Pornizh

Pornizh
Ar porzh kozh hag ar c'hastell.
Anv gallaouek	Port-Nitz
Anv gallek (ofisiel)	Pornic
Bro istorel	Bro-Raez ( Bro-Naoned)
Melestradurezh
Departamant	Liger-Atlantel
Arondisamant	Sant-Nazer
Kanton	Pornizh (pennlec'h)
Kod kumun	44131
Kod post	44210
Maer Amzer gefridi	Jean-Michel Brard 2014-2026
Etrekumuniezh	Pornizh Tolpad Bro-Raez (sez)
Bro velestradurel	Bro Raez Atlantel
Lec'hienn web	www.pornic.fr
Poblañsouriezh
Poblañs	16 886 ann. (2020)
Stankter	179 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 07′ 00″ Norzh 2° 06′ 00″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 31 m
Gorread	94,2 km²
Pornizh

Pornizh a zo ur gumun eus Breizh el Liger-Atlantel hag e Bro-Raez. Pennlec'h Kanton Pornizh eo.

Douaroniezh

E su Breizh emañ Pornizh, er su da aber al Liger hag en norzh da Enez Nervouster. War vord Bae Bourc'hnevez emañ.

Anv

A. Pornizh:

• Erwan Vallerie ː Porsnith, 1187; Porsniti, Pornit, 1083; Pornic, 1206; Pornic, 1383; Pornit, 1394; Pornic, 1399; Pornid, 1418; Pornit, 1435; Pornic, 1451; Pornis, 1487

B. Klionː Claone, XI^vet

Istor

Maen-koun da Alan II.

Dispac'h Gall

• Krouet e voe kumun Pornizh e 1790 diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn Kanton Pornizh hag e Bann Pembo. E 1800 e voe lakaet en Arondisamant Pembo.

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 62 waz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 2,95 % eus he foblañs e 1911.

Kemmoù Arondisamant

• 1926: lakaet e voe ar gumun en Arondisamant Sant-Nazer pa voe diskaret Arondisamant Pembo.
• 1973: Lokmaria ha Klion a voe staget ouzh kumun Pornizh.

Eil brezel-bed

• Mervel a reas seizh den eus ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv.

Trevadennoù

• Brezel Aljeria: mervel a reas tri milour eus ar gumun hervez monumant ar re varv.

Darvoudoù-sport a bep seurt

• 26 a viz Gouere 2003: 19vet hag 2^l diwezhañ tennad-hent Tro Bro-C'hall etre Pornizh ha Naoned (a-benn d'an eur); trec'h eo David Millar (Skos).

Gouelioù

• Meurlarjez e miz Ebrel (a-hed an deiz hag an noz).
• Gouel Breizh tro-dro da zevezh Sant-Erwan d'an 19 a viz Mae.
• Gouel Sant-Jili tro-dro d'an 2 a viz Gwengolo.

Lec'hiadur Pornizh el Liger-Atlantel

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

Roll ar vaered zo bet

Prantad	Anv	Strollad	Kargoù	Oberennoù pennañ
02/1790-11/1790	Boisselier Joseph
11/1790-1791	Boutet
1791-III	Joseph Rocheteau
III-IV	Bonfils
IV-1800	Martin Voisin			E anv zo bet roet d'ar straed a goubl an ti-kêr ouzh ar marc'had
1800-1802	Thomas Babin
1802-1803	Léonard Quirouard
1803-1814	René Paynot
1814-1820	Édouard Thomas		roet e zilez
1820-1827	Jean Benoist		bet kuzulier
1827-1830	Pierre Perrotin
1830-1832	Eugène Terrier
1832-1835	J.-B. Quirouard
1835-1843	Julien Guichet		marv e-pad e amzer-gefridi
1843-1848	Julien Quirouard
1848-1852	Toussaint Guillon
1852-1856	Dr. Stanislas Bocandé
1856-1860	Guillaume Tardif
1860-1866	Dr. Stanislas Bocandé
1866-1870	Adrien Thibaud		noter
1870-1872	Toussaint Guillon
1872-1888	Jean Louis Chollet
1888-1895	Achille Landreau		noter
1895-1912	Auguste Laraison		miliner
1912-1919	Dr Louis Simon
1919-1929	Alfred Chauvin
1929-1943	Joseph Girard
	...
1985-1993	Gilbert Pollono
1993-2014	Philippe Boënnec	UMP
Da vezañ klokaet.

Brezhoneg

Panelloù divyezhek.

Un nebeud anvioù a orin brezhonek a gaver e Pornizh hag e bro-Raez. Koulskoude ne voe ket ar brezhoneg evit chom pell er c'horn-se eus ar vro ma voe mouget abred. N'eo ket anavezet-kaer istor ar brezhoneg e bro-Raez.

Abaoe fin an XX^vet kantved da nebeutañ eo krog Pornizhiz zo da labourat evit lakaat war wel o breizhadelezh. Intrudu zo bet kemeret gant ar bed kevredigezhel ha darempredoù zo bet skoulmet gant an dilennidi.

Kentelioù brezhoneg d'an dud deuet a zo gant Kelc'h Keltiek Pornizh abaoe 1999. E 2004 e oa bet staliet panelloù divyezhek war hentoù mont tre ar gumun.

D'ar 1añ a viz Meurzh 2006 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun. Kentañ kumun Breizh-Uhel o sinañ ar garta eo bet Pornizh.

E deroù ar bloavezhioù 2000 e voe ur raktres hag ur stourm evit sevel ur skol divyezhek prevez e Pornizh. Kazeg a reas an emsaverien kar-o-yezh d'ar mare-se. Tamm-ha-tamm e reas e dreuz ar soñj sevel Skol Diwan Pornizh er gumun. E miz Gwengolo 2012 eo bet digoret ar skol Diwan gant 14 bugel (1,1% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez), anezhi ar skol vrezhonek kentañ e su al Liger.

E Pornizh eo diazezet an embanner Thierry Jamet a lakaas treiñ Harry Potter e brezhoneg.

Lakaet ez eus bet e plas gant an dud binvioù stummañ evit ma c'hallfe ar yezh adwriziennañ er gumun. Bep un tammig en em zispak un tamm buhez sevenadurel vrezhonek er vro.

Skol Diwan Pornizh

Serret eo bet Skol Diwan Pornizh e 2013, pa oa bet digoret e 2012.

Lec'hioù brudet ha monumantoù

• Abati Lokmaria Pornizh.
• Kastell Pornizh.
• Ar porzh.
• Lokmaria-Pornizh.
• Iliz katolik Sant Pêr, e Klion.
• Iliz katolik Sant Jili.
• Iliz katolik Intron-Varia.
• Chapel Intron-Varia Gwir-Sikour.
• Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudennoù.
• Plakenn ar re varv 1914-1918 en iliz katolik, luc’hskeudennoù ha plakenn ar re varv 1939-1945 ha Brezel Aljeria, luc’hskeudennoù.

Bezioù ar C'hommonwealth

Bezioù ar C'hommonwealth e bered kumun Klion: Le Clion-sur-Mer Communal Cemetery

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	44 (Aerlu 1 Morlu 2 Tirlu 41)
Dianv	tremen 25
Hollad	tremen 70

Marvet int e-pad an Eil Brezel-bed. An darn vrasañ eus ar vilourion douaret er vered (33 diwar ar 44 milour anavezet hag an darn vrasañ eus ar re chomet dianv) a varvas d'ar 17 a viz Even 1940 pa voe kaset d'ar strad ar mordreizher RMS Lancastria eus ar Rouantelezh-Unanet e donvor Sant-Nazer. An daou vartolod a varvas e miz Meurzh 1942 goude an Oberiadenn Chariot.

Bezioù ar C'hommonwealth e bered kumun Lokmaria: Ste. Marie Communal Cemetery

Bro	Niver a soudarded
Rouantelezh-Unanet	24 (Aerlu 1 Tirlu 23)
Dianv	tremen 10
Hollad	tremen 34

Marvet int e-pad an Eil Brezel-bed. An darn vrasañ eus ar vilourion douaret er vered a varvas d'ar 17 a viz Even 1940 pa voe kaset d'ar strad ar mordreizher RMS Lancastria eus ar Rouantelezh-Unanet dirak Sant-Nazer.

Bered ar C'hommonwealth: Pornic War Cemetery

Bro	Niver a soudarded
Suafrika	2 Tirlu
Aostralia	2 Aerlu
Kanada	8 (Aerlu 7 Morlu 1)
Rouantelezh-Unanet	147 (Aerlu 29 Morlu 4 Tirlu 114)
Zeland-Nevez	1 Aerlu
Dianv	160
Brezel-bed kentañ	2
Hollad	397Brezel bed kentañ 2 Eil brezel bed 395

Ur vered ag an Eil brezel bed eo; degaset ez eus bet daou vez eus ar Brezel bed kentañ enni neoazh. An darn vrasañ eus ar vilourion douaret er vered a varvas d'ar 17 a viz Even 1940 pa voe kaset d'ar strad ar mordreizher RMS Lancastria eus ar Rouantelezh-Unanet e donvor Sant-Nazer.

Tud

Tud istorel:

• Alan al Louarn, dug Breizh,
• Jili Raez
• François-Athanase de Charette de La Contrie

Tud brudet en deus gweladennet ar gêr gouronkañ:

• skrivagnerien evel Gustave Flaubert, Paul Léautaud, Robert Browning ha Julien Gracq, Gaston Gallimard embanner eus Pariz hag ar skrivagnerien Antoine de Saint Exupéry hag Albert Camus,
• livourien bet awenet gant ar gêr hag he zrowartroioù: Auguste Renoir, Edgar Maxence, Henri Lebasque, Charles Leduc, Henri Chouppe, Fernand Lantoine, Gustave Quenioux, Charles Fouqueray, Edouard Porquier, Armand Guillaumin, Gustave Loiseau, Raoul du Gardier, Max Ernst, Gustave Caillebotte, Joseph-Marie Le Tournier ha Félix Thomas.

Anvet ez eus bet ar mediaoueg gant anv an istorour naonedat Armel de Wismes.

Ardamezeg ar familhoù

	Avril, pe Apuril, aotrounez Langotière, e Klion	En argant e zervenn c'heotet, meziet en aour, hebiaet gant div koulm penn-ouzh-pen en gul, ur skourig c'heotet en o beg

Gevellerezh

• Linz-am-Rhein (Alamagn)
• Baiona (Galiza)
• Newby and Scalby (Bro-Saoz)

Pennadoù kar

• Klion.
• Lokmaria-Pornizh.

Lervrlennadur

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995

Liammoù diavaez

• Lec'hienn ofisiel an ti-kêr
• Pornizh war al lec'hienn Geobreizh