Gwitalmeze

kumun Penn-ar-Bed
Gwitalmeze
An aod.
An aod.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Ploudalmézeau
Bro istorel Bro Leon
Melestradurezh
Departamant Penn-ar-Bed
Arondisamant Arondisamant Brest
Kanton Gwitalmeze (betek 2015)
Plabenneg (abaoe 2015)
Kod kumun 29178
Kod post 29830
Maer
Amzer gefridi
Marguerite Lamour
2008-2020
Etrekumuniezh KK Bro an Hirwazh
Bro velestradurel Bro Brest
Lec'hienn web (e galleg)
Poblañsouriezh
Poblañs 6 333 ann. (2020)[1]
Stankter 273 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 32′ Norzh
4° 39′ Kornôg
/ 48.53, -4.65
Uhelderioù bihanañ 0 m — brasañ 84 m
Gorread 23,18 km²
Breizh5dept.svg
Lec'hiañ ar gêr
Gwitalmeze

Gwitalmeze (distaget [ɡɥi.talˈmeː.ze]) a zo ur gumun eus Bro-Leon, e departamant Penn-ar-Bed, e gwalarn Breizh. Betek 2015 e oa penn kanton.

DouaroniezhAozañ

AnvAozañ

  • Bernard Tanguy ː Plebs Telmedovia, 884; Ploedalmezeu, c. 1330, 1467; Ploedalmezeau, Guytalmezeau, 1544;
  • Erwan Vallerie ː Plebs Telmedovia, 884; Ploedalmezeu, c. 1330; Ploedalmezen, 1516; Guytalmezeau, 1544; Ploutalmezauff, 1629; Ploudanmezeau, 1630; Guytalmeseau, 1636

Gerdarzh ː diasur

ArdamezioùAozañ

  «rannet: ouzh 1: en erminoù; ouzh 2: troc'het, en glazur e bemp grizilhon lammellet en argant; ha treustellet etre aour ha gul»
  • Diwar ur mennozh gant an Ao. & It. Caraes
  • Diviz kuzul-kêr: Miz Du 1978

SturiennAozañ

  • Ger-stur kêr Gwitalmeze a zo : « Mar kar Doue, da vat ez ay ».
  • Savet eo diwar euredenn div familh eus ar c'horn-bro, ar familh Du Chatel hag ar familh Kerlec'h :

Mar car doue e oa ger-stur ar familh Du Chatel, Da vat ezay e oa hini ar re Kerlec'h.

IstorAozañ

OrinAozañ

  • Gwitalmeze a zo ur barrez kozh a oa savet diwar Gwitalmeze, Sant-Pabu ha Lambaol-Gwitalmeze a-vremañ.
  • Ar bourk kozh a oa lec'hiet e kêriadenn Gwitalmeze-Gozh hag a oa dindan Eskopti Leon.

Dispac'h GallAozañ

XXvet kantvedAozañ

BrezhonegAozañ

Ar Brezoneg er SkolAozañ

  • 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[4].

DeskadurezhAozañ

  • Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1977. An hini gentañ e oa eus ar rouedad.
  • E distro-skol 2022 e oa enskrivet er skol Diwan hag er c'hlasoù divyezhek 106 skoliad (14,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[5]

Monumantoù ha traoù heverkAozañ

  • Dolmen Guilliguy, e Portsall
  • Krugell-vein Enez Karn
  • Peulven bolzek Sandrione
  • Peulven plasenn ar Gezeg
  • Iliz sant Pêr (XVIIIvet-XIXvet)
  • Iliz Itron-Varia ar Skapular (1895-1921-1956)
  • Chapel sant Elar, e Kerdanou (XIXvet)
  • Maner Kereunou (XVvet)
  • Maer Lestremeur (XVvet-XIXvet)
Bro Niver a soudarded
  Kanada 1 (Tirlu), dianav
  Kanada 3 (Aerlu)
  Rouantelezh-Unanet 4 (Aerlu)
Hollad 8

Ar 7 karrnijour a varvas e-pad an Eil Brezel Bed, hini an tirlu a voe kavet er mor e miz Gwengolo 1918, e-pad ar Brezel-bed kentañ[6].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962Aozañ

Niver a annezidi

MelestradurezhAozañ

Roll maered ar gumun
Mare Anv Strollad Karg
27 Du 1791 16 Meurzh 1793 François Barbier Noter
16 Meurzh 1793 23 C'hwevrer 1794 Gilbert-Jean Carof
23 C'hwevrer 1794 8 Kerzu 1795 Pierre Jaouen de Lestrémeur
8 Kerzu 1795 1800 Guillaume Balc’h Noter
1800 1807 Yves Guéguen
1807 1815 Jacques Riou
1815 1817 Joseph Le Balc’h Noter
1817 1828 Rosec-Maisonneuve
1828 1835 Jean-Vincent Colin
1835 1840 Rosec-Maisonneuve
1840 1864 Alexis Julien Noter
1864 1898 Bénoni Guillard Noter
1898 1942 Jules Fortin Alvokad, mab-kaer ar maer a-raok
1942 1944 Jean Carof
1944 29 Ebrel 1945 François Kerleroux Prezidant an Dileurierezh Ispisial
29 Ebrel 1945 1956 Jean Caraes
1956 19 Mae 1961 François Squiban
19 Mae 1961 18 Meurzh 2001 Alphonse Arzel UDF
18 Meurzh 2001 e-kerzh Marguerite Lamour UMP
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

TudAozañ

  • Alphonse Arzel (1927-2014), politikour bet maer eus Gwitalmeze etre 1961 ha 2001, ha senedour.

Ardamezeg ar familhoùAozañ

  Barbier / Bar Ver,

aotrounez Kernatoux

En argant e ziv dreustell en sabel

GevelliñAozañ

Bro Kêr abaoe
  Bro-Saoz Cullompton (Devon) 1977

Liammoù diavaezAozañ

Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

LevrlennadurAozañ

  • Embannadurioù Flohic : Le Patrimoine des communes du Finistère. 1998
  • Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
  • Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère. Chasse-Marée. ArMen. 1990
  • Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Notennoù ha daveoùAozañ

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 42
  3. Pertes USAAF Finistère
  4. Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  5. Distro-skol ar c’helenn divyezhek
  6. Commonwealth War Graves Commission