Turkmeneg
Yezh vroadel Turkmenistan eo an turkmeneg (turkmeneg: Туркмен, Türkmen dili). Ur yezh turkek ez eo, komzet gant tro-dro da 3.4 milion a dud e Turkmenistan end-eeun ha gant 3 milion a dud all e Iran (2,000,000), Afghanistan (500,000) ha Turkia (1,000).
Turkmeneg (Türkmen dili) | |
---|---|
Perzhioù | |
Komzet e : | Turkmenistan, Afghanistan, Iran, Turkia |
Rannved : | |
Komzet gant : | ~ 6 000 000 |
Renkadur : | goude 100 |
Familh-yezh : | Yezhoù turkek
|
Statud ofisiel | |
Yezh ofisiel e : | Turkmenistan |
Akademiezh : | hini ebet |
Kodoù ar yezh | |
ISO 639-1 | tk |
ISO 639-2 | tuk |
ISO 639-3 | |
Kod SIL | TUK |
Sellit ivez ouzh ar pennad Yezh. |
Tost-tre eo an turkmeneg d'an turkeg krimeek ha d'ar salareg ha pelloc'h un tammig diouzh an turkeg hag an azeri.
Skrivet e vez an turkmeneg gant al lizherenneg kirillek pe c'hoazh gant al lizherenneg arabek. Nevez 'zo avat e oa bet disklêriet gant ar Prezidant Saparmurat Niyazov e oa bet lakaet al lizherenneg latinek da zoare-skrivañ ofisiel Turkmenistan.
Lizherenneg
kemmañBremañ e vez skrivet turmeneg gant al lizherenneg latinek, met graet e vez c'hoazh amplik gant ar sistem "soviedel" kozh diazezet war al lizherenneg kirillek. Sed amañ un daolenn a ro urzh al lizherenneg hag ar c'hevatalderioù:
lizherenn latinek |
kevatal kirillek |
talvoudegezh tonetik |
---|---|---|
A a | А а | [a] |
B b | Б б | [b] |
Ç ç | Ч ч | [ʧ] |
D d | Д д | [d] |
E e | Е е | [je], [e] |
Ä ä | Ә ә | [æ] |
F f | Ф ф | [ɸ] |
G g | Г г | [g~ʁ] |
H h | Х х | [h~x] |
I i | И и | [i] |
J j | Ж ж | [ʒ] |
Ž ž | Җ җ | [ʤ] |
K k | К к | [k~q] |
L l | Л л | [l] |
M m | М м | [m] |
N n | Н н | [n] |
Ň ň | Ң ң | [ŋ] |
O o | О о | [o] |
Ö ö | Ө ө | [ø] |
P p | П п | [p] |
R r | Р р | [r] |
S s | С с | [θ] |
Ş ş | Ш ш | [ʃ] |
T t | Т т | [t] |
U u | У у | [u] |
Ü ü | Ү ү | [y] |
W w | В в | [β] |
Y y | Ы ы | [ɯ] |
Ý ý | Й й | [j] |
Z z | З з | [ð] |
A-raok 1929 e veze skrivet gant al lizherenneg arabek cheñchet un tamm bihan. Etre 1929-1938 e oa bet graet gant al lizherenneg latinek, ha gant al lizherenneg kirillek etre 1938 ha 1991.
Un tañva eus ar yezh
kemmañFrazennoù talvoudus
kemmañDemat Salowmaleýkim
Mont a ra? Ýagdaýlar nähili?
Noz vat Sag-aman ýatyp turyň
Mar plij Haýyş
Kenavo Sag boluň
Ya Howwa
Nann Ýok
Mat eo Elbetde
Trugarez Sag boluň / Taňgry ýalkasyn
Petra eo hoc'h anv? Adýň näme?
… eo ma anv Adym…
Ar raganvioù
kemmañMe Men
Te Sen
Eñ/Hi O(l)
Ni Biz
C'hwi Siz
Int Olar
Goulennoù
kemmañPiv? Kim?
Petra? Näme?
Pelec'h? Nirede?
Penaos? Nähili?
Pegoulz? Haçan?
Pegement? Näçe?
Pe(hini)? Haýsy?
Devezhioù ar sizhun
kemmañEtre kromelloù ar stummoù bet krouet gant Saparmyrat Nyýazow hag implijet ez-ofisiel etre an 10 a viz Eost hag mis Gouhere 2008 Dilun Duşenbe (Başgün, ‘Penndeiz’)
Dimeurzh Sişenbe (Ýaşgün, ‘Deiz nevez’)
Dimerc'her Çarşenbe (Hoşgün, ‘Deiz mat’)
Diriaou Penşenbe (Sogapgün, ‘Deiz reizh’)
Digwener Anna (Annagün, diwar ar henstumm savet diwar ar peseg mui ‘’gün’’, ‘deiz’)
Disadorn Şenbe (Ruhgün, ‘Deiz an ene’)
Disul Ýekşenbe (Dynçgün, ‘Deiz diskuizh’)
Ar mizioù
kemmañEtre kromelloù ar stummoù bet krouet gant Saparmyrat Nyýazow hag implijet ez-ofisiel etre an 10 a viz Eost hag mis Gouhere 2008 m’eo bet lakaet da ofisiel en-dro ar stummoù bet awenet gant ar ruseg. Miz Genver Ýanwar (Türkmenbaşy, lesanv Nyýazow)
Miz C'wevrer Fewral (Baýdak, ‘Banniel’)
Miz Meurzh Mart (Nowruz, anv gouel persek/turkek deroù ar bloaz)
Miz Ebrel Aprel (Gurbansoltan, diwar anv mamm Nyýazow, Gurbansoltan Eje)
Miz Mae Maý (Magtymguly, diwar anv ar bazrh broadel Magtymguly Pyragy)
Miz Mezheven Iýun (Oguz, diwar haroz an Durkemened Oguz Khan)
Miz Gouere Iýul (Gorkut, anv unan eus harozed al lennegezh turkmenek)
Miz Eost Awgust (Alp Arslan, anv diazezer Impalaeriezh ar Seljoudek)
Miz Gwengolo Sentýabr (Ruhnama, anv levr kentañ Nyýazow)
Miz Here Oktýabr (Garaşsyzlyk, ‘Dishualded’)
Miz Du Noýabr (Sanjar, anv diwezhañ Impalaer ar Seljouked)
Miz Kerzu Dekabr (Bitaraplyk, ‘Neptuegezh’)
An niveroù
kemmañUnan Bir
Daou İki
Tri Üç
Pevar Dört
Pemp Bäş
C'hwec'h Alty
Seizh Ýedi
Eizh Sekiz
Nav Dokuz
Dek On
Unnek On bir
Daouzek On iki
Trizek On üç
Pevarzek On dört
Pempzek On bäş
C'hwezhek On alty
Seitek On ýedi
Tric'hwec'h On sekiz
Naontek On dokuz
Ugent Ýigrimi
Unan-warn'n-ugent Ýigrimi on
Tregont Otuz
Daou-ha-tregont Otuz iki
Daou-ugent Kyrk
Tri-ha-daou-ugent Kyrk üç
Hanterkant Elli
Tri-ugent Altmyş
Dek-ha-tri-ugent Ýetmiş
Pevar-ugent Segsen
Dek-ha-pevar-ugent Togsan
Kant Ýüz
Mil Müň
Kentañ Birinji
Eil Ikinji
Trede Üçünji
Pevare Dördünji
Pempvet Bäşynji
C'hwec'hvet Altynji
Seizhvet Ýedinji
Eizhvet Sekizinji
Naovet Dokuzunji
Dekvet Onunjy
Disklêriadur gwirioù mab-den
kemmañMellad 1: Adamlaryň hemmesi azat dogulýarlar we öz mertebesi hem‐de hukuklary boýunça ilkibaşdan deňdirler. Olara ozal‐başdan aň, ynsap berlendir we biri‐birine özara doganlyk ruhunda çemeleşmek olaryň ýaraşygydyr.
Keñveriadenn gant ar yezhoù turkek all
kemmañAr sifroù 0-10
kemmañTost a-walc'h eo stumm ar gerioù a orin turkek rik implijet gant an eil yezh turkek hag eben alies, da skouer:
Yezh | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hendurkeg | bir | iki | üç | tört | biş | altı | yidi | sekiz | tokuz | on | |
Altaieg | ноль nol' |
бир bir |
эки eki |
ÿч üç |
тöрт tört |
бeш beş |
алты altı |
jeти ceti |
сегис segis |
тогуc togus |
oн on |
Azeri | sıfır | bir | iki | üç | dörd | beş | altı | yeddi | səkkiz | doqquz | on |
Bachkireg | ноль nol |
бер ber |
ике ike |
өс ös |
дүрт dürt |
биш biş |
алты altı |
ете yete |
һигеҙ higeź |
туғыҙ tuğıź |
ун un |
Barabaeg | bir | iki | üts | tört | pəş | alttı | yədi | səkiz | toğiz | on | |
C'hakaseg | пip pir |
ікi iki |
үc üs |
төpт tört |
пиc pis |
алты altı |
читi çiti |
cигic sigis |
тoғыc toğıs |
oн on | |
C'halajeg | bii | äkki | üüç | töört | beeş | alta | yeetti | säkkiz | toqquz | oon | |
Dolganeg | биир biir |
икки ikki |
үс üs |
түөрт tüört |
биэс bies |
алта alta |
hэттэ hette |
агыс agıs |
тогус togus |
уон uon | |
Gagaouzeg | sıfır | bir | iki |
üç |
dört |
beş |
altı |
yedi |
sekiz |
dokuz |
on |
Kachkaeg | bir | iki | üç | dört | beş | altı | yedi | sekiz | dokuz | on | |
Karachayeg-balkareg | ноль nol |
бер ber |
эки eki |
юч üç |
тёрт tört |
беш beş |
алты altı |
джети djeti |
сегиз segiz |
тогьуз toğuz |
он on |
Karakalpakeg | нол nol |
бир bir |
эки eki |
үш u'sh |
төрт to'rt |
бес bes |
алти alti |
жети jeti |
сегиз segiz |
тоғиз tog'iz |
он on |
Kazakeg | нөл nöl |
бір bir |
екі eki |
үш üş |
төрт tört |
бес bes |
алты altı |
жеті jeti |
сегіз segiz |
тоғыз toğız |
он on |
Kirgizeg | нөль nöl' |
бир bir |
эки eki |
үч üç |
төрт tört |
беш beş |
алты altı |
жети jeti |
сегиз segiz |
тогуз toguz |
он on |
Kirgizeg Fuyü | bir | igi | üş | durt | biş | altı | çiti | sigis | doğus | on | |
Koumikeg | ноль nol |
бир bir |
эки iki |
уьч üç |
доьрт dört |
беш beş |
алты altı |
етти yetti |
сегиз segiz |
тогъуз toğuz |
он on |
Krimtchakeg | bir | eki | üç | dort | beş | altı | yedi | sekiz | tokuz | on | |
Ouigoureg | نۆل нөль nöl |
بىر бир bir |
ىككى икки ikki |
ئۈچ үч üq üç üch |
تۆت төт töt |
بەش bex beş bésh |
ئالتە алте alte alté |
يەتتە йетте yette yétté |
سەككىز секиз sekkiz |
توققۇز тоққуз toķķuz toqquz |
ون он on |
Ouzbekeg | нол, сифр nol, sifr |
бир bir |
икки ikki |
уч uch |
тўрт to'rt |
беш besh |
олти olti |
етти yetti |
саккиз sakkiz |
тўққиз to'qqiz |
ўн o'n |
Tatareg | ноль nol |
бер bir |
ике ike |
өч öç |
дүрт dürt |
биш biş |
алты altı |
җиде cide |
сигез sigez |
тугыз tuğız |
он on |
Tatareg Krimea | bir | eki | üç | dört | beş | altı | yedi | sekiz | doquz | on | |
Tchagataieg | bir | iki | üç | tört | beş | altı | yeti | sekiz | toquz | on | |
Tchouvacheg | ноль nol' |
пӗр pĕr |
ик ik |
виҫ viś |
тӑват tăvat |
пилӗк pilĕk |
улт ult |
ҫич śiç |
сакӑр sakăr |
тӑхӑр tăxăr |
вун vun |
Tofaeg | бipәә birәә |
иъhи ìhi |
үш üş |
дөрт dört |
бeш beş |
aълты àltı |
чедi çedi |
ceъhec sèhes |
тоъhoc tòhos |
он on | |
Turkeg | sıfır | bir | iki | üç | dört | beş | altı | yedi | sekiz | dokuz | on |
Turkeg otomanek | bir | eki | üç | tört | bəş | altı | jəti | səqiz | toquz | on | |
Turkmeneg | нол nol |
бир bir |
ики iki |
үч üç |
дөрт dört |
бәш bäş |
алты alty |
еди ýedi |
секиз sekiz |
докуз dokuz |
он on |
Tuvaeg | ноль / тик nol' / tik |
бир bir |
ийи iyi |
үш üş |
дөрт dört |
бeш beş |
алды aldı |
чеди çedi |
сес ses |
тос tos |
он on |
Yakouteg | ноль nol |
биир biir |
икки ikki |
үс üs |
түөрт tüört |
биэс bies |
алта alta |
сэттэ sette |
аҕыс ağıs |
тоҕус toğus |
уон uon |
Gwelet ivez:
kemmañLevrlennadur
kemmañ- (tk) Ardakoç, N. (2005) Modern Türk Dilleri Seyahat ve Kunuşma Kılavuzu, Istanbul: Geçit
- (en) Awde, N. et alii (2005) Turkmen Dictionary & Phrasebook, New York: Hippocrene
- (fr) Blacher, Ph.-S. (2002) Parlons turkmène, Pariz: L'Harmattan (ISBN 2-7475-2683-6)
- (tk) Hanser, O. (2003) Türkmence Elkitabı, Istanbul: (implijet al lizherenneg kirillek evit skrivañ an turkmeneg met gant an distagadur)
Liammoù diavaez
kemmañ- Omniglot. Lec'hienn dispar diwar-benn an doareoù-skrivañ (e saozneg)
- Geriadur turkmeneg-saozneg
- Geriadur turkmeneg-saozneg
- Ethnologue
Porched ar yezhoù hag ar skriturioù Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù. |