Enez-Sun
Enez-Sun | ||
---|---|---|
![]() Enez-Sun gwelet eus an tour-tan. | ||
![]() | ||
Anv gallek (ofisiel) | Île-de-Sein | |
Bro istorel | ![]() | |
Melestradurezh | ||
Departamant | Penn-ar-Bed | |
Arondisamant | Kemper | |
Kanton | Pontekroaz (betek 2015) Douarnenez (abaoe 2015) |
|
Kod kumun | 29083 | |
Kod post | 29990 | |
Maer Amzer gefridi | Didier Fouquet 2020-2026 | |
Etrekumuniezh | KK Bro ar C'hab | |
Lec'hienn web | http://www.mairie-iledesein.com | |
Poblañsouriezh | ||
Poblañs | 266 ann. (2020)[1] | |
Stankter | 459 ann./km² | |
Douaroniezh | ||
Daveennoù lec'hiañ | ||
Uhelderioù | kreiz-kêr : 6 m bihanañ 0 m — brasañ 9 m | |
Gorread | 0,58 km² | |
kemmañ ![]() |
Enez-Sun a zo un enezenn er c'hornôg da vBreizh hag ur gumun ivez. Suniz a reer eus annezidi Enez-Sun, pe "Enezourien" kalz aliesoc'h en Enez. E kostez Leon e vez distaget "Sizun" pe "Suzun"[2].
An Anv Enez-SunAozañ
- 43 Sena (Pomponius Mela, douaroniour roman)
- 1050 Seidhun (kartulaer Landevenneg)
- 1160 Sithun (Kap Sithun) Kartulaer ilizoù Kemper)
- 1220 Sidun (Cap Sidun) Kartuklaer ilizoù Kemper)
- 1524 île de Sizun
- 1600 île Sainct
- 1682 île Saincte ou aultrement Sizun.
- 1799 Enez Sizun ( Antoine Thévenard, Mémoire relatif à la marine T.2)
- 1843 Enez Sizun (Geriadur Troude)
- 1872 Enez Sun (R.F. Le Menn in Revue Archéologique p.52)
- 1913 Enez Sun (Charles le Goffic, in La dépêche de Brest 24/02/1913)
IstorAozañ
HenistorAozañ
- An douaroniour roman, Pomponius Mela en doa graet meneg eus un enezenn a-dal d'ar promontorius Gobaeus. Lod o deus soñjet e c'hellfe anv Plougoñ dont eus al lec'hanv-mañ.
Deskrivañ a ra Pomponius Mela Sun evel ul lec'h ma vez kaset korfoù ar re varv dindan evezh an drouized.
- Ul lodenn eus douaroù an Osismied e oa Enez Sun d'ar mare-hont.
Dispac'h GallAozañ
- Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Normant ha Le Guillou, kureed[3].
XXvet kantvedAozañ
Brezel-bed kentañAozañ
- 21 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel[4], d.l.e. 1,95 % eus he foblañs e 1911.
Eil Brezel-bedAozañ
- Annezidi (tost 1 200 den d'ar mare-se) an enez o doa respontet en un doare ken entanet ha souezhus da c'halv ar jeneral de Gaulle bet klevet dre gwagennoù ar BBC.
- 4 den a oa aet kuit da vBro-Saoz kerkent ha d'an 19 a viz Even 1940 e bourzh ar vag Ar Zenith, Jean-Marie Menou he mestr-paramantour,
- Rouanez ar Mor (Prosper Couillandre he mestr) ha Vellada (Jean-Marie Porsmoguer he mestr), anv an div vag a yeas kuit eus an enez da vont da vBro-Saoz d'ar 24 a viz Even 1940,
- Corbeau des Mers (Pierre Couillandre he mestr), Maris Stella (Martin Guilcher he mestr) ha Rouanez ar Peoc'h (François Fouquet he mestr), anv an teir bag a yeas kuit eus an enez da vont da vBro-Saoz d'ar 26 a viz Even 1940. Kant pevarzek (114) Enezour en holl a oa e bourzh ar pemp bag-mañ a-barzh fin ar gont,
- 4 den all e bourzh ul lestr marc'hadour o loc'hañ eus Brest d'ar 25 a viz Even 1940,
- 6 den muioc'h, a-hiniennoù eus lec'hioù all,
- 5 martolod-pesketaer e bourzh ar Yvonne-Georges o loc'hañ eus Enez-Sun d'an 3 a viz Here 1943.
Da lâret eo 133 Sunad, etre 14 ha 54 bloaz...
- 27 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel[5],
- D'ar 18 a viz Ebrel 1941 e kouezhas un nijerez Blenheim IV marilhet V6302 ha kodet PZ-W eus 53rd Squadron ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) er mor nepell eus Enez-Sun; lazhet e voe he zri nijour, douaret e voe unan anezhe e Bered Kerfaotraz e Brest, ne voe ket kavet ar re all[6].
Monumantoù ha traoù heverkAozañ
- Daou beulvan anvet "ar Bregourien".
- Ar porzh-pesketa, tourioù-tan, straedoù strizh, tiez ar besketaerien.
- Iliz eus an XIXvet kantved: delwenn gozh ar Werc'hez.
- Chapel en he foull Sant Kaourintin.
LivadennAozañ
Bezioù ar C'hommonwealth e bered nevez ar gumunAozañ
Bro | Niver a dud |
---|---|
Rouantelezh-Unanet | 5 (Marin a genwerzh) |
Rouantelezh-Unanet | 1 (Morlu) |
Dianav | 4 (Marin a genwerzh) |
Hollad | 10 |
Al lestr-kenwerzh S.S. War Song a voe kaset d'ar strad gant tennoù ul lestr-spluj alaman d'ar 15 a viz Genver 1918, 19 kilometrad er c'hornôg d'an enez, e-kerzh ar Brezel-bed kentañ[7],[8].
DouaroniezhAozañ
Emañ e 8 km rik er c'hornôg da Veg ar Raz e penn un enezeg n'eus annezer ebet warni nemet e Sun, an enezenn vrasañ. War unan eus ar c'harregoù-tarzh pellañ eo bet savet en XIXvet kantved tour-tan ar Maen.
Hec'h anv a zo ivez hini ar c'hab a zo en tu all d'ar Raz anvet ar C'hab Sizun (ar C'hab e genoù an holl).
Rust eo ar mor el lec'hioù-se ma vev lod eus an enezourien eus ar peskerezh e-touez ar c'herreg-tarzh a anavezont mat.
Emdroadur ar boblañs abaoe 1962Aozañ
Niver a annezidi

MelestradurezhAozañ
TudAozañ
GevelliñAozañ
LevrlennadurAozañ
Auffret (Pierre-Louis), Bresson (P.), Ar Zénith, en route pour la liberté, 2016, éd. Bleu b, 98p.
Auffret-Quintin (Jane), Vivre autrefois à l’île de Sein, 1994, 91p.
Bataillard (Michel), Une histoire de l’île de Sein, 2012, p. 358p.
Bauche (Jacques), Jean-Marie de l’île de Sein, Paris, éd. France-Empire, 1967, 354p.
Bauche (Jacques), Le ralliement de l’île de Sein, in Revue de la France Libre, N°156 bis, 1965.
Cressard (Pierre), Le paradis tranquille des petites îles, Rennes, 1951, pp 66-84.
Doaré (J.J.)-Le Berre (Alain), Pointe de Cornouaille 1939-1944, Plouhinec, éd AS3P, 2007.
Duigou (Serge)-Le Boulanger (Jean-Michel), Cap Sizun, éd. Palantines, 2005, p. 152-153.
Fagon (Christian), Riou (Yann), Trésor du breton de l'île de Sein, an Alarc'h, 2015.
Fondation de la France Libre, Hommage aux Français Libres de l'ïle de Sein qui ont refusé la défaite, Paris, 2022, 64p.
Fouquet (Jos), Île de Sein, promenades et découvertes, p. 34-36
Fouquet (Jos), Ceux du 18 juin 1940, Sein, autoédition, 218p.
Gicquel (Roger), Sein, l’éternelle résistante, Rennes, Apogée, 1998, 95p
Herve (Colonel), L’île de Sein répond à l’appel, in Revue historique de l’armée, N°3 1970, pp129-134.
Kersulec (P.Y),Riou (Y), Paroles de Sénans, Fouesnant, Yoran Embanner, 2022, 464p.
L’écho des îles, Bulletin des îles du Ponant, 1993-1995
Le Barbier (André-Gaston), Les conditions de vie à l’Île-de-Sein
Le Cunff (Louis), Richard (Stanislas), Sein l’île des trépassés, Paris, éd. A. Bonne, 1959, 216p.
Le Naour (Jean-Yves) … Les compagnons de la libération : l’île de Sein, Bamboo éditions, Charnay-lès-Mâcon, 2022
Lescoat (Jacques), Sein est son nom, Rennes, éd Finisterre, 2000, 117p.
Mallet (Franck), Sein ou le voyage sans retour, 2001, éd. Mémoria, 2001, 120 p.
Marin (Jean), Bancaud (Henri), Île-de-Sein, Rennes, éd. Ouest-France,1992.
Mouez Enez Sun (Bulletin paroissial de l’île de Sein)
Mouez Enez Sun (Bulletin associatif) 1997- 2005.
Ollivier (Jean-Paul), Sein 18 juin 1940, Ils étaient le quart de la France, Quimper, éd. Palantines, 2013.
Mazéas (Michel), Les houles de la mer d’Iroise, Rennes, Ouest-France, 1994.
Pichavant (René), Sein, l’île des cormorans bleus, Douarnenez, éd. Morgane, 1991, p 115-189
Portais (Pierre), Ile de Sein, une paroisse des histoires, Sein, éd. Asso. Mouez Enez sun, 2002, 25p
Richard (Stanislas), Île-de-Sein, 1954, 32p.
Rouz (Bernez), Sein, une île de résistances, éd. des Montagnes noires, 2023, 248p
Salaun (Pierre), Ile de Sein, Rennes, 1997, éd. Ouest-France, 32p.
Liammoù diavaezAozañ
- (br) Enez-Sun war lec'hienn Geobreizh
- INSEE
- L'Ouest en mémoire (Ina), kentañ beaj ar vag en enez Sun
- L'Ouest en mémoire (Ina), ar jeneral de Gaulle en enez Sun
- L'Ouest en mémoire (Ina), domaj d'ar jeneral de Gaulle en enez Sun
- L'Ouest en mémoire (Ina) - 50 vloaz goude galv ar jeneral de Gaulle
- L'Ouest en mémoire (Ina) - ur person en enez Sun
- Lec'hienn ar gumun
- Pajenn diwar-benn an enezenn war lec'hienn Urzh an Dieubidigezh
Dave ha notennoùAozañ
- ↑ Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
- ↑ Fagon & Riou, Trésor du breton de l'île de Sein, an Alarc'h, 2015
- ↑ Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion, Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 50
- ↑ Henri Amouroux, La vie des Français sous l'occupation, Embannadurioù J'ai lu, pajenn 157
- ↑ Henri Amouroux, La vie des Français sous l'occupation, Embannadurioù J'ai lu, pajenn 157
- ↑ Pertes RAF Finistère
- ↑ Commonwealth War Graves Commission
- ↑ Enez Sun
Porched Breizh – Adkavit pennadoù ha rummadoù Wikipedia a denn da Vreizh. |