Goueliekadur
Er yezhoniezh e vez implijet an termen goueliekadur (saoz.: velarisation) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus un seurt doare distagañ a eil renk ma sav kein an teod war-du gouel ar staon keit ha ma vez distaget gant ul lec'h distagañ pennañ all.
| Doareoù distagañ |
|---|
| Dre serriñ |
| Klikoù |
| Tarzhañ |
| Strakal |
| Entarzhañ |
| Fic'hal |
| Ruzennoù |
| C'hwibanennoù |
| Dassonennoù |
| Fri |
| Stlakat |
| Froumal |
| Tostaat |
| Linkus |
| Vogalennoù |
| Hantervogalennoù |
| Kostezennoù |
Enebiet e vez kensonennoù goueliekaet ouzh kensonennoù staonekaet, en o zouez an iwerzhoneg ma reer an diforc'h etre kensonennoù caol ("moan": staonekaet) ha leathan ("tev": goueliekaet) hag ar ruseg ma komzer kentoc'h eus kensonennoù "blot" (staonekaet) ha "kalet" (goueliekaet). Kavout a reer alies an termenoù "sklaer" (staonekaet) ha "teñvel" (goueliekaet)
Hervez reolennoù treuzskrivañ al lizherenneg fonetikel etrebroadel e c'heller merkañ ar goueliekadur e daou doare disheñvel:
- dre varreniñ un arouezenn bennañ hag a dalvez koulz evit merkañ ar goueliekadur hag ar gargadennekadur, d.s. [l] > [ɫ]; pe
- skrivañ arouezenn ur gammaig ([ˠ]), d.s. [tˠ]. Gant an arouezenn-mañ e vez merket ar goueliekadur en un doare sklaer ha resis.
Gwelit ivez:
kemmañ| Kensonennoù | Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||