Frañsez Kervella

Frañsez Kervella
Golo-tal al levr « Skridoù Frañsez Kervella Dastumet ha kinniget gant Pêr Denez » Al Liamm, 1993
Anv ofisiel	François-Marie Kervella
Anv pluenn	Kenan Kongar
Obererezh	Douarour Skrivagner, kazetenner, barzh, yezhadurour
Ganedigezh	31 a viz Genver 1913 e Dirinonn, Breizh
Marv	10 a viz C'hwevrer 1992 e Lannuon, Breizh
Yezh skrivañ	Brezhoneg
Oberennoù pennañ
Yezhadur bras ar brezhoneg Dindan gouriz ar bed An ti e traoñ ar c'hoad
kemmañ

Frañsez Kervella, François-Marie Kervella e marilh ar boblañs, ganet e Dirinonn (Kerne - Penn-ar-Bed) d'an 31 a viz Genver 1913, marvet e Lannuon d'an 10 a viz C'hwevrer 1992. Anavezet eo ivez dre e anv-pluenn "Kenan Kongar". Douarour eo, skrivagner, barzh brezhonek, hogen anavezet dreist-holl evel yezhadurour brezhonek. Er gelaouenn Gwalarn e kemeras perzh, ha goude ar brezel e Barr-Heol hag el Liamm.
(Taolit evezh : Un den all ar memes anv gantañ a oa o vevañ en amzer-se ha kemeret en deus perzh en Emsav ivez : Frañsez Kervella-Kernu a reer eus hennezh evit ma ne vefe ket kemmesket an daou. Daoust da se e vezont kemmesket alies el levrioù savet diwar-benn an amzer-se.)

Bugaleaj ha yaouankiz

Savet eo bet en ur familh baour o chom war ribl an Elorn e Dirinonn, war harzoù Loperc'hed, ha brezhoneg a veze komzet er gêr. Goude marv e dad er brezel-bed kentañ, pa oa pevar bloaz, e voe disklêriet ar bugelig minor Stad ha desavet gant e vamm hag e dud-kozh. E bennad kentañ a skrivas evit Feiz ha Breiz an aotrou Yann-Vari Perrot pa oa c'hwezek vloaz. Skoliataet eo bet e Brest ha bet en doa Roparz Hemon da gelenner. E studioù war an douarouriezh pe ar c'heologiezh a reas e Roazhon etre 1931 ha 1936.

Buhez micherel

Ijinour war ar c'heologiezh hag ar maengleuzierezh e oa. Goude bezañ graet e studioù e teuas da vezañ douarour hag ez eas d'ober enklaskoù evit kavout eoul-maen en Afrika, e (Gabon hag en Aod an Olifant). Diwezhatoc'h e labouras evit ar CEA da glask kailh uraniom ha mineraloù skinoberiant ha kement-se betek bezañ war e leve-kozhni.

Eil brezel bed

Da heul an dekred kemenn da zivodañ ar Parti National Breton, Strollad Broadel Breizh, d'an 20^vet a viz Here 1939 eo preizhet e levraoueg. En 1940 e kemer perzh er Bretonische Regierung e Berlin.

Kemer a reas perzh en adreizh an doare-skrivañ peurunvan en emglev a zeuio diwar se e 1941. Ezel eo bet eus Framm Keltiek Breizh en 1942.

Ur skoazell vras eo bet da Yann Gerlann a-benn sevel ha derc'hel en he sav skol vrezhonek Plistin, ar skol vrezhonek kentañ.

Goude ar brezel

Eurediñ a ra gant Yvette Le Dret (Ivetig an Dred-Kervella) en 1947. Asambles gant e bried eo en em lakajont da gas ar brezhoneg war-raok dre genlabourat gant lies kelaouenn. Skrivañ a reas e-barzh Barr-Heol hag Al Liamm, met ivez en Hor Yezh.

Pevar bugel o deus bet, Erwan, Annaig, Riwanon ha Divi.

Oberennoù

Studiadennoù war ar yezh

Penaos niveriñ ha kontañ e brezhoneg, 1943, eil emb. Skol, 1965, niv. 31
Yezhadur bras ar brezhoneg Skridoù Breizh - Ar Baol. 1947, Al Liamm, 1976, 1995.

Sellet e vez ouzh an oberenn-mañ evel unan eus gwellañ yezhadurioù brezhonek bet skrivet biskoazh, abalamour ma'z eo displeget ar brezhoneg dre ar munud hag e brezhoneg.

Krennlavarioù, Skol, 1959.
Evezhiadennoù war c'heriadur Roparz Hemon, Skol, 1962-3.
Diazezoù ar sevel gwerzioù, Al Liamm, 1965.
Notennoù yezh war zigarez lenn, Hor Yezh niv.58 pp.2-20, 1968.
Gerioù diazez ar brezhoneg, Hor Yezh, 1969.
Méthode nouvelle de breton / Hent nevez d'ar brezhoneg, Hor Yezh & Al Liamm, 1971.
- Nouvelle méthode de breton = Hent nevez d'ar brezhoneg. Ouest-France - Roazhon, 1984.

Skeudennet gant Erwan Kervella (mab an oberour), 1993, 1997.

Kentelioù an trede derez, Ober, moullet gant Hor yezh, 1978.
Yezhadur gant Jean-Yves Urien ha Yann Desbordes, Hor Yezh,1979.
An den etre an anken hag an ankoù, etre an neñv hag an ifern, gwelet a-dreuz darn eus ar c'hantikoù, Hor Yezh, 1981.
Geriadur krenn ar brezhoneg, diembann.
Ur sell nevez war istor ar vro, diembann.

Lennegezh, eñvorennoù

Gant blaz an avaloù ruz, romant bet kollet.
Barzhonegoù, Al Liamm, 1982.

Embannet a-dammoù e-barzh Gwalarn, 1933-1944.

Dindan gouriz ar bed (e Bro an okoume), Mouladurioù Hor Yezh, 1985.
An ti e traoñ ar c'hoad : eñvorennoù bugaleaj, Mouladurioù Hor Yezh, 1990.
Skridoù Frañsez Kervella, Al Liamm, 1993.

Notennoù ha pennadoù skrivet gant Frañsez Kervella etre 1930 ha 1941, dastumet ha kinniget gant Pêr Denez.

Levrioù evit ar vugale

An naered hag o flemm, Embannadurioù Gwalarn, 1930.

Troidigezhioù

Ar c'havr hag he givri bihan, hervez Jacob ha Wilhelm Grimm, Al Liamm, 1961.
Pêrig hag ar briñsez, Al Liamm, 1962.
Bleiz noz Nedeleg, Al Liamm, 1962.
An nadozig vurzhudus, gant Roger Judrin, troet gant Kenan Kongar, Al Liamm, 1976.
Luky Luke, Pare paotred Dalton, Skol an Emsav, 1977.
Troidigezhioù, Ober, 1983.

Kenlabour

Sellit ouzh Geriadur ar Skrivagnerien hag ar Yezhourien, pajenn 172-173.

Porched Breizh – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Vreizh.