Suresnes
Suresnes ([sy.ˈʁɛn̪]) zo ur gumun c'hall e departamant Hauts-de-Seine e rannvro Île-de-France, war glann gleiz ar stêr Seine, 10 km diouzh kreiz Paris. E-kichen 130 kumun all emañ e Métropole du Grand Paris abaoe krouidigezh an ensavadur e 2016.
| Suresnes | |
|---|---|
.svg) « Nul ne sort de Surenne, qui souvent n'y revienne » | |
 An ti-kêr | |
 48° 52' 16" N - 2° 12' 34" R
Suresnes | |
| Melestradur | |
| Riez |  Bro-C'hall
|
| Rannvro | Île-de-France |
| Departamant | Hauts-de-Seine |
| Arondisamant | Nanterre |
| Kanton | Nanterre-2 |
| Etrekumuniezh | Métropole du Grand Paris EPT Paris Ouest La Défense |
| Maer | Christian Dupuy (2014-2020) |
| Kod post | 92150 |
| Kod INSEE | 92073 |
| Douaroniezh | |
| Gorread | 3,79 km² |
| Uhelder • Izelañ • Uhelañ |
• 29 m • 162 m |
| Poblañsouriezh | |
| Poblañs | 48 565 ann. (2015)[1] |
| Stankted | 12 814 ann./km² |
| Internet | www.suresnes.fr |
Lec'hanvadurezh kemmañ
Soresnæ e oa anv latin kêr er Grennamzer, eus Surisna, an doueez c'halian hag a ziwalle unan eus stivelloù ar Mont Valérien[2], Syrenæ diwezhatoc'h.
Surisnas eo an anv gallek kentañ.
Ardamezioù kemmañ
|
|
En glazur e groaz en gul karget ouzh kalon gant ur skoed eizhkognek en argant bevennet en aour dreistkarget gant al lizherennoù S ha L, ur flourdilizenn en aour e pep konk. Sturienn : « Nul ne sort de Surenne, qui souvent n'y revienne » |
Douaroniezh kemmañ
Emañ Suresnes war uhelennoù (etre 29 m ha 162 m) glann dehoù ar stêr Seine, e-tal Koadeg Boulogne hag a zo war ar ribl all e 16vet arondisamant Paris.
El liveoù izelañ ez eus gouezelennoù pri eus an trede hoalad, mein-Champagn enno ; a-us dezho ez eus ur plateiz razek hag a c'hronn penn uhelañ Suresnes, ar Mont Valérien, anezhañ ur bank mein-Champagn ha n'eo ket bet krignet gant an amzer.
Annezet penn-da-benn eo kêr Suresnes ha hini Paris eo he hin.
 Doareoù keitat hin Suresnes (1987-2017)  
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GEN | C'HWE | MEU | EBR | MAE | MEZ | GOU | EOS | GWE | HER | DU | KZU | ||
| Gwrezverkoù uhelañ (°C) | 6.9 | 8.2 | 11.8 | 14.7 | 19.0 | 21.8 | 24.4 | 24.6 | 20.8 | 15.8 | 10.4 | 7.8 | |
| Gwrezverkoù izelañ (°C) | 2.5 | 2.8 | 5.1 | 6.8 | 10.5 | 13.3 | 15.5 | 15.4 | 12.5 | 9.2 | 5.3 | 3.6 | |
| Dour (mm) | 53.7 | 43.7 | 48.5 | 53.0 | 65.0 | 54.6 | 63.1 | 43.0 | 54.7 | 59.7 | 51.9 | 58.7 | |
| Devezhioù glavus | 10.2 | 9.3 | 10.4 | 9.4 | 10.3 | 8.6 | 8.0 | 6.9 | 8.5 | 9.5 | 9.7 | 10.7 | |
Istor kemmañ
Unan eus domanioù ar roue Charles III e oa an tiriad betek m'er roas e 918 da Robert, kont Paris hag abad Saint-Germain-des-Prés. Tamm-ha-tamm e voe savet ha kresket kêriadenn Suresnes, a veve diwar ar gwiniegi hag ar pesketaerezh er stêr.
E miz Ebrel 1593 e voe dalc'het enno ar breutadegoù etre ar roue Henri IV hag ar gatoliked evit terriñ ar brezel a renent enep ar brotestanted[3].
En XVIIIvet kantved e voe savet ur c'halvar war ar Mont Valérien, ma teuas pirc'hirinded. Dizale e voe digoret tavarnioù evit bodañ ha boueta ar feizidi[4]. Uhelidi Paris a lakaas sevel melloù tiez ha liorzhoù. Da vare an Dispac'h gall e kollas abati Saint-Germain-des-Prés he beli war ar Mont-Valérien.
Er bloaz 1830 e voe berzet ar birc'hirinded. E 1839 e voe boulc'het savadur ur pont dreist ar stêr ; pa voe echuet e 1842 e voe fiziet merañ ar gwirioù-treizh en ur poster evit ur badelezh a 77 vloaz, met distrujet e voe ar pont e-kerzh Brezel 1870-1871.
E 1840-1846 e voe savet ur c'hreñvelc'h milourel war ar Mont-Valérien, a gollas neuze e dalvoudegezh relijiel.
Ur pont nevez a voe savet e Suresnes er bloaz 1874. E dibenn ar c'hantved e voe staliet labouradegoù a-hed ar stêr, tra ma kendalc'he ar sevel tiez war ar rozioù.
Mui-ouzh-mui a labourerien a voe e kêr e deroù an XXvet kantved, p'en em stalias labouradegoù kirri-tan, nijerezioù ha gwispid.
Pa darzhas ar Brezel-bed kentañ e 1914 e troas Suresnes da unan eus al lec'hioù pennañ ma veze fardet obuzioù.
E 1919 e voe dilennet Henri Sellier, un ezel eus an SFIO, da vaer. Er bloavezhioù 1920 ha 1930 e lakaas sevel keoded-liorzh Suresnes hag an annezioù izelfeurm (AIF) kentañ, a anvas "annezioù marc'had-mat" (Habitations à bon marché, "HBM" ; Habitations à Loyer Modéré, HLM, hiziv), ul lise e 1929 hag ar « Skol dindan an amzer » (École de plein air) evit ar vugale dorzhellek e 1934-35. E 1938 e voe boulc'het ur pont nevez evit erlerc'hañ ouzh hini 1846.
E dalc'h an nazied e voe kreñvlec'h ar Mont-Valérien e-kerzh an Eil Brezel-bed ; eno e voe fuzuilhet tremen mil gouestlad hag izili eus ar Rezistañs. Ur c'hounlec'h eo hiziv evit enoriñ gouzañvidi ar brezel, ouzhpenn bout annezet gant servijoù al lu c'hall bepred.
E 1950 e voe echuet ar pont nevez. Nebeut-ha-nebeut e serras al labouradegoù, lodennaouegoù tiez a voe savet en o lec'h, ha savadurioù arnevez evit sezioù embregerezhioù meur.
Poblañs kemmañ
Abaoe 1793 e vez renablet poblañs Suresnes, 1 470 a dud enni er bloaz-se. E 2015 e oa 48 565 a dud o chom e kêr, ur c'hresk a 3,94% e-keñver 2010.
Skeudennaoueg kemmañ
-
Gwinieg Kêr Suresnes -
Ar c'hreñvlec'h -
Ar geoded-liorzh e 2011 -
Ar pont dreist ar Seine
Levrlennadur kemmañ
- CROSNIER, Étienne (rener) : Histoire de Suresnes, Éditions Suresnes Information, 1989 (ISBN 978-2-95034-750-3)
- SERON, Octave : Suresnes d'autrefois et d'aujourd'hui, Lorisse, 2004 (ISBN 978-2-84435-114-2)
- SORDES, René : Histoire de Suresnes : Des origines à 1945, Suresnes Sordes René, 1965 • Amazon
- Société historique de Suresnes : La belle histoire des rues de Suresnes, Société historique de Suresnes, 2013 (ISBN 978-2-9545738-0-9)
Liammoù diavaez kemmañ
Notennoù kemmañ
- ↑ (fr) INSEE
- ↑ Sordes, René, op. cit.
- ↑ LE ROUX, Nicolas : La faveur du roi, Éditions du Champ Vallon, 2013 (ISBN 978-2-87673-751-8)
- ↑ Guinguettes e oa anv an tavarnioù-pretioù-balioù-se, diwar guinguet, anv ar gwin gwenn skañv a veze fardet e rannvro Paris. Ur winienn zo a bep tu d'ar skoed war ardamezioù Suresnes.