Plouganoù

Plouganoù (/plugã:nu/)^[2] zo ur gumun e Breizh e kornôg Bro-Dreger, e kanton Plouigno (gwechall e hini Lanneur) e departamant Penn-ar-Bed.

Plouganoù

Beg Terenez.

Anv gallek (ofisiel)

Plougasnou

Bro istorel

Treger

Melestradurezh

Lanneur (betek 2015)
Plouigno (abaoe 2015)

Kod kumun

29188

Kod post

29630

Maer
Amzer gefridi

Nathalie Bernard
2020-2026

Poblañsouriezh

3 035 ann. (2022)^[1]

Stankter

89 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 41′ 44″ Norzh
3° 47′ 24″ Kornôg / 48.695548, -3.790033

Uhelderioù

bihanañ 0 m — brasañ 94 m

Gorread

33,94 km²

Plouganoù

Douaroniezh

War aod Mor Breizh emañ Plouganoù.

**Kumunioù amezek**
Mor Breizh		Sant-Yann-ar-Biz

Plouezoc'h	Lanneur

Plouganoù :Aod

Plouganoù hag ar c'humunioù tro-war-dro

Anv

Ogée (1780) : Plougasnou.
Marteville & Varin (1843) : Plougasnou; Appelée dans les anciens titres latins Ploicathnou (orthographe saxonne dans laquelle le th se prononce comme ds)^[3]
Bernard Tanguy (1992) : Ploicatno, Ploicathno, Ploigathnou, 1040 ; Plegano, 1163 ; Ploegaznou, 1257, c. 1330, 1371 ; Guycaznou, 1419 ; bourg de Guicaznou, 1520.
Talvoudegezh : diwar an anv-den henvrezhonek Catnou.

Ardamezioù

En argant plezhek en glazur.

Istor

Kent 1790

J.B. Ogée : Plougasnou ; 9 lev e kornôg-mervent Landreger, en eskopti, 37 lev diouzh Roazhon ; 3 lev diouzh Montroulez, e isdileuriadurezh hag e veli. Tri mil sakramantad zo enni, en ur gontañ ar re Sant-Yann-ar-Biz, e drev.

XVII^vet kantved

Nac'het e voe an distaoliadeg roueel e miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Plouganoù, Fiacre Trouadec e anv, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz^[4].

Dispac'h Gall

Dekred ar 26 a viz Du 1790 war al le ret : e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Morvan, person, ha Periou, kure^[5].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

Mervel a reas 150 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 3,75% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[6].

Eil brezel-bed

Mervel a reas 61 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[7].
D'an 30 a viz Here 1941 e kouezhas un nijerez Whirlwind I marilhet P7015 eus an 263rd Squadron eus ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) e Plouganoù; lazhet e voe he levier, ne voe ket kavet e gorf^[8].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

Mervel a reas tri milour eus ar gumun^[9].

Brezel Aljeria

Mervel a reas daou vilour eus ar gumun^[10].

Monumantoù ha traoù heverk

Peulvaen Kermadeza
Peulvaen Bleinbalaneg
Peulvaen ar Chapel Bian
Peulvaen Kervouster
Iliz katolik Sant Pêr, XVI^vet, XVII^vet

Chapel Privael
Chapel Sant Samzon
Chapel Sant Nikolaz
Chapel Sant Jorj
Chapel Kerbabu
Chapel Sant Melar
Chapel Santez Barba
Chapel Sant Sebastian, e Kervouster
Chapel Mezkoed
Chapel Itron-Varia Lourdes, e Dibenn
Chapel vihan ar Sakramant
Chapel vihan Itron-Varia Loretta (XVII^vet kantved).

Chapel vihan Sant Jelvestr
Kroaz ar Rouanez
Maner Trovelin

Maner Tromelin

Monumant ar Re Varv

Monumant Sao-Breiz
Privael

Traezhenn Privael-Tregastell, diouzh beg ar Roc'h Louet

Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn^[11].

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a vilourion
Kanada	2 (Morlu), unan anezhe chomet dianav
Rouantelezh-Unanet	6 (Aerlu)
Hollad	8

Mervel a rejont e-pad an Eil Brezel-bed, re an Aerlu d'an 29 a viz Genver 1943 pa gouezhas o c'harr-nij (Halifax II marilhet DT681 ha kodet NP-J) e Plouganoù^[12], re ar Morlu d'an 29 a viz Ebrel 1944 pa voe kaset o bag, an destroyer HMCS Athabaskan, d'ar strad gant an tarzher alaman Elbing T-24^[13]^,^[14].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Brezhoneg

Deskadurezh

Ur c'hlasad divyezhek a zo eno e skol bublik ar bourk (Marie-Thérèse Prigent) abaoe miz Gwengolo 2022.
E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasad skol-vamm divyezhek 19 bugel.

Tud

Yann Jegou, aotrou Penanvern.
Alan ar Gozhker, marc'heg ; aotrou Kozker.
Jozef ar Gozhker, marc'heg, aotrou Rozambo ; kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1672.
Gwilhern a Gergroas, aotrou Kermorvan.
Yves Goezbriand, aotrou Kozhkeroù.

Ardamezeg ar familhoù

	Arel Aotrounez Kervény Palefarzhet etre argant ha glazur.
	Argenton (d') Aotrounez Kermouster En aour hadet gant kroaziganoù kroaziganek en glazur e deir zorzhell en gul.
	Balavenne Aotrounez Kervezeg, Ballac'h, Kermebel En argant e dri ezev en sabel, 2, 1, ur ruilhenn ivez en sabel ouzh kondon.
	Bartaige Aotrounez Kerangroas Plezhek etre argant ha glazur, diforc'het ouzh kab gant ur greskenn en gul.
	Isle (de l') Aotrounez al lec'h-se Sourinet etre aour ha glazur a c'hwec'h pezh ; e gonk a-zehou en gul karget gant ur flourdilizenn en argant. Sturienn ː A chacun on rang.
	Jagu Aotrounez Prat-Meur, Pontizag, Langouere, Kerangouez En sabel e leon en argant heuliet gant teir steredenn ivez en sabel.
	Periou Aotrounez Mesgéau En sabel e dreustell en aour heuliet ouzh kab gant teir c'hregilhenn ivez en aour.
	Quenquizou (du) Aotrounez al lec'h-se ha Kerprigent En sabel plezhek en aour.
	Tréléver (de) Aotrounez Penanvern Sourinet etre erminoù ha gul. [PPC]

Tud bet ganet eno

1919 : François Prigent, skrivagner brezhonek.

Deskadurezh

Div skol bublik zo e Plouganoù : ar skol Marie-Thérèse Prigent er bourk, hag ur skol all e karter Kerenot. Ur skolaj (François Charles) a zo er gumun ivez. E miz Gwengolo 2022 ez eus bet digoret un hentad divyezhek brezhoneg-galleg e skol ar bourk.

Lervlennadur

Abalain, Hervé : Les noms de lieux bretons, Éditions Jean-Paul Gisserot, 2000
Éditions Flohic (a-stroll) : Le patrimoine des communes du Morbihan, 2 levrenn, 1996 (ISBN 978-2-84234-009-4)
Marteville, Alphonse & Varin, Pierre (kendalc'herien J. Ogée) : [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bd6t5394191n/f15.item.r=A.zoom Nouveau dictionnaire istorique et gégraphique de Bretagne, 1843.
Ogée, Jean (1728-1789) : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, 1778 (peder levrenn).
Potier de Courcy, Pol : Nobiliaire et armorial de Bretagne
Tanguy, Bernard : Les noms de lieux bretons, Emgleo Breiz, 2015 (ISBN 978-2-35974-118-6)
Vallerie, Erwan : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez — Corpus – Traité de toponymie historique de la Bretagne, An Here, 1995 (ISBN 978-2-86843-153-0)

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Plouganoù

a vo kavet e Wikimedia Commons.

(fr) Lec'hienn an ti-kêr
(br) Plouganoù war lec'hienn Geobreizh

Notennoù ha daveoù

↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
↑ Ober a rae Lan Inizan gant Plougasnou ha Plouganaouiz a-hed embannadur orin Emgann Kergidu.
↑ Marteville & Varin, op. cit., p. 327
↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)
↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, p. 47.
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Pertes RAF Finistère
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Memorial Genweb
↑ (fr)Université de Lille
↑ (fr)Pertes RAF Finistère
↑ (fr)Chronologie d'avril 1944
↑ (en)Commonwealth War Graves Commission

[1] Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA

[2] Ober a rae Lan Inizan gant Plougasnou ha Plouganaouiz a-hed embannadur orin Emgann Kergidu.

[3] Marteville & Varin, op. cit., p. 327

[4] Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg)

[5] Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, p. 47.

[6] (fr)Memorial Genweb

[7] (fr)Memorial Genweb

[8] (fr)Pertes RAF Finistère

[9] (fr)Memorial Genweb

[10] (fr)Memorial Genweb

[11] (fr)Université de Lille

[12] (fr)Pertes RAF Finistère

[13] (fr)Chronologie d'avril 1944

[14] (en)Commonwealth War Graves Commission

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]