Douarnenez
| Douarnenez | ||
|---|---|---|
 Skeudenn eus kêr tapet eus un nijerez. | ||
_-_Copie.svg)
| ||
| Anv gallek (ofisiel) | Douarnenez | |
| Bro istorel |  Kernev
| |
| Melestradurezh | ||
| Departamant | Penn-ar-Bed | |
| Arondisamant | Kemper | |
| Kanton | Douarnenez | |
| Kod kumun | 29046 | |
| Kod post | 29100 | |
| Maer Amzer gefridi | Joselyne Poitevin 2020-2026 | |
| Etrekumuniezh | Douarnenez Kumuniezh | |
| Bro velestradurel | Bro Gerne | |
| Lec'hienn web | Ti-kêr | |
| Poblañsouriezh | ||
| Poblañs | 13 956 ann. (2020)[1] | |
| Stankter | 560 ann./km² | |
| Douaroniezh | ||
| Daveennoù lec'hiañ | ||
| Uhelderioù | kreiz-kêr : 61 m bihanañ 0 m — brasañ 86 m | |
| Gorread | 24,94 km² | |
|
||
kemmañ  |
||
Douarnenez a zo ur gêr hag ur porzh eus Kerne-Izel, e departamant Penn-ar-Bed, e kornôg Breizh.
DouaroniezhAozañ
- Lec'hiet eo e foñs ur bae traezhek, war aod biz ar C'hab, a-dal da C'hourenez Kraozon, er gwalarn da Gemper.
Porzhioù-morAozañ
- Porzh ar Rozveur
- Ar Porzh-Ru.
Tri forzh-mor a gaver eno:
- Porzh ar Rozveur, ar porzh-pesketa a-vremañ,
- ar Porzh-Ru e-lec'h m'emañ mirdi ar bigi,
- ha Porzh Treboull.
ArdamezioùAozañ
.svg)
|
En glazur e aour peuliet war e enep, ar rilhenn talbennanet hag avalaouet, e zleizhenn war skouer un eor
|
IstorAozañ
XVIIvet kantvedAozañ
Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Douarnenez, Yves Perfezou, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz[2].
Dispac'h GallAozañ
- Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant daou veleg, Herpen ha Larufie, beleien; graet e voe al le gant ur beleg all, Auffret e anv[3].
XXvet kantvedAozañ
Brezel-bed kentañAozañ
- 390 gwaz eus ar gumun, d.le. 2,84% eus ar boblañs e 1911, a gollas o buhez abalamour d'ar brezel[4].
KorventennAozañ
- 19-20 a viz Gwenholon 1930: div vag-pesketa a yeas d'ar strad ha meur a besketour eus Douarnenez a varvas abalamour d'ar gorventenn[5].
Eil brezel-bedAozañ
- D'ar 21 a viz Here 1942 e kouezhas ur c'harr-nij B-17F-10-BO (anvet "Francis X" ha marilhet 41-24441) eus aerlu ar Stadoù-Unanet e pleg-mor Douarnenez gant c'hwec'h den en e vourzh; ne voe adkavet korf ebet[6].
Kumunioù stagetAozañ
Monumantoù ha traoù heverkAozañ
Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumunAozañ
| Bro | Niver a soudarded |
|---|---|
.svg){kind=small} Rouantelezh-Unanet
|
3 (Aerlu) |
| Hollad | 3 |
Karrnijourion e oant holl. Mervel a rejont d'ar 5 a viz Eost 1944 e-pad an Eil Brezel Bed[7].
Emdroadur ar boblañsAozañ
abaoe 1962Aozañ
Niver a annezidi
abaoe 1793Aozañ
TudAozañ
- Mikael an Noblez, misioner.
- Per Denez (1921-2011) emsaver, yezhour ha skrivagner, bet studiet brezhoneg Douarnenez gantañ.
- Daniel Le Flanchec, maer PCF troet a-du gant Jacques Doriot e-pad an Eil Brezel-bed, marvet er c'hampoù-bac'h en Alamagn, marteze lazhet gant komunourien.
- Michel Mazéas, maer PCF.
- Sébastien Velly, unan eus maered komunour kentañ bro Frañs, dilennet e 1921.
Tud bet ganet enoAozañ
- 1901 : Joseph Savina, ebenour eus ar Seizh Breur.
- 1902 : Marc'harid Gourlaouen, sekretourez Skol Ober e-pad 40 vloaz.
- 1944 : Xavier Leclercq, den a aferioù.
- 1948 : Mich Beyer, skrivagnerez vrezhonek.
- 1952 : Pêr-Vari Kerloc'h, kaner, skrivagner, ha douiz-meur Goursez Vreizh.
- 1958 : Ronan Larvor, kazetenner.
- 1963 : Ronan Pensec, marc'hhouarnour.
- 1963 : Benead Vialaneix, emsaver kristen ha breton.
- 1964 : Serj an Dized, melldroadour.
- 1968 : Nolwenn Korbell, kanourez.
- 1986 : Romain Danzé, melldroadour.
Tud bet marvet enoAozañ
- 1826 : Laenneg, medisin, e Ploare.
- 1872 : Yann-Vari ar Brizh, nijour.
- 1949 : Louis-Marie Désiré-Lucas, livour.
- 1967 : Jef ar Penven, sonaozour.
- 1973 : Noël Roquevert, aktour.
- 1987 : Marc'harid Gourlaouen, sekretourez Skol Ober e-pad 40 vloaz.
- 1992 : Yves Floc'h, livour.
- 1997: Anita Conti, moroniourez la luc'hskeudennerez.
- 2001 : Frañseza Kervendal, skrivagnerez.
- 2006 : Youenn Gwernig, kaner ha barzh brezhonek.
Tud bet awenet gant DouarnenezAozañ
- Livourien: Amélie Helga Lundahl.
EtnografiezhAozañ
- Kreizenn ar c'hiz "Penn Sardin" eo Douarnenez, ha graet e vez Pennoù Sardin eus hec'h annezidi dre c'hoap.
- Brudet eo gouel an Ened e Douarnenez.
BrezhonegAozañ
Ar Brezoneg er SkolAozañ
- 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[9].
Ya d'ar brezhonegAozañ
- D'an 22 a viz Kerzu 2004 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.
- D'an 8 a viz C'hwevrer 2008 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2.
DeskadurezhAozañ
- Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 1989.
- E distro-skol 2021 e oa enskrivet 133 skoliad er c'hlasoù divyezhek (11,2% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)[10]
RedadegAozañ
- E 2012 ec'h echuas an trede Redadeg e Douarnenez.
GevelliñAozañ
| Bro | Kêr | Abaoe |
|---|---|---|
 Kernev-Veur
|
Aberfal | 1979 |
 Kamp palestinian e  Liban
|
Rashidiye | 2005 |
Pennadoù karAozañ
Kumunioù kozh staget ouzh Douarnenez:
LiammoùAozañ
Dave ha notennoùAozañ
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg).
- ↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 49
- ↑ Memorial Genweb
- ↑ Lucien Gourong
- ↑ Pertes USAAF Finistère
- ↑ Commonwealth War Graves Commission
- ↑ Cassini hag EBSSA
- ↑ Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 264, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
- ↑ Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019