Krogit e-barzh !
Un danvez pennad eo ar pennad-mañ ha labour zo d'ober c'hoazh a-raok e beurechuiñ.
Gallout a rit skoazellañ Wikipedia dre glokaat anezhañ


Ur yezh altaek eus skourr ar yezhoù turkek rik eo an turkeg (türkçe), komzet gant tro-dro da 75 milion a dud en holl o kontañ ar re a ra gantañ evel eil yezh (60 milion evel yezh kentañ) den e Turkia (46.278.000 a dud e 1987 pe 90% eus ar boblañs), Kiprenez (177.000 den e 1995 pe 20% eus ar boblañs), Bulgaria (845.550 den e 1986 pe 9% eus ar boblañs), Makedonia (250.000 den e 1982), Moldova, Iran, Gres (128.380 den e 1976), Irak, Siria, Azerbaidjan, Roumania (150.000 den e 1993), Ouzbekistan, Aostria (183.445 e 2001) den hag Alamagn (~2 vilion a dud).

Turkeg
(Türkçe)
Kartenn an durkegerien (klikit war ar skeudenn evit lenn an alc'houez)
Kartenn an durkegerien (klikit war ar skeudenn evit lenn an alc'houez)

Perzhioù
Komzet e : Turkia, Kiprenez, Bulgaria, Makedonia, Moldova, Iran, Gres, Irak, Siria, Azerbaidjan, Roumania, Ouzbekistan, Aostria, Alamagn
Rannved : Turkia, Kiprenez, Balkanoù, Kaokaz
Komzet gant : ~75 milion en holl
(~60 milion yezh kentañ)
Renkadur : 19–21 (yezh kentañ)
Familh-yezh : Yezhoù altaek

 Yezhoù turkek
   Yezhoù turkek ar c'hornôg
    Yezhoù aralek-kaspek
     Turkeg

Statud ofisiel
Yezh ofisiel e : Turkia, Kiprenez, Republik Turk Kiprenez an Norzh, Bulgaria (yezh vroadel), Republik Makedonia (yezh lec'hel)
Akademiezh : hini ebet
Kodoù ar yezh
ISO 639-1 tr
ISO 639-2 tur
ISO 639-3 tur
Kod SIL tur
Sellit ivez ouzh ar pennad Yezh.

E Bulgaria emañ ar bulgareg o kemer plas an turkeg tamm-ha-tamm.

Tost a-walc'h eo an turkeg d'ar yezhoù turkek all, dreist-holl an azeri pe an turkmeneg hag aezet eo evit an dud a ra gant unan eus ar yezhoù-se kompren dud all a gomz unan eus ar yezhoù all.

Yezhadur kemmañ

Dres evel an holl yezhoù altaek pe c'hoazh evel ar yezhoù finnek-ougrek evel an estoneg pe an hungareg, an turkeg a zo anezhañ ur yezh daspegel hep jener ebet hag ivez gant kensonerezh vogalennek.

E turkeg e vez implijet meur a lostger met n'he deus ar yezh rakger ebet, nemet e vije bet amprestet diwar ur yezh all.

 
Tachenn implij an turkeg

An anv-kadarn kemmañ

Talvezout a ra al lostgerioù da sevel-gerioù (gwelet pelloc'h Morfologiezh), ha talvezout a reont ivez pa vezont implijet gant an anvioù-kadarn evit diskwel an droad yezhadurel pe c'hoazh roll ur ger er frazenn o verkañ ar perc'henn, da skouer :

ev: "ti",
eviniz: "ho ti",
evinizde: "en ho ti",
Evinizdeyiz: "en ho ti emaomp"

Ar verb kemmañ

Displeget e vez ar verboù e turkeg o verkañ ar gour, ar mod, an amzer hag ar stumm-nac'h, da skouer :

gel-: "dont",
gelme-: "chom hep dont"
geleme-: "chom hep gallout dont"
gelebil-: "gallout dont"
Gelememiş: "Sañset ne c'hellas ket dont"
Gelememişti: "Ne c'hellas ket dont"
Gelememiştiniz: "N'hoc'h eus ket gellet dont"
Gelememiş miydiniz?: "Ha n'hoc'h eus ket gellet dont?"

Reizh eo hogozik an holl verboù e turkeg.

Kevreadur (sintaks) kemmañ

Urzh diazez ar frazenn a zo: rener-renadenn dra-verb (SOV) evel e japaneg ha latin.

An troadoù kemmañ

Er frazenn amañ da heul, tennet eus ur gelaouenn embannet e turkeg, emañ implijet pep troad war-bouez ar genitivel.

Türkiye'de modayı gazete sayfalarına taşıyan, gazetemiz yazarlarından N. S. yaşamını yitirdi

Türkiye'de "e Turkia" (lokativel)
modayı "mod; giz" (akuzativel < moda)
gazete "kelaouenn" (nominativel)
sayfalarına "pajennoù - e hini" (dativel; sayfa "pajenn", sayfalar "pajennoù", sayfaları "e bajennoù")
taşıyan "o tougen" (< taşı- "dougen")
gazetemiz "hon c'helaouenn" (nominativel)gazete "kazetenn"
yazarlarından "d'e skrivagnerion" (ablativel; yazar "skrivagner")
N. S. [anv un den] (nominativel)
yaşamını "he buhez" (akuzativel; yaşam "buhez")
yitirdi "kollet" (yitir- "koll" diwar yit- "bezañ kollet")
« Unan eus skrivagnerion hon c'helaouenn, N. S., hag a zegasas ar mod da bajennoù ar c'helaouennoù e Turkia, a gollas he buhez (= a varvas). »

Rannyezhoù kemmañ

Daou vloc'had rannyezhoù pennañ ez eus:

  • Rannyezhoù ar c'hornôg
    • Rannyezh danubek
  • Rannyezhoù ar reter
    • Eskisehireg (eskisehir)
    • Razgradeg (razgrad)
    • Dinlereg (dinler)
    • Roumelitcheg (rumelice)
    • Edirneg (edirne)
    • Gaziantepeg (gaziantep)
    • Ourfeg (urfa)
    • Karamanlieg (karmanli): komzet gant Gresianed

Morfologiezh kemmañ

Dont a ra a-benn an turkeg da sevel gerioù nevez en un doare aezet-tre dre implijout lostgerioù:

Diwar anvioù-kadarn:

göz: "lagad",
gözlük: "lunedoù"
gözlükçü: "unan a werzh lunedoù"
gözlükçülük: "gwerzherezh lunedoù"

Diwar verboù:

yat-: "bezañ en e c'hourvez, bezañ pozet"
yatır-: "gourvezet, pozet"
yatırım: "gourvez, dastum, fiziad"
yatırımcı: "postour, fizier".

Fonologiezh kemmañ

Kensonerezh vogalennek kemmañ

Peurliesañ e vez lakaet an taol-mouezh war ar silabenn diwezhañ, nemet gant un nebeud lostgerioù zo pe gerioù amreizh evel masa ['masa].

Kensonennoù kemmañ

Fonemoù kensonennel an turkeg unvan
Diweuz Diweuz-dent Dent Kevig A-dreñv d'ar c'hevig Toenn ar genoù Staon Hogedenn
Stokus p b t d c ɟ k g
Dre fri m n
Dre c'hwezhañ f v s z ʃ ʒ ɣ h
Dre fic'hal ʧ ʤ
Dre lopat ɾ
Dre dostaat j
Dre dostaat
a-gostez
ɫ l

Vogalennoù kemmañ

 

Skritur kemmañ

Skrivet e vez gant al lizherenneg latin abaoe 1928 pa oa bet lakaet da ofisiel e Turkia gant Kemal Atatürk a glaske modernaat ar yezh hag ar vro dre o zostaat diouzh ar C'hornôg. Betek neuze e veze implijet al lizherenneg arabek.

Un tañva eus ar yezh kemmañ

Frazennoù talvoudus kemmañ

Demat İyi günler
Mont a ra? Nasılsınız?
Noz vat İyi geceler
Mar plij Lütfen
Ya Evet
Nann Hayır
Mat eo Tamam
Trugarez Teşekkür ederim
Petra eo hoc'h anv? Adınız ne?
— eo ma anv Adım —

Ar raganvioù kemmañ

Me Ben
Te Sen
Eñ /Hi O
Ni Biz
C'hwi Siz
Int Onlar

Goulennoù kemmañ

Piv? Kim?
Petra? Ne?
Pelec'h? Nerede?
Penaos? Nasıl?
Pegoulz? Ne zaman?
Pegement? Kaç?
Pe(hini)? Hangi

Devezhioù ar sizhun kemmañ

Dilun Pazartesi
Dimeurzh Salı
Dimerc'her Çarşamba
Diriaou Perşembe
Digwener Cuma
Disadorn Cumartesi
Disul Pazar

Ar mizioù kemmañ

Miz Genver Ocak
Miz C'wevrer Şubat
Miz Meurzh Mart
Miz Ebrel Nisan
Miz Mae Mayıs
Miz Mezheven Haziran
Miz Gouere Temmuz
Miz Eost Ağustos
Miz Gwengolo Eylül
Miz Here Ekim
Miz Du Kasım
Miz Kerzu Aralık

An niveroù kemmañ

Unan Bir
Daou İki
Tri Üç
Pevar Dört
Pemp Beş
C'hwec'h Altı
Seizh Yedi
Eizh Sekiz
Nav Dokuz
Dek On
Unnek On bir
Daouzek On iki
Trizek On üç
Pevarzek On dört
Pempzek On beş
C'hwezhek On altı
Seitek On yedi
Tric'hwec'h On sekiz
Naontek On dokuz
Ugent Yirmi
Unan-warn'n-ugent Yirmi bir
Tregont Otuz
Daou-ha-tregont Otuz iki
Daou-ugent Kırk
Tri-ha-daou-ugent Kırk üç
Hanterkant Elli
Tri-ugent Altmış
Dek-ha-tri-ugent Yetmiş
Pevar-ugent Seksen
Dek-ha-pevar-ugent Doksan
Kant Yüz
Mil Bin
Kentañ Birinci
Eil Ekinci
Trede Üçüncü
Pevare Dördüncü
Pempvet Beşinci
C'hwec'hvet Altıncı
Seizhvet Yedinci
Eizhvet Sekizinci
Naovet Dokuzuncu
Dekvet Onuncu

Disklêriadur gwirioù mab-den kemmañ

Mellad 1: Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.

Keñveriadenn gant ar yezhoù turkek all kemmañ

Ar sifroù 0-10 kemmañ

Tost a-walc'h eo stumm ar gerioù a orin turkek rik implijet gant an eil yezh turkek hag eben alies, da skouer:

Yezh 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Hendurkeg bir iki üç tört biş altı yidi sekiz tokuz on
Altaieg ноль
nol'
бир
bir
эки
eki
ÿч
üç
тöрт
tört
бeш
beş
алты
altı
jeти
ceti
сегис
segis
тогуc
togus

on
Azeri sıfır bir iki üç dörd beş altı yeddi səkkiz doqquz on
Bachkireg ноль
nol
бер
ber
ике
ike
өс
ös
дүрт
dürt
биш
biş
алты
altı
ете
yete
һигеҙ
higeź
туғыҙ
tuğıź
ун
un
Barabaeg bir iki üts tört pəş alttı yədi səkiz toğiz on
C'hakaseg пip
pir
ікi
iki
үc
üs
төpт
tört
пиc
pis
алты
altı
читi
çiti
cигic
sigis
тoғыc
toğıs

on
C'halajeg bii äkki üüç töört beeş alta yeetti säkkiz toqquz oon
Dolganeg биир
biir
икки
ikki
үс
üs
түөрт
tüört
биэс
bies
алта
alta
hэттэ
hette
агыс
agıs
тогус
togus
уон
uon
Gagaouzeg sıfır bir iki
üç
dört
beş
altı
yedi
sekiz
dokuz
on
Kachkaeg bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on
Karachayeg-balkareg ноль
nol
бер
ber
эки
eki
юч
üç
тёрт
tört
беш
beş
алты
altı
джети
djeti
сегиз
segiz
тогьуз
toğuz
он
on
Karakalpakeg нол
nol
бир
bir
эки
eki
үш
u'sh
төрт
to'rt
бес
bes
алти
alti
жети
jeti
сегиз
segiz
тоғиз
tog'iz
он
on
Kazakeg нөл
nöl
бір
bir
екі
eki
үш
üş
төрт
tört
бес
bes
алты
altı
жеті
jeti
сегіз
segiz
тоғыз
toğız
он
on
Kirgizeg нөль
nöl'
бир
bir
эки
eki
үч
üç
төрт
tört
беш
beş
алты
altı
жети
jeti
сегиз
segiz
тогуз
toguz
он
on
Kirgizeg Fuyü bir igi üş durt biş altı çiti sigis doğus on
Koumikeg ноль
nol
бир
bir
эки
iki
уьч
üç
доьрт
dört
беш
beş
алты
altı
етти
yetti
сегиз
segiz
тогъуз
toğuz
он
on
Krimtchakeg bir eki üç dort beş altı yedi sekiz tokuz on
Ouigoureg نۆل
нөль
nöl
بىر
бир
bir
ىككى
икки
ikki
ئۈچ
үч
üq
üç
üch
تۆت
төт
töt
بەش
bex
beş
bésh
ئالتە
алте
alte
alté
يەتتە
йетте
yette
yétté
سەككىز
секиз
sekkiz
توققۇز
тоққуз
toķķuz
toqquz
ون
он
on
Ouzbekeg нол, сифр
nol, sifr
бир
bir
икки
ikki
уч
uch
тўрт
to'rt
беш
besh
олти
olti
етти
yetti
саккиз
sakkiz
тўққиз
to'qqiz
ўн
o'n
Tatareg ноль
nol
бер
bir
ике
ike
өч
öç
дүрт
dürt
биш
biş
алты
altı
җиде
cide
сигез
sigez
тугыз
tuğız
он
on
Tatareg Krimea bir eki üç dört beş altı yedi sekiz doquz on
Tchagataieg bir iki üç tört beş altı yeti sekiz toquz on
Tchouvacheg ноль
nol'
пӗр
pĕr
ик
ik
виҫ
viś
тӑват
tăvat
пилӗк
pilĕk
улт
ult
ҫич
śiç
сакӑр
sakăr
тӑхӑр
tăxăr
вун
vun
Tofaeg бipәә
birәә
иъhи
ìhi
үш
üş
дөрт
dört
бeш
beş
aълты
àltı
чедi
çedi
ceъhec
sèhes
тоъhoc
tòhos
он
on
Turkeg sıfır bir iki üç dört beş altı yedi sekiz dokuz on
Turkeg otomanek bir eki üç tört bəş altı jəti səqiz toquz on
Turkmeneg нол
nol
бир
bir
ики
iki
үч
üç
дөрт
dört
бәш
bäş
алты
alty
еди
ýedi
секиз
sekiz
докуз
dokuz
он
on
Tuvaeg ноль / тик
nol' / tik
бир
bir
ийи
iyi
үш
üş
дөрт
dört
бeш
beş
алды
aldı
чеди
çedi
сес
ses
тос
tos
он
on
Yakouteg ноль
nol
биир
biir
икки
ikki
үс
üs
түөрт
tüört
биэс
bies
алта
alta
сэттэ
sette
аҕыс
ağıs
тоҕус
toğus
уон
uon

Gwelet ivez kemmañ

Levrlennadur kemmañ

  • (en) Göksel, A. & C. Kerslake (2005) Turkish: A Comprehensive Grammar, Londrez: Routledge
  • (fr) Güzey, G. & D. Halbout (2002) Parlons turc, Pariz: L'Harmattan
  • (en) Lewis, G.L. (2000) Turkish Grammar, Oxford: OUP

Liammoù diavaez kemmañ

  Porched ar yezhoù hag ar skriturioù
Adkavit pennadoù Wikipedia a denn d'ar yezhoù.