An Uhelgoad

An Uhelgoad a zo ur gumun eus Bro-Gerne, e Menez Are, e departamant Penn-ar-Bed, e kornôg Breizh. Penn kanton e oa betek 2015.

An Uhelgoad

Al lenn hag ar bourk

Anv gallek (ofisiel)

Huelgoat

Bro istorel

Kernev

Melestradurezh

an Uhelgoad (betek 2015)
Karaez (abaoe 2015)

Kod kumun

29081

Kod post

29690

Maer
Amzer gefridi

Benoît Michel
2014-2020

Poblañsouriezh

1 405 ann. (2020)^[1]

Stankter

94 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 21′ 54″ Norzh
3° 44′ 37″ Kornôg / 48.365, -3.743611

Uhelderioù

kreiz-kêr : 175 m
bihanañ 92 m — brasañ 267 m

Gorread

14,87 km²

An Uhelgoad

Ardamezioù kemmañ

En gul e garv tremenant en aour; e gab kommet en geoted karget gant ur vrizhenn erminig en aour hebiaet gant div garpenn en aour ivez, treustellet tal-ouzh-tal; ur c'houdreustell en aour war al lodennadur.

Ger-ardamez: Ar mein kalet hag ar stêrioù arc'hant
Aozer: Bernard Le Brun
Diviz-kêr: 24 a viz Eost 1977

Istor kemmañ

Henamzer kemmañ

Ne gaver ket pikol tra a denn d'an Henamzer en Uhelgoad, diwar ziouer a furchadennoù hag a enklaskoù moarvat. Koulskoude, dre ma n'emaer ket pell diouzh an hentoù pouezus a voe savet da vare ar Romaned ez eur techet da grediñ e veze darempredet an dachenn a ya d'ober parrez an Uhelgoad hiziv gant soudarded Roman. Soñjal a reer e oa bet Romaned o chom er c'hamp a vez graet « kamp Artus » anezhañ.

XVII^vet kantved kemmañ

Emsavadeg ar Bonedoù ruz: anavezet eo ar barrez evit fedoù liammet gant dispac'h ar bonedoù ruz e 1675. Un digoll a 800 lur a voe paeet gant ar barrez d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e Sant-Hern d'an 11 a viz Gouere 1675 e-pad an emsavadeg^[2].

XX^vet kantved kemmañ

Brezel-bed kentañ kemmañ

Mervel a reas 93 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,36% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[3].

Eil brezel-bed kemmañ

Mervel a reas 54 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[4].
D'an 20 a viz Even 1940 e tegouezhas al lu alaman en Uhelgoad.

Stourmerion ag ar Rezistañs en Uhelgoad

Karr hobregonet
M 20 SUAat en Uhelgoad

Dieubet e voe an Uhelgoad gant lu ar Stadoù-Unanet ha stourmerion ar Rezistañs goude emgannoù ouzh an Alamaned d'ar 5 ha d'ar 6 a viz Eost 1944.

Brezel Korea kemmañ

Lazhet e voe ur serjant eus ar gumun e Muchon d’an 1 a viz C'hwevrer 1951^[5].

Brezelioù didrevadennañ kemmañ

Brezel Indez-Sina kemmañ

Mervel a reas daou vilour eus ar gumun^[6].

Brezel Aljeria kemmañ

Lazhet e voe ur serjant eus ar gumun d’an 10 a viz Du e 1955 en El Milia (departamant Konstantin)^[7].

Monumantoù ha traoù heverk kemmañ

Lec'hioù heverk er c'hoat kemmañ

Un tamm-mat a reier iskis ha brudet a gaver en dro d'an Uhelgoad. En o zouez...

Ar Roc'h 'gren (ar Maen-Dogan) kemmañ

Ar Roc'h 'gren, ur pezh karreg bras-divent, chomet eus ar mare ma veze korvoet greunit er vro, un esperadenn a vaen er c'hoad, zo 137 tonenn a bouez enni! Bras-eston eo he ment: 7 metr hirder, 3 m uhelder ha 2,80m ledander. Diazezet eo war ur c'her moan 90 cm hed a ro an tu dezhi da brañsellat un tamm pa bouezer gant e gein.

War lein ar roc'h e c'haller gwellet toulloù. Klotan a reont gant al lec'hioù ma veze lakaet gennoù houarn; d'ar mare ma veze korvoet ar greunit en Uhelgoat o doa klasket mengleuzierien faoutañ anezhi.

Ar Pont Ruz kemmañ

Dont a ra an anv-gwañ "ruz" eus ar ger galianek "roudos". Soñjal a reer e oa bet savet ar pont-se da vare an Osismied, ur bobl c'halian eus strollad Kelted Arvorig. Vorgium (Karaez) e oa o c'hêr-benn.

Toull Artuz kemmañ

Artuz zo un adstumm eus Arzhur, un aotrou breton, difenner ar pobloù kelt eus Breizh hag eus inizi Breizh-Veur e deroù ar VIvet kantvet. Hervez ar vojenn e kouske Artuz en toull-se gant un nebeud eus e geneiled varc'heien feal. Gwa d'an neb a zihune anezhañ hep abeg, hennezh ne chome ket bev. Rak ne ranked direnkañ ar Roue mojennel-se nemet pa veze e vro en arvar. A-benn ar fin e adstagas gant ar stourm asambles gant e varc'heien evit adsevel Rouantelezh Breizh lakaet en arvar gant ar Saozon.

An Toull Don kemmañ

Erruout a ra ar stêr Arc'hant en Toull Don; en em deuler a ra-hi meur a vetr dindan hon treid. Ruziañ a ra an dour a-wechoù abalamour da liv ar c'hlegerioù.

Poull ar Boudiged kemmañ

Ul lec'h boemus eo.

Menaj ar Werc'hez kemmañ

Menaj ar Werc'hez zo bet krouet gant ur berniad reier bras. Ar mein, krignet gant ar dour-ruilh, o deus kemeret stummioù iskis. Gant un tamm ijin e c'haller gwelet armoù-kegin eus menaj ar Werc'hez: ur pofer, ul loa-gog, ur ribod, ur vegin.