Ker
Ker zo ur ger a gaver a-gozh el lec'hanvadurezh vrezhonek hag en anvioù-tiegezh tennet anezho. Dont a ra eus kêr. A-wechoù e vez skrivet o varennañ al lizher K evel se : Ꝃnetra e-lec'h Kernetra.
Nevesoc'h en istor eo deuet ar pleg da implijout Ker evit reiñ anvioù da draoù all, evel tier.
Sterioù all zo gant ar gêr ker e brezhoneg avat :
- ker (anv-gwan) : karet, evel e "mignon ker",
- ker (anv-gwan), kontrol marc'had-mat,
- ar c'her (anv boutin), er ventoniezh.
Anvioù-lec'h kozh
kemmañ18 250 a lec'hanvioù e Ker- a zo, e Breizh-Izel dreist-holl. E Breizh-Uhel e gaver ar stumm Car- hag e Bro-Gembre ar stumm Caer-. Setu un nebeud skouerioù :
- Kernev
- ar Gerveur (Ker + Meur)
- Kerango
- Kerbêr
- Kergelenn
- Kergoad
- Kergrist
- Kerien
- Kermabon
- Kermoal pe Kervoal
- Kervaria...
Kêrioù zo e Breizh a grog gant Ker-, un nebeud skouerioù :
- Kerlouan
- Ar Releg-Kerhuon
- Kergrist-Moeloù
- Kerglof
- Kerhouarn
- Kerricharzh-an-Arvor
- Kervignag
- Kernaskledenn
- Kerc'hfaou
- Kernitron-al-Lann
- Kerverner-Raez...
Karterioù zo ivez :
- Keryann e Roazhon
- Ker Cadelac e Loudieg
- Kerinou, Kerichen, Keredern ha Kerbêr e Brest
- Kerfeuteun, Kercaradec ha Kermoysan e Kemper
- Kervenanec en Oriant
- Kergado e Gwened
- Kerlede e Sant-Nazer
Lec'hioù all :
- Tourioù-tan evel hini Kermorvan, hini Kerbel, hini Kergadeg, hini Kernevest, hini Kerlede, hini Kerprijent, hini Kereon, etc.
- porzh-pesketa ha bon splujerezioù Keroman en Oriant
- Keranna, lesanv Santez-Anna-Wened, lec'h-pirc'hirinañ e-kichen an Alre
- Stad Kerhuel e Kemper
- Koad Keroual e-kichen Brest
- kêriadenn skouer Kerhinet e Sant-Lefer, er Briver
En estrennvro
kemmañKêrioù en estrennvro hag a grog gant Ker- e brezhoneg :
- Kêrdiz, kêr-benn Bro-Gembre
- Kergustentin, kêr-benn kozh an Impalaeriezh otoman, e Turkia bremañ
- Kêrgent, Canterbury e Bro-Saoz
- Kergustent, Coutances e Normandi
- hag ivez an inizi Kergelenn hag an Inizi Kermadeg, en hantervoul su
Er broioù keltiek
kemmañE Bro-Gembre e kaver ar rakger Car pe Caer, evel e Cardiff pe Caerdydd e kembraeg.
E Bro-Skos ez eus ur gêr anvet Kirkintilloch e saozneg. Kir- a zeu eus ar predeneg kozh "ker" pe "caer", "kreñvlec'h". Ker Pentaloch eo an anv e predeneg. Un c'heñvlec'h a oa eno da vare an impalaeriezh roman.
Castlecary zo ur gêriadenn istorel e Bro-Skos, dont a ra -cary eus ker ivez.
Digouezh ar Pireneoù
kemmañEn Ariège e kaver an anv-lec'h Ker pe Cair a-wechoù. Talvezhout a ra kement ha « penn roc'h» pe « kribenn roc'h ». Mougevioù Ker Massat zo mougevioù ragistorel brudet er c'horn-bro-se. N'eus netra da welout gant ar ger brezhonek.
Anvioù-tiegezh
kemmañAn anvioù-tiegezh brezhonek hag a grog gant Ker- a c'hall bezañ tennet eus anvioù-lec'h pe eus un atant gant anv un den war-lerc'h, da skouer :
- Kerbaol, Kersimon Keryann hag all, hag all...
- Kergrist
- Kermoal ha de Kermoal
- Kervella
- Kernaleguen
- Kervern
- Kerneis
- Kervegan
- Kermadeg
- Kergelenn
A-wechoù eo bet brezhonekaet anvioù romanek, da skouer La Villemarquée e Kervarker, ha Moulinsart e Kervilin e troioù-kaer Tintin.
Kershaw zo un anv-tiegezh saoznek. Dont a ra eus "kirk", iliz, ha "shaw", bodad gwez.
Kerr (skrivet ivez Ker, Kear, Carr, Carre ha Cares) zo un anv-tiegezh skosat hag a zeu eus William de Ker, un Norman bet staliet eno en XIIvet kantved.
Anvioù nevez savet abaoe ar XIXvet kantved
kemmañAdalek fin an XIXvet kantved, p'en deus kroget an touristerezh kouronkañ da zioren e Breizh, eo deuet ar c'hiz da envel e zi, ha dreist-holl e eilti war bord ar mor, gant Ker + un anv-bihan, pe c'hoazh Keravel, etc. Un niver bras kenañ a dier zo bet anvet evel-se war holl aodoù Breizh, hag en Argoad ivez a-wechoù. Brezhonek, gallek pe gallekaet e vez an anv-bihan peurliesañ. Skouerioù e-leizh eus ar pleg-se a zo, tier-vakañsiñ prevez met ivez kenkizoù, manerioù ha letioù savet gant tisavourien vrudet, da skouer ar c'henkizoù rummet Ker Vary ha Ker Louisic er Baol, pe e Pornizhan kenkizoù Ker Souveraine, Ker Gaïdic (tro-dro 1880) ha Ker Juliette hag a zo hiziv un domani gant letioù-annez touristel hag ur preti.
Lec'hioù zo zo bet anvet gant Ker ivez, evit abegoù liesseurt :
- Kerfank, lesanv kamp Arme Breizh e-pad Brezel 1870
- Kêr-Vreizh, ur greizenn sevenadurel e Pariz
- Kampus Kerlann e-kichen Roazhon, loc'het er bloavezhioù 1990.
Embregerezhioù ha mediaioù zo o deus kemeret un anv graet gant Ker ivez, a-wechoù gant ur ger gallekaet pe saoznek :
- kalzig merkoù chistr o deus un anv e Ker- : Kerné, Kerisac, Kerloïck, Kermabo, etc.
- Ker Cadélac, ur merk kouignoù ha gwastili krouet gant Daniel Kermeur
- Kering, anv ur stroll eus genad ar moed savet gant ar rakger brezhonek Ker- hag al lostger saoznek -ing
- Kernews, ur skingomz eus Bro-Wenrann
Traoù all :
- ar c'hersantit, ur maen tennet e anv eus Kersanton, ur gêriadenn e Loperc'hed e Morlenn Brest.
Anvioù el lennegezh
kemmañ- Kêr Is, ur gêr vojennel, kêr ar Roue Marc'h
- Kerambreoù, skol sorserez Harry Potter (Hogwarts en doare orin)
- Kêr al loened, ur romant distopek gant George Orwell
- Kerascoët, anv-arzour ar c'houplad treserien bannoù-treset Marie Pommepuy ha Sébastien Cosset