Gwenrann

Gwerrann
Gwerrann gwelet eus ar paludoù-holen.
Anv gallaouek	Gèraundd
Anv gallek (ofisiel)	Guérande
Bro istorel	Bro-Naoned
Melestradurezh
Departamant	Liger-Atlantel
Arondisamant	Sant-Nazer
Kanton	Gwenrann (pennlec'h)
Kod kumun	44069
Kod post	44350
Maer Amzer gefridi	Stéphanie Phan-Thanh 2014-2020
Etrekumuniezh	Tolpad-kêrioù Kab Atlantel
Bro velestradurel	hini ebet
Lec'hienn web	www.ville-guerande.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	15 873 ann. (2017)
Stankter	195 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 19′ 41″ Norzh 2° 25′ 46″ Kornôg 47° 19′ 41″ Norzh 2° 25′ 46″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 61 m
Gorread	81,44 km²
Gwerrann

Gwerrann a zo ur gumun eus Breizh el Liger-Atlantel.

Anv

Stummoù skrivet

• Erwan Vallerie ː Uuenran, 857; in plebe Keriac, 861; Uuerrann, 865; Uueran, 876; Uuenrann, Uuenran, XIt; Guarranda, Guerrandiae, 1070; Guarranda, 1095; Guerran, Guerrandia, 1112; Garranda, 1129; Guerrann, 1160; Guerrandia, 1194; Garrandia, Guenrandia, 1252; Guerrande, 1263; Guerrandia, Guenrandia, 1330; Guenrant, 1330; Guerrande, 1343; Guerrand, 1355; Gueriande, 1414; Garande, 1450; Garande, 1451; Guerandia, Guerrandia, 1453; Anguerrande,1479

Gerdarzh

• Abalamour d'ar paludoù holen eo anavezet Gwerrann (daveoù, mar plij).

Ardamezioù

• 
• 

En argant e fempzeg brizhenn erminig laket 5, 4 3, 2, 1.

Ardamezioù kadarnet dre reizhadur ar roue Charlez X, an 11 a viz Du 1829.

Istor

Feur-skrid 1381

Roll ar sinerien

	Perrot Abraham
	Jean d'Andigné
	Berthelot d'Angoulvent
	Guillaume Anseau, konestabl Gwengamp

Dispac'h Gall

• Krouet e voe kumun Gwerrann e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn Kanton Gwerrann. Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Gwerrann da benn Bann Gwerrann . E 1800 e voe lakaet en Arondisamant Savenneg .

XIX^vet kantved

• Krouet e voe kumun An Turball e 1865 diwar ul lodenn eus tiriad kumun Gwerrann .

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• 276 gwaz ag ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 4,4 % eus he foblañs e 1911 .

Eil brezel-bed

• D'an 3 a viz Genver 1943 e kouezhas ur c'harr-nij B-17 eus aerlu SUA (United States Army Air Forces) e Gwerrann; pevar nijour a voe lazhet, ar c'hwec'h nijour all eus e baread a voe tapet gant an Alamaned .

Brezhoneg

Ur stumm ijinet ha kamm-amzeriet eo "Gwenrann", Gwerrann eo ar stumm reizh. Dont a ra eus ur stumm hen-vrezhoneg "Uuenrann", aet eo ar strollad / -nr-" da / -rr- / araok ma yafe / w- / da / gw- /, en hen-vrezhoneg e veze dija kavet ar stumm emdroet "Uueran" (Kartuler Redon, IXvet kantved), testenniet mat eo ar stumm "Gwerrann" ("Guéran" e-barzh geriadur Cillart de Kerampoul, hag ar stumm kemmet "Uereñn" e brezhoneg ar vro).

Ar Brezoneg er Skol

• 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol .

Ya d'ar brezhoneg

• D'an 18 a viz Here 2010 e oa bet votet live 1 ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Deskadurezh

• Ur skol Diwan a zo eno abaoe 1999.
• E distro-skol 2019 e oa 32 skoliad enskrivet er skol Diwan (2,3 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez).

Melestradurezh

Roll ar vaered

Prantad	Anv	Strollad	Karg
Meurzh 2001	Jean-Pierre Dhonneur
Da vezañ klokaet.

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Tud

• François Guillemot de Villebois (1681 Gwerrann - 1760 Tartu, Estonia), besamiral rusian.
• Anne François Augustin de La Bourdonnaye (1747 Gwerrann - 1793 Dacs), beskont ha jeneral.
• Louis de Sol de Grisolles (1761 Gwerrann – 1836 Bourdel), ofisour er verdeadurezh c’hall ha diwezhatoc’h penn chouan.
• Louis François Foucher de Careil (1762 Gwerrann – 1835 Garches), jeneral rannlu e-pad brezelioù Napoleon, letanant ar roue. E anv a c’heller gwelet dindan ar Volz-Enor e Pariz.
• Gustave Clétiez (Gwerrann 1830 - 1896), ograouer, livour ha priour.
• Henri Quilgars, (Gwerrann 1877 – Penc'herieg 1937), arkeologour hag istorour. Skrivet en doa meur a bennad ha meur a levr diwar-benn glad hag istor Bro Gwerrann.
• Gustave Tiffoche (Sant-Nazer 1930 - Gwerrann 2011), priour, kizellour ha livour
• Pascal Bertho, ganet e 1964 e Gwerrann, senarioour ha treser bannoù treset.
• Denys Quistrebert, ganet e 1971 e Gwerrann, aozer bannoù treset.
• Gérard Lanvin, aktour, emañ o chom e Gwerrann.

Gevelliñ

• Dinkelsbühl,  Alamagn
• Dolgellau, Kembre
• Almagro, Spagn
• Castro Marim, Portugal

Monumantoù ha traoù heverk

• 

  Ar mogerioù-kreñv

• 

  Iliz katolik Sant-Albin

• 

  Paludoù holen

• Mirdi ar verc'hodenn.
• Ti ar baluderien.
• Terre de sel, mirdi, sal-diskouezadeg ha stal kevelouri ar baluderien.
• Monumant ar re varv.

Roet eo bet al label Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor dezhi.

Festoù

Lennegezh

• Festival al Levr e Breizh: bep bloaz e miz Du adalek 2003

Sonerezh

• Les Celtiques de Guérande (Festoù keltiek Gwerrann): aozet bep bloaz gant ar c'helc'h keltiek "Bro-Gwerrann", e miz Eost, adalek 1990
• La Voix des Orgues (Mouezh an Ograoù): sonadegoù en iliz-chabistr Sant-Albin, d’ar Gwener da noz peurliesañ, e miz Gouere hag e miz Eost, adalek 1955
• Festival Terres Blanches (Festival Douaroù Gwenn): 2005-2012

Festoù all

• La Fête Médiévale de Guérande (Fest krennamzerel Gwerrann): bep bloaz e miz Mae e-pad daou zevezh
• Fête des Métais (Fest ar Verourien): bep bloaz e miz Gouere, da vare Gouel Mari-Vadalen, adalek 1980, e-kichen ar gêriadennig "Ar Vadalen"

Pennad kar

• An Turball.

Liammoù diavaez

• Lec'hienn ofisiel an ti-kêr
• Holen Gwerrann
• Mirdi ar verc'hodenn
• Ti ar baluderien
• Terre de sel
• Kelc'h keltiek "Bro-Gwerrann"

Levrlennadur

• Michel Froger & Michel Pressensé : Armorial des communes de Loire-Atlantique. 1996
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995