Brezhoneg e Bro-Roazhon
Brezhoneg a vez komzet e Bro-Roazhon a bell zo, ha kelennet ivez abaoe fin an XIXvet kantved da vihanañ. (Daveoù a vank)
Istor kemmañ
XVIvet kantved kemmañ
- E 1532 e voe kurunennet an dug Frañsez III e kêr Roazhon, degemeret gant an eskob Eozen Maeeug en iliz-veur. Eno e c'hallas an dug lenn ur varzhoneg e brezhoneg, war un daolenn ispilhet, skrivet gant lizherennoù aour.
XVIIvet kantved kemmañ
- Skoliet eo Juluan Maner e skolaj ar jezuisted, a zeuy da vezañ al lise Zola. Met e Kemper eo e tesko brezhoneg.
XVIIIvet kantved kemmañ
- Embannadur kentañ Geriadur Gregor Rostren e 1732.
Lec'hioù ma vez(e) kelennet brezhoneg e Bro-Roazhon kemmañ
- Kelc'h keltiek Roazhon, a oa un ti dezhañ e kreiz-kêr betek ar bloavezhioù 1980. Brezhoneg a vez kelennet atav abaoe ma'z eo bet savet.
- Kelc'h Debeauvais, a gelenne brezhoneg adalek dibenn 1965 betek 1969 e Leurgêr al Lisoù,
- Skol an Emsav adalek 1969
- Skolioù Diwan Roazhon, Magoer ha Felger,
- Skolioù prevez
Skolioù-Stad kemmañ
- Skol-Veur Roazhon, pa voe anvet Joseph Loth e 1883 da "gelenner war ar c’heltieg" (kelenn brezhoneg a vije bet torfed).
Adalek ar bloavezhioù 1970 e oa bet brezhoneg en un toullad skolajoù ha tost en holl liseoù.
Adalek 1980 e oa bet klasket lakaat brezhoneg er c'hentañ derez gant ar gevredigezh APEEB (deuet da vout Div Yezh), savet gant Jean-Yves Broudic ha Jakez Cosquer.
Tiez-embann brezhonek e Bro-Roazhon kemmañ
- Sav-Heol, e Reuz, a embann ivez levrioù divyezhek (war-bouez UL levr gallek)[1].
- Skol an Emsav, a embann un hentenn-deskiñ hag deiziataerioù dreist-holl
- TIR[2] a embann levrioù gallek dreist holl.
- An ti-embann gallek Éditions Goater en deus embannet un dornad levrioù brezhonek.
Aozadurioù all kemmañ
Brezhonegerien e Bro-Roazhon kemmañ
Miliadoù a dud zo bet o studiañ brezhoneg e Roazhon, lod zo bet ivez o kelenn eno, pe o skrivañ pe o labourat er media, a-raok mont da lec'h all.
- Geriadurourien
- Frañsez Favereau, eus Kelc'h Debeauvais (Kevrenn Roazhon)[3], kelenner er skol-veur, skrivagner,
- Yann-Baol an Noalleg (Daveoù a vank)
- Skrivagnerien
- Ernest ar Barzhig, kelenner ha romantour
- Yann Bijer, romantour
- Annie Coz, kelennerez alamaneg ha romantourez
- Youenn Olier, kelenner latin , barzh ha romantour
- Kelennerien
- Alan Botrel, kelenner lise, kelenner er skol-veur, barzh, troour
- Gwendal Denez
- Pêr Denez, rener kevrenn geltiek ar skol-veur;
- Yann-Bêr Duval, kelenner jedoniezh ha brezhoneg en ur skolaj
- François Falc'hun, kelenner er skol-veur
- Léon Fleuriot, rener kevrenn geltiek ar skol-veur
- Mark Kerrain, kelenner lise hag er skol-veur
- Pierre Le Roux, kelenner er skol-veur, diazezer an ALBB
- Lukian Kergoat, kelenner ha rener kevrenn geltiek ar skol-veur
- Pierrette Kermoal, kelennerez c'hallek
- Politikerien
- Yann-Bêr Duval, kuzulier-kêr, kelenner jedoniezh ha brezhoneg
- Lena Louarn, kuzulierez-rannvro
- Kelaouennerien
- Fañch Broudig, rener abadennoù brezhoneg FR3
- Bernez Rouz, rener abadennoù brezhoneg FR3
- Milio Latimier, kelaouenner gant Bremañ betek 2021
- Tud all
- Gwenvael Jéquel, bet rener Skol an Emsav
- Olier ar Mogn, bet rener Bremañ
Gwelout ivez kemmañ
Notennoù kemmañ
- ↑ Ur skouer nemeti, kavet war load ar Groupement d'associations culturelles de langue bretonne
- ↑ Travaux d'Investigation et de Recherche
- ↑ Danevellou obererezh, Emsav niv. 25, Genver 1969, p. 12