impalaeriezh a-hed an Xvet kantved dindan tierniezh an Ottoned é diribin eus ar c'harolingien Frankia ar Reter. Gant ar gurunidigezh Otto Iañ d'an 2 c'hwevrer 962 e Roma e kadarnaas ar mennozh adneveziñ an impalaeriezh roman en-dro. Da gentañ e voa anvet Regnum Teutonicum betek 1184 pa voe krouet an titl a-vremañ. Anvet e veze Nationis Germanicae, pe deutscher Nation e alamaneg. Hennezh a chomas un impalearezh hag e tolpe un toullad rouantelezhigoù bras ha bihan gant pobloù mui-pe-vui disheñvel, e giz-se ne yeas james an impaleareh da vout ur stad unvanet ha kompezet penn-da-benn evel e Frañs.

Da vare he distruj e oa enni an darn vrasañ eus Alamagn, Tchekia, Aostria, Liechtenstein, Slovenia, Belgia, Luksembourg, un tamm mat eus Polonia hag un darn eus an Izelvroioù, ha darnoù eus Bro-C'hall, Italia, Suis.

AnvioùAozañ

En alamaneg e veze graet Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation anezhi.
E latin e oa Sacrum Romanorum Imperium Nationis Germanicæ, da lavaret eo an impalaeriezh santel roman ar vroad c'herman.
Ar Reich Kentañ a vez graet anezhi ivez.
Ar ger santel ne deuas dezhañ nemet en amzer Barbarossa e 1157.

TiriadAozañ

Ne oa ket stabil gorread an impalaeriezh-se pa oa Alamagn hag Aostria a oa an ahelioù anezhi. E-pad pell e voe enni douaroù Frankia ar Reter hag Italia an Hanternoz, a-raok ma voent distaget diouti.

IstorAozañ

Tachennad ma en em astenne an Impalaeriezh santel roman german warno betek 1630.

Dont a reas war-lerc'h disrann Impalaeriezh ar C'hornôg, a oa bet savet gant ar Garolingidi, hag a voe diskaret e 924. Dre ma felle d'he renerien adsevel an Impalaeriezh roman eo e oa bet lakaet ar ger-se en hec'h anv. Miret e voe ar ger gant an impalaeriezh nevez.
Adsavet e voe an impalaeriezh pa voe kurunennet Odon Iañ evel impalaer e 962.
Anvet e voe an impalaeriezh "Regnum Teutonicorum" (Rouantelezh an Alamaned) a-wechoù ha "Renovatio regni Francorum" (Nevezadur rouantelezh ar Franked) ivez, evel ma veze skrivet gant an impalaer Herri II war e siell.
Dont a ra ar ger Teuton eus ur ger kar d’hon ger « tud », ha reiñ a raio diwezhatoc’h ar ger alamanek « Deutsch ».
Voltaire a lavare ne oa ket ar stad-se « na Santel, na Roman, nag un Impalaeriezh »^[1].

Pazennoù savidigezh an impalaeriezhAozañ

Kein ul levr en XI^vet kantved, arz otonian

Ar briñsed-dilennerienAozañ

An erer, arouez an Impalaeriezh

Ar c'hêrioù dieubAozañ

Ardamezioù ar broioù a yae d'ober an Impalaeriezh, dindan divaskell an erer impalaerel daoubennek.
David de Negker, Augsburg, 1510.

Dugelezhioù o vont da vruzunAozañ

Kartenn an Impalaeriezh en 1705

An ensavadurioù anezhiAozañ

Kurunenn an Impalaeriezh Santel

LevrioùAozañ

Heinrich August Winkler, Der lange Weg nach Westen, Vol. 1: Deutsche Geschichte vom Ende des Alten Reiches bis zum Ende der Weimarer Republik, ISBN 3-406-46001-1, p. 5.
The Holy Roman Empire by James Bryce ISBN 0-333-03609-3

Liammoù diavaezAozañ

Muioc'h a restroù diwar-benn

An Impalaeriezh santel roman german

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Pennad karAozañ

Listenn an Impalaered santel roman

NotennoùAozañ

↑ Ce corps qui s'appelait et qui s'appele encore le saint empire romain n'était en aucune manière ni saint, ni romain, ni empire, Essai sur les moeurs, Voltaire [1]

[1] Ce corps qui s'appelait et qui s'appele encore le saint empire romain n'était en aucune manière ni saint, ni romain, ni empire, Essai sur les moeurs, Voltaire [1]

[1]