Manufacture d'Armes de Saint-Étienne
Ar manufacture d'armes de Saint-Étienne, anvet alies MAS, a oa un embregerezh gall diazezet e Saint-Étienne. Armoù en doa produet eus 1764 betek 2000. Brudet eo evit bezañ produet armoù hiniennel e-touez ar re implijetañ e istor Bro-C'hall en XXvet kantved.
| Tachenn obererezhioù | greanterezh armoù  |
|---|---|
| Deiziad krouiñ | 1764, 1864 |
| Stad | Frañs |
| E tiriad | Saint-Étienne |
| Daveennoù douaroniel | 45°27′1″N 4°23′5″E |
| Furm lezenn | state-owned enterprise |
| Sez sokial | Saint-Étienne |
| Heuliet gant | Nexter |
| Produ | arm-tan |
| Deiziad divodadur | 2001 |
| Statud gladel | monumant istorel enskrivet |
| Chomlec'h | 18, rue Bergson |
Istor kemmañ
Deroù al labouradeg kemmañ
Kêr Saint-Étienne a oa brudet abaoe ar Grennamzer evit hec'h artizaned kontellerien. Ouzhpenn 80 milin a brodue armoù brezel pe chase. E 1665 e voe savet ur vagajenn roueel armoù e Pariz, pourveziet gant labouradegoù Saint-Étienne, betek-gouzout e vije ur brezel.
E 1764 en em vodas armeurerien ar gêr[1], hag e 1765 e resevas o bodadeg an anv Manufacture royale d'armes (Labouradeg Roueel Armoù)[2] gant asant Loeiz XV ha dindan renerezh an Ao. De Montbéliard. A-c'hras d'an titl « Manufacture royale » e c'halljont gwerzhañ armoù d'an armeoù gall pe estranjour.
A-raok an Dispac'h Gall e kreskas ar produerezh tamm-ha-tamm hag ouzphenn 12.000 arm a veze graet bep bloaz. E-pad an Dispac'h e oa uheloc'h c'hoazh an niver a armoù produet hag e voe lensanvet Saint-Étienne Armeville (Kêr an Armoù).
E 1838 e voe gwerzhet al labouradeg d'ar gouarnamant gant ar vreudeur Jovin. D'ar mare-se e veze produet war-dro 15.000 arm eno bep bloaz.
Al labouradeg nevez kemmañ
E-pad an Eil Impalaeriezh c'hall e oa uhel ar goulenn war an armoù ha re strizh e oa deuet an uzin da vezañ. Divizet e vo sevel ul labouradeg nevez adalek 1864 evit tennañ gounid eus implij nerzh ar vapeur. 200.000 arm a c'hellas bezañ produiet bep bloaz ablamaour d'an araokadenn-se. Er bloavezhioù 1890 e oa ouzhpenn 10.000 micherour(ez) ha 9.000 mekanik en uzin, ha tro 1.600 fuzuilh a veze produet eno bemdez, ouzhpenn da revolverioù, pistolennoù, karabinennoù hag armoù all.
An diskar kemmañ
En XXvet kantved e heulias ar produerezh ar mareoù brezelioù-bed, peoc'h, aloubiñ ha brezelioù didrevadenniñ. E 1963 e voe choazet sevel dafar liesseurt : tourelloù kirri-houarnet, armoù a-enep tankoù ha dafar gwareziñ a-enep ar riskloù kimiek pe nukleel. Met war-ziskar ez eas ar urzhiadoù ha digreskiñ a reas tamm-ha-tamm a niver a implijidi (11.000 e 1940, 2.200 e 1981). GIAT Industries a renas war al labouradeg adalek 1898. E 2000 e voe serret al labouradeg da vat.[1]
Treuzfeurmadur al lec'h kemmañ
Lod eus ar savadurioù zo bet distrujet e 2001. Skolioù-uhel ha burevioù ar chadennoù France Bleu ha France 3 a gaver bremañ war al lec'h. Anveet eo evel monumañchoù istorel abaoe 2006. un nebeud savadurioù a zo chomet eno.
Armoù produet kemmañ
- Pistolenn Marc'hegerezh Patrom Bloavezh III
- Fuzuilh Chassepot (1866)
- Revolver Mas 1873
- Revolver Mas 1874
- Fuzuilh Gras (1874)
- Baionetez GRAS patrom 1874 (1879)
- Revolver patrom 1892 8 mm (1892)
- Fuzuilh Lebel (1886)
- Kanol 75 mm patrom 1897
- Mindrailherez patrom 1907
- MAS 36 (1936)
- MAS 45 (1945)
- MAS 47 (karabinenn chase)
- MAS 49 (1949)
- MAC 50 (1950)
- AAT-52 (1952)
- MAS 49/56
- FA-MAS Type 62, patrom ne oa ket bet produet da vat (1962)
- Fuzuilhoù tennañ a-bell FR-F1 (1966) hag FR-F2
- PAMAS G1 (bloavezhioù 1980)
- FAMAS (1973)
- HK G3 dindan aotre (eus 1977 betek 1983)
- Beretta M12 dindan aotre
- HK MP5 stumm MAS MP5F
- LRAC F1 (banner roketennoù)
- Fulma (kartouchennoù chase metal)
Ijinet e oa bet er MAS ar c'halibr kartouchennoù 7,5 x 54 mm 1929C a voe implijet en arme c'hall eus 1930 betek ar bloavezhioù 1990.
Daveennoù kemmañ
- ↑ 1,0 ha1,1 Découvrez la Manufacture Nationale d'Armes war lec'hienn kêr Saint-Étienne (lennet d'ar 04/02/2024) (galleg)
- ↑ Jérôme-Luther Viret. L'industrie des armes portatives à Saint-Étienne,1777-1810. L'inévitable mécanisation ? (fr).
