Tonkedeg

kumun Aodoù-an-Arvor

Tonkedeg ([tõŋˈkeːdek]) zo ur gumun eus Breizh e Treger, e departamant Aodoù-an-Arvor.

Tonkedeg
  Kumun eus Breizh

Ar c'hastell

Anv gallek (ofisiel) Tonquédec
Bro istorel Treger
Bro velestradurel Treger-Goueloù
Melestradurezh
Departamant Aodoù-an-Arvor
Arondisamant Lannuon
Kanton Plouared (betek 2015)
Bear (abaoe 2015)
Etrekumuniezh Lannuon-Treger
Kod INSEE 22340
Kod post 22140

Maer Jean-Claude Le Buzulier
(20142020)

Internet www.tonquedec.fr
Douaroniezh
Gorread 18,01 km²
Uhelderioù • Kreiz kêr : 90 m
• Izelañ : 10 m
• Uhelañ : 106 m
Poblañsouriezh
Poblañs 1 209 ann. (2016)
Stankter poblañs 67 ann./km²

48° 40' 12" N – 3° 23' 38" K

Tonkedeg Tonkedeg

Douaroniezh Aozañ

Etre ar stêrioù Leger ouzh ar c'hornôg ha Gindi ouzh ar reter Bevennet eo gant Lannuon ouzh an norzh, Kaouenneg ha Kawan ouzg ar reter, Plûned ouzh ar su, Ar C'houerc'had ouzh ar mervent ha Ploubêr ouzh ar c'hornôg.

Anv Aozañ

Stummoù skrivet Aozañ

Tonkadoc, 1231 ; Tonguedec, 1235 ; Tonkedoc, 1239, 1242 ; Tonquedec, 1253, 1267, 1300, c. 1330 ; Tonquedeuc, 1395 ; Tonquedec e dibenn ar XIVvet kantved[1].

Gerdarzh Aozañ

Eus al lesanv Tonkadok ("Tonkedek") bet roet da aotrou ar c'hastell bet savet e dibenn an XIIvet kantved gant Prigent (Prit gent, A ouenn gaer) Koedmen-Pentevr e teu anv kêr hep mar ebet[2].

Ardamezioù Aozañ

En gul e seizh ruilhenn en argant, 3, 3, 1 eo deskrivadur ar skoed, a zo hini an tiegezh Koedmen abaoe 1298[3]

Istor Aozañ

XIVvet kantved
XVvet kantved
XVIvet kantved
  • E deroù 1588 e savas beskont Tonkedeg ur gwarnizon evit servijout ar roue gall Henri III en e brezel enep ar C'hevre katolik. E miz Gwengolo 1589 e voe trec'h ar gwarnizon-se war argevredidi, hogen e kastell Tonkedeg e varvas o fenn goude an distro. Meur a emgann a voe c'hoazh enep ar C'hevre betek 1598.
XVIIvet kantved
  • E miz C'hwevrer 1614 e voe kemeret ar c'hastell gant breur beskont Tonkedeg hag un nebeud soudarded ; e miz Ebrel e voe adtapet gant un dousennad tudjentil deuet eus Lannuon.
  • D'ar 16 a viz Kerzu 1636 e voe gwerzhet beskontelezh Tonkedeg da René I Kengo a Lanwal (15861644) ; d'an 22 a viz Gouere 1637 e voe ar beskont nevez er c'hastell, a oa bet unan eus melloù chadenn-difenn dugelezh Breizh[4].
XVIIIvet kantved
XXvet kantved
  • Brezel-bed kentañ : 70 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavarout eo 4,35 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911[5].
  • Eil Brezel-bed : 16 den ag ar gumun a varvas abalamour d'ar brezel, hervez monumant ar re varv[5].
  • Brezel Aljeria : ur soudard eus Tonkedeg a varvas e 1955 e Tunizia.

Monumantoù ha traoù heverk Aozañ

  • Eizh chapel zo ivez : Kerriwalan, Kerveur (aet da get), al Loc'h, Logivi, Sant-David, Sant-Gweltaz, Sant-Gwenole ha Sant-Medard.

Emdroadur ar boblañs Aozañ

Niver a annezidi

Niver a annezidi

Brezhoneg Aozañ

Tud Aozañ

  • Jañ-Mai 'n Olier, tad-kozh Anjela Duval, gouestlet ul levr dezhañ ganti (Tad-kozh Roperz-Huon)
A orin eus Tonkedeg
Beziet eno

Ardamezeg ar familhoù Aozañ

  d'Acigné,

beskonted Tonkedeg

en erminoù, e dreustell divouedet en gul karget gant teir flourdilizenn en aour

Darempredoù etrebroadel Aozañ

Gevelliñ
Cora Finne,   Iwerzhon1999

Levrlennadur Aozañ

  • (fr) COUFFON, René : Recherche sur les églises primitives, Bulletins et Mémoires, Société d'Émulation des Côtes du Nord, 1945-1946.
  • Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014

Liammoù diavaez Aozañ

Notennoù ha daveoù Aozañ

  1. (fr) TANGUY, Bernard : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor – Origine et signification, ArMen - Le Chasse-Marée, 2003 (ISBN 978-2-903708-36-8)
  2. (fr) Léon Fleuriot (1964) : Le vieux breton – Éléments d'une grammaire, Slatkine Reprints, 1989 (ISBN 978-2-05-101059-7) • §11, IV, p. 45 ; §57,2 p. 173 ; §101, II, 6 p. 244 ; §146, II, 2 p. 320.
  3. (fr) FROGER, Michel & PRESSENSÉ, Michel : Armorial des communes des Côtes-d'Armor et Ille-et-Vilaine, Froger & Pressensé, 2008 (ISBN 978-2-908752-83-0)
  4. (fr) René I de Quengo de Tonquédec
  5. 5,0 ha5,1 (fr) Memorial Gen Web
  6. (fr) Ouest-France, 17/08/2015