Kensonenn dre strakal
Er yezhoniezh e vez implijet an termen kensonenn dre strakal (saoz.: ejective consonant) war dachenn ar fonetik hag ar fonologiezh evit komz eus ur gensonenn distaget dre serriñ an troc'h-avel war un dro.
Doareoù distagañ |
---|
Dre serriñ |
Klikoù |
Tarzhañ |
Strakal |
Entarzhañ |
Fic'hal |
Ruzennoù |
C'hwibanennoù |
Dassonennoù |
Fri |
Stlakat |
Froumal |
Tostaat |
Linkus |
Vogalennoù |
Hantervogalennoù |
Kostezennoù |
Kensonennoù divouezh int atav.
Pa vezont distaget en un doare sklaer ec'h eo aes o anavezout. E yezhoù zo avat e vezont distaget en un doare gwan a-walc'h ha diaes e c'hell bezañ ober an diforc'h etre int ha kensonennoù dre serriñ plaen.
Merket e vez ar fed ma vez distaget ur gensonenn dre strakal hervez reolennoù treuzskrivañ al lizherenneg fonetikel etrebroadel dre skrivañ ur skrap goude an arouezenn a diskwel pe hini eo al lec'h distagañ pennañ, da skouer [k’].
Kavet e vez stank seurt kensonennoù e reter ha su Afrika, kornôg ha gwalarn Norzhamerika ha kornôg Suamerika. En Europa ne vezont implijet nemet gant un nebeud yezhoù kaokazek. Ral-kenañ int e lec'hioù all dre ar bed.
Kensonennoù dre serriñ eo an darn vrasañ eus ar c'hensonennoù dre strakal implijet gant yezhoù komzet dre ar bed, ha [k’] eo an hini implijet an aliesañ. Ouzhpenn e vez kavet kensonennoù dre fic'hal ha - raloc'h - kensonennoù dre daravat distaget dre strakal ivez.
- Kensonenn strakal dre fic'hal:
- [tʃ’], d.s. en amhareg, skrivet ጨ
- [tɬ’], d.s. er yezhoù koiek-sanek
- [kx’], d.s. er yezhoù koiek-sanek
- Kensonenn strakal tro-gin:
- [ʈ’, ʈʂ’], d.s. e yawelmanieg ha yezhoù yokutsek all. Ral-tre eo ar son-mañ daoust ha m'eo aes d'e distagañ.
Kensonennoù | Gwelit ivez: Lizherenneg fonetik etrebroadel, Vogalenn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An arouezennoù a-zehoù e pep par mar bez a ra dave d'ur gensonenn mouezhiet. E gris emañ ar sonioù ma kreder dibosubl o c'havout. |