Aloubadeg

Un obererezh vilourel eo an aloubadeg, houmañ kaset da benn gant un strollad tud armet diwar abegoù douarpolitikel ken e tapont ar veli war un tiriad pe e kemmont stumm e renerezh. Un obererezh brezel eo ha deroù ur brezel e c'hell bezañ, met a-wechoù diwezh ur brezel evel lodenn diwezhañ ur strategiezh. Koulskoude e c'hell bezañ gwelet un aloubadeg evel ur gwaskerezh gant lod eus an dud aloubet hag evel un dieubidigezh gant ul lodenn all.

Dre-vras e rank un aloubadeg degas un toullad bras a dud armet ken e teu o nerzhioù da vezañ kreñvoc'h ha stankoc'h evit ma chomo an tiriad dindan o dalc'h. Ober a reer anv eus un aloubadeg pa vez an nerzhioù milourel dindan renerezh tud estren ha n'haller ket ober gant an termen pa vez brezelioù diabarzh, emsavadegoù, taolioù-Stad, krougadegoù ha lazhadegoù diouzh an druilh.

Roll an aloubadegoù

Kent 900

• 55-43 av. J.-C : Aloubadeg Breizh-Veur gant ar Romaned;
• 406 – 407 : Aloubadeg Galia gant an Alaned, ar Sueved, ar Vandaled, ar Vurgonded pa oa an Huned o tont e Europa. Graet e vez eus ar fedoù-se an « Aloubadegoù meur » gant an istorourien vodern;
• vers 450 : Aloubadeg Breizh-Veur gant an Angled hag ar Saozon;
• 642-711 : Aloubadeg Aljeria gant an Arabed da vare Aloubadeg ar Vuzulmaned.
• 711-732 : Aloubadeg Spagn gant ar Vuzulmaned pe ar Conquista.

900-1199

• 914, 919 et 969 : Aloubadeg Egipt gant Fatimided Tunizia.
• 1019 : Aloubadeg Kyushu, Japan gant ar vorpreizherien
• 1066 : Aloubadeg Breizh-Veur gant Norvegiz, Normaned ha Brezhoned. Aet eo ar veli d'an Normaned.
• 1068 : aloubadeg Egipt gant an Durked Seldjoukiz
• 1099 : Aloubadeg an Douar santel gant ar Groazidi
• 1102, 1103, 1105 : Aloubadeg Rouantelezh Jeruzalem] gant Egiptiz.
• 1115-1118 : Aloubadeg Egipt gant Rouantelezh Jeruzalem
• 1171, 1173 ha 1187 : Aloubadeg Rouantelezh Jeruzalem gant Egiptiz.
• 1191 : Aloubadeg Kiprenez gant ar Saozon

1200-1299

Aloubadegoù ar Gengiskhanidi

Mongoled

• 1205-1209 : Aloubadeg tiriad Sinaiz Xia gant ar Vongoled
• 1211-1234 : aloubadeg Rouantelezh Jin gant ar Vongoled
• 1218-1220 : Aloubadeg ar C'hwarezm gant ar Vongoled
• 1220-1224 : Aloubadeg Rusia, Jorgia, Koumaned ar C'haokaz, ar C'houban, Astrakhan, Ukraina gant ar Vongoled
• 1236 : Aloubadeg Korea gant ar Vongoled
• 1237-1238 : Aloubadeg Rusia gant ar Vongoled
• 1240 : Aloubadeg Ukraina, Polonia ha Hungaria gant ar Vongoled
• 1241 : Aloubadeg Aostria gant ar Vongoled
• 1244 : Aloubadeg Anatolia gant ar Vongoled
• 1251-1259 : aloubadeg Persia, Siria ha Mezopotamia gant ar Vongoled (Timour-Leng)
• 1274 et 1281 : aloubadeg Japon gant ar Vongoled (Koubilai Khan)
• 1281 : Aloubadeg Siria gant ar Vongoled
• 1283, 1285 ha 1287 : aloubadeg ar Viêt Nam gant ar Vongoled
• 1293 : Aloubadeg enez Java gant ar Vongoled

Aloubadegoù all

• 1296 : Aloubadeg Bro-Skos gant ar Saozon
• 1297 : Aloubadeg Monaco gant ul lu italian.

1300-1699

• 1421 : Aloubadeg Egipt gant Rouantelezh Kiprenez
• 1499 : Aloubadeg Italia gant ar C'hallaoued
• 1515 : Aloubadeg Italia gant ar C'hallaoued
• 1592-1598 : Aloubadeg Korea gant Japaniz
• 1594 : Aloubadeg Kambodia gant Rouantelezh Siam
• 1650 : Aloubadeg Bro-Skos gant ar Saozon

1700-1915

• 1745 : Aloubadeg Bro-Saoz gant Skosiz
• 1756 : Aloubadeg Saks gant Prusia
• 1757 : Aloubadeg Bohemia gant Prusia
• 1775 : Aloubadeg Kanada gant partizaned stadunanat e-korf Brezel Dizalc'hidigezh ar Stadoù-Unanet
• 1788 : Aloubadeg Nepal gant ul lu sinat-ha-tibetan
• 1812-1814 : Aloubadeg Kanada gant ar Stadoù-Unanet
• 1858 : Aloubadeg Viêt Nam gant ar C'hallaoued
• 1904 : Aloubadeg Tibet gant ul lu indian-ha-breizhveuriat
• 1910 : Aloubadeg Tibet gant Sinaiz
• 1915 : Aloubadeg Haiti gant ar Stadoù-Unanet

Etre an daou vrezel

• 1931 : Aloubadeg Manchouria gant Japaniz
• 1938-1939 : Aloubadeg Tchekoslovakia gant an Alamaned hag Hungariz

Eil Brezel-bed (1939-1945)

• 1añ a viz Gwengolo 1939 : Aloubadeg Polonia gant an Alamaned hag an Unaniezh soviedel, abeg kentañ Eil Brezel-bed e Europa
• 30 a viz Gwengolo 1939 : Aloubadeg Finlandia gant an Unaniezh Soviedel
• 1940 : Aloubadeg Albania gant ar Gresianed
• 1940 : Aloubadeg Somalia breizhveuriat, Egipt ha Bro-C'hres gant an Italianed
• 1940 : Aloubadeg Danmark, Norvegia, Belgia, Bro-C'hall, Luxembourg, an Izelvroioù, an Inizi Saoz-ha-Norman, Roumania hag Unaniezh Soviedel gant an Alamaned
• Aloubadeg enez Timor portugalat gant al luioù aostralian hag izelvroat
• 6 a viz Ebrel 1941 : Aloubadeg Yougoslavia gant an [[Alamaned Hungariz hag an Italianed
• 10 a viz Ebrel 1941 : Aloubadeg Greunland gant ar Stadoù-Unanet
• 7 a viz Gouere 1941 : Aloubadeg Island gant ar Stadoù-Unanet
• 4 Mezheven, 8 Mezheven ha 25 Mezheven 1941 : Aloubadeg Iran, Irak ha Siria gant ar Vreizhveuridi ha Nerzhioù ar C'hallaoued dieub
• 22 juin 1941 : Aloubadeg an Unaniezh soviedel gant an Alamaned (Oberiadenn Barbarossa)
• 8 Kerzu, 16 Kerzu ha 18 Kerzu 1941 : Aloubadeg Malaizia, Borneo ha Hong Kong gant Japaniz
• 1941 : Aloubadeg an Inizi Salomon gant ar Stadoù-Unanet
• 1941 : Aloubadeg enez Guam, Filipinez, an Inizi Salomon ha Singapour gant Japaniz
• 1942 : Aloubadeg Indonezia gant Japaniz
• 1942 : Aloubadeg Italia (Sikilia) gant ar Vreizhveuridi hag ar Stadoù-Unanet (Oberiadenn Husky)
• 8 Du 1942 : Aloubadeg Norzhafrika gant ar Stadoù-Unanet hag ar Vreizhveuridi (Oberiadenn Torch)
• 1943 : Aloubadeg Italia gant ar Stadoù-Unanet hag ar Vreizhveuridi
• 15 a viz Meurzh 1944 : aloubadeg Hungaria gant an Alamaned
• 6 a viz Mezheven 1944 : [[Emgann Normandi|aloubadeg Normandi (Bro-C'hall)]] gant ar Gevredidi (Oberiadenn Overlord)
• 1944 : Aloubadeg Alamagn gant ar Gevredidi
• 1944 : Aloubadeg Bulgaria ha Yougoslavia gant an Unaniezh Soviedel
• 1944 : Aloubadeg Belgia, [[Izelvroioù], Luksembourg, Bro-C'hres, Filipinez hag Albania gant ar Gevredidi
• 1944 : Aloubadeg Guam gant ar Stadoù-Unanet
• 29 a viz Meurzh 1945 : aloubadeg Polonia hag Aostria gant an Unaniezh soviedel
• 11 a viz Ebrel 1945 : Aloubadeg Japan gant ar Stadoù-Unanet
• 1945 : Aloubadeg Burma gant ar Gevredidi
• 9 a viz Eost 1945 : Aloubadeg Sina ha Korea gant an Unaniezh soviedel
• 30 a viz Eost 1945 : Aloubadeg Hong Kong gant ar Vreizhveuridi

Abaoe 1945

• 1945 : Aloubadeg Viêt Nam gant ar C'hallaoued, asambles gant an Indianed hag ar Vreizhveuridi
• 1948 : Aloubadeg Israel gant broioù arab ar Reter-Nesañ
• 1950 : Aloubadeg Tibet gant Sinaiz
• 1956 : Aloubadeg Egipt gant Bro-C'hall, ar Rouantelezh-Unanet hag Israel
• 1956 : Aloubadeg Hungaria gant Unaniezh Soviedel
• 1961 : Aloubadeg c'hwitet Kuba gant Kubaned divroet diwar intrudu ar Stadoù-Unanet hag o CIA
• 1968 : Aloubadeg Tchekoslovakia gant nerzhioù milourel Feur-Emglev Varsovia
• 1971 : Aloubadeg Reter Pakistan gant an Indianed
• 1973 : Aloubadeg Israel gant Siria haEgipt
• 1974 : aloubadeg Norzh Kiprenez gant an Durked
• 1975 : Aloubadeg Reter Timor gant Indoneziz
• 1978 : Aloubadeg Kambodia gant Viêt Nam
• 1979 : Aloubadeg Afghanistan gant Unaniezh Soviedel
• 1982 : Aloubadeg an Inizi Maloù, da gentañ gant nannsoudarded Arc'hantiniz, heuliet gant ar morlu arc'hantinat (Oberiadenn Rosario)
• 1982 : Aloubadeg dan Inizi Maloù gant ar Rouantelezh-Unanet
• 1983 : Aloubadeg Grenada gant ar Stadoù-Unanet hag o c'hevredidi eus ar Garaibed
• 1989 : Aloubadeg Panama gant ar Stadoù-Unanet
• 1990 : Aloubadeg Koweit gant Irakiz
• 1991 : Aloubadeg Koweit gant kenunaniezh 34 riez kaset asambles gant ar Stadoù-Unanet (Oberiadenn Korventenn an deserzh)
• 1994 : Aloubadeg Haiti gant un nerzh etrebroadel (MNF) kaset gant ar Stadoù-Unanet
• 2001 : Aloubadeg Afghanistan gant ar Stadoù-Unanet hag o c'hevredidi
• 2003 : Aloubadeg Irak gant ur henunaniezh kaset war-raok gant ar Stadoù-Unanet

Pennadoù kar

• Brezel